Ενέργεια, περιβάλλον και οικονομική ανάπτυξη.

Abstract

Στην παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή πραγματευόμαστε το θέμα της ενέργειας, του περιβάλλοντος και της οικονομικής ανάπτυξης. Πιο συγκεκριμένα εξετάζουμε τα τρία αυτά θέματα τόσο ξεχωριστά όσο και συνδυαστικά, επιχειρώντας να φωτίσουμε τη σχέση που υπάρχει μεταξύ τους. Σκοπός της παρούσα διατριβής είναι, αφενός να καταδείξουμε πως υπάρχει σαφής συσχετισμός μεταξύ των τριών αυτών θεμάτων και αφετέρου να σκιαγραφήσουμε την ενεργειακή συμπεριφορά των ανθρώπων στην Ελλάδα. Επιπλέον, σκοπεύουμε να παραθέσουμε τα αποτελέσματα της βιβλιογραφικής έρευνας αναφορικά με τον τρόπο με τον οποίο είναι εφικτή η μετάβαση σε ένα μοντέλο αειφόρου ανάπτυξης, μέσα από το οποίο θα δοθεί έμφαση στην οικονομική ανάπτυξη με ταυτόχρονο σεβασμό προς το περιβάλλον, κυρίως σε ό,τι αφορά στην κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας και ειδικά μέσα από την υποκατάσταση της καταναλισκόμενης πρωτογενούς ενέργειας η οποία προέρχεται από ορυκτά καύσιμα με ενέργεια η οποία θα προέρχεται κατά το δυνατόν από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ο τρόπος με τον οποίο δομήθηκε η παρούσα διατριβή επελέγη έτσι ώστε αφενός να αφιερωθεί ένα μέρος αυτής σε κάθε ένα από τα τρία βασικά θέματα γύρω από τα οποία κινείται η παρούσα και αφετέρου να υποστηριχθεί η δυνατότητα μετάβασης σε ένα μοντέλο αειφόρου ανάπτυξης. Στο πρώτο κεφάλαιο κάνουμε μία εισαγωγή στα τρία αυτά θέματα, ενώ γίνεται και η πρωταρχική αναφορά στο γεγονός ότι αυτά συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους. Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζουμε τα ευρήματα της βιβλιογραφικής έρευνας αναφορικά με την ενέργεια και την αειφόρο ή βιώσιμη ανάπτυξη. Επιπλέον, καταδεικνύεται το μέγεθος του κινδύνου να εξαντληθούν οι υφιστάμενοι φυσικοί πόροι εξαιτίας της αλόγιστης εκμετάλλευσής τους. Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζουμε αναλυτικά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αφού κάνουμε έναν διαχωρισμό μεταξύ συμβατικών, βασιζόμενων σε ορυκτά καύσιμα, και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Σε κάθε πηγή ενέργειας δίδονται στοιχεία αναφορικά με τη διείσδυση της εκάστοτε ανανεώσιμης πηγής ενέργειας ανά τον κόσμο ή καταδεικνύονται οι χώρες οι οποίες εκμεταλλεύονται τις εκάστοτε πηγές ενέργειας σε μεγαλύτερο βαθμό. Στο τέταρτο κεφάλαιο πραγματευόμαστε τη σχέση η οποία υφίσταται μεταξύ της ζήτησης ενέργειας και της οικονομικής ανάπτυξης. Πιο συγκεκριμένα παραθέτουμε βασικά χαρακτηριστικά τα οποία αφορούν στη ζήτηση ενέργειας. Τέλος, παρουσιάζεται το ιστορικό της μεταβολής αφενός στη ζήτηση ενέργειας και αφετέρου στην οικονομική ανάπτυξη για διάφορες χώρες, ομάδες χωρών ή και περιοχές, σε μία προσπάθεια να επιβεβαιώσουμε το συσχετισμό μεταξύ της ζήτησης ενέργειας και της αντίστοιχης οικονομικής ανάπτυξης. Στο πέμπτο κεφάλαιο, έχοντας υποστηρίξει το συσχετισμό μεταξύ της ενέργειας, του περιβάλλοντος και της οικονομικής ανάπτυξης, επιχειρούμε να εξετάσουμε το βαθμό στον οποίο η ελληνική κοινωνία είναι έτοιμη για μία μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο αειφόρου ανάπτυξης. Για το σκοπό αυτό παρουσιάζουμε τα ευρήματα έρευνας, η οποία παρατίθεται ως δευτερογενής έρευνα, που διεξήχθη στην Ελλάδα και σκιαγράφησε την ενεργειακή συμπεριφορά καθώς και την αντίληψη γύρω από την ενέργεια και την προστασία του περιβάλλοντος των ερωτηθέντων. Τέλος, παρατίθενται σχετικά συμπεράσματα τα οποία εξήχθησαν κατόπιν ολοκλήρωσης της συγγραφής της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής και συνοψίζουμε στα βασικά σημεία τα οποία μπορούν να αποτελέσουν έναν οδικό χάρτη για την μετάβαση σε ένα μοντέλο αειφόρου ανάπτυξης.