Επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στον φαρμακευτικό κλάδο της Ελλάδας

Abstract

Εισαγωγικά, η οικονομική και κοινωνική κρίση που έπληξε την ελληνική οικονομία από το 2007, επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την ήδη δύσκαμπτη κατάσταση στην οποία βρισκόταν η εγχώρια οικονομία. Οι επιπτώσεις της κρίσης επηρέασαν βαθύτατα όλους τους κλάδου της οικονομίας, και ειδικότερα τον κλάδο της υγείας, όπου σημειώθηκαν σημαντικές περικοπές δαπανών. Στην παρούσα μελέτη, διερευνώνται οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στον φαρμακευτικό κλάδο της Ελλάδας, καθώς και με ποιο τρόπο θα μπορούσε να γίνει υπέρβαση των υφιαστάμενων αδιεξόδων από την πολιτεία, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του κλάδου, κατ’ επέκταση η βελτίωση της υγείας του πληθυσμού, και η ανάπτυξη υγειούς ανταγωνισμού. Μέσα από μία στοχευμένη έρευνα πεδίου με χρήση ειδικά σχεδιασμένων ερωτηματολογίων, πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις με εργαζόμενους του κλάδου, σε μία προσπάθεια διεξαγωγής συμπερασμάτων και αποτύπωσης προτάσεων και προοπτικών βελτιστοποίησης της αποδοτικότητας και ανταγωνιστικότητας του κλάδου. Μέσω της ανάλυσης των ερωτηματολογίων, παρατηρήθηκε μία συγκλίνουσα τάση στις φαρμακευτικές εταιρείες, αναφορικά με την τιμολογιακή πολιτική, τις παρεμβάσεις clawback / rebate, τις δυνατότητες για έρευνα και ανάπτυξη, τη δημιουργία του Οργανισμού Αξιολόγησης Ιατρικής Τεχνολογίας (HTA), κλπ. Η πολιτική φαρμάκου των τελευταίων ετών, φαίνεται να μην επανασχεδιάζεται κάθε φορά στη βάση της αξιολόγησης των μέτρων που έχουν ήδη υιοθετηθεί, αλλά να επιλέγει την οδό των άμεσων εξοικονομήσεων της δαπάνης, ανεξαρτήτως των συνεπειών, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον μηχανισμό των αυτόματων επιστροφών, ο οποίος αντανακλά την αποτυχία της Πολιτείας να εξορθολογήσει την φαρμακευτική αγορά, με μέτρα αντίστοιχα με αυτά που έχουν εφαρμοστεί και δοκιμαστεί σε διεθνές επίπεδο. Με τον τρόπο αυτό, αν και φαινομενικά εξυπηρετούνται οι επιδιωκόμενοι στόχοι, ταυτόχρονα υπονομεύονται άλλες κρίσιμες προσπάθειες, οι οποίες αποσκοπούν στην ενδυνάμωση του κλάδου. Οι βασικές κρατικές παρεμβάσεις επικεντρώνονται στα ακόλουθα πεδία: α) Έγκριση άδειας κυκλοφορίας, β) Τιμολόγηση φαρμάκων, γ) Ρυθμίσεις στο σύστημα διανομής, δ) Έλεγχος της συνταγογράφησης, ε) Ασφαλιστική κάλυψη φαρμακευτικής περίθαλψης και στ) Εισαγωγή bonus – malus στην φαρμακευτική κατανάλωση. Οι πολιτικές για τη ρύθμιση της φαρμακευτικής αγοράς πρέπει να συνυπολογίζουν τον σύνθετο χαρακτήρα της, ενώ κατά το σχεδιασμό της φαρμακευτικής πολιτικής είναι αναγκαίο να συν αξιολογούνται υγειονομικά, κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά κριτήρια, με στόχο την αναζήτηση της (ιατρικής αποτελεσματικότητας, της (οικονομικής) αποδοτικότητας και της (κοινωνικής) ισότητας.