Ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα στη Λευκωσία κατά τη διάρκεια των ετών 2010-2017

Abstract

Ο 21ος αιώνας χαρακτηρίζεται από συνεχιζόμενη αύξηση του πληθυσμού και των δραστηριοτήτων του για κάλυψη των αυξημένων αναγκών του καθημερινά, εντείνοντας έτσι το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, ιδίως στις αστικές πόλεις όπως η Λευκωσία. Μέσα από έρευνες έχει διαπιστωθεί πως η ρύπανση του αέρα επιδρά όχι μόνο στο περιβάλλον αλλά και στην ίδια μας την υγεία προκαλώντας μας έντονη ανησυχία. Οι ατμοσφαιρικοί ρύποι διακρίνονται στους φυσικούς, στους πρωτογενείς (NOx, το SO2, το CO, ο Pb και τα PM) και στους δευτερογενείς ρύπους αέρα (O3 και το NO2). Οι ρύποι αυτοί προέρχονται είτε από φυσικές πηγές π.χ. πυρκαγιές δασών, είτε από ανθρώπινες πηγές π.χ. χρήση αυτοκινήτων. Η Κύπρος και ιδιαίτερα η πρωτεύουσα Λευκωσία αντιμετωπίζει και αυτή πρόβλημα με την ατμοσφαιρική ρύπανση. Οι ρύποι στους οποίους έχουν τεθεί ανώτατα όρια τιμών, με βάση την Ευρωπαϊκή νομοθεσία και γίνεται η μέτρηση τους στο νησί από το 2006 είναι το NO, το NO2, τα NOx, το SO2, το CO, το O3, τα PM2,5, τα PM10 και το C6H6. Στην Λευκωσία οι μετρήσεις αυτές πραγματοποιούνται από τον κυκλοφοριακό σταθμό (NICTRA) στο παλαιό Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας και από τον οικιστικό σταθμό (NICRES) στον Αστυνομικό Σταθμό Στροβόλου. Συγχρόνως καταγράφονται η κατεύθυνση και η ταχύτητα του ανέμου, η θερμοκρασία περιβάλλοντος, η σχετική υγρασία, η ατμοσφαιρική πίεση και η ηλιακή ακτινοβολία, ώστε να καταλήξουμε στα σωστά συμπεράσματα για τις μετρήσεις των αέριων ρύπων. Λαμβάνοντας πληροφορίες από το Μητρώο Έκλυσης και Μεταφοράς Ρύπων της Κύπρου για τις ποσότητες των ρύπων που εκπέμπονται κατά τα έτη 2007 – 2017 και με βάση τα ανώτερα όρια τους που πρέπει να υπάρχουν στην ατμόσφαιρα σε kg / έτος, έχει φανεί πως οι δύο πιο ρυπογόνες εγκαταστάσεις για την Λευκωσία είναι εγκαταστάσεις με κύρια δραστηριότητα τους την κατασκευή ασβέστη και γύψου η πρώτη, και παραγωγή χαλκού η δεύτερη και βρίσκονται αρκετά κοντά στις οικιστικές περιοχές. Σύμφωνα με τις μετρήσεις που έχουν γίνει στον κυκλοφοριακό και στον οικιστικό σταθμό Λευκωσίας παρατηρούμε πως οι αέριοι ρύποι παρουσιάζουν μέγιστες τιμές τον χειμώνα και ελάχιστες το καλοκαίρι. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της κυκλοφοριακής συμφόρησης στους δρόμους και εντατικής χρήσης των θερμάνσεων τη χειμερινή περίοδο, σε αντίθεση με το καλοκαίρι. Έχει γίνει πλέον σαφές πως η ατμοσφαιρική ρύπανση πρέπει να αντιμετωπιστεί όχι μόνο για το περιβάλλον αλλά και για την ίδια μας την υγεία και ποιότητα ζωής, επιτυγχάνοντας έτσι και τους στόχους που έχει θέσει η Ε.Ε. για την περίοδο 2030 – 2050. Η χρήση ΑΠΕ έχει φανεί πως αποτελεί ιδανική λύση για κάλυψη των αναγκών μας και μείωση των αέριων ρύπων. Καθοριστικό ρόλο όμως παίζει και η συμπεριφορά του κάθε ενός από εμάς. Αλλάζοντας συνήθειες στην καθημερινότητα μας π.χ. περπάτημα αντί αυτοκίνητο στον προορισμό μας, συμμετοχή στην ανακύκλωση και άλλα, μπορούμε να φτιάξουμε ένα καλύτερο αύριο για εμάς και τα παιδιά μας.