Οι επιπτώσεις από τις διαταραχές ύπνου σε εργαζόμενους του τομέα υγείας

Abstract

Εισαγωγή: Η λειτουργία των υπηρεσιών υγείας σε εικοσιτετράωρη βάση επιβάλλει στο ιατρικό – νοσηλευτικό προσωπικό να εργάζεται με κυκλικό ωράριο και εφημερίες. Συχνά αυτό προκαλεί διαταραχή και αποδιοργάνωση του βιορυθμού των επαγγελματιών υγείας. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν να διερευνηθεί αν και σε ποιο βαθμό το κυκλικό ωράριο και οι εφημερίες επηρεάζουν το ιατρικό – νοσηλευτικό προσωπικό στις καθημερινές συνήθειες όπως στον ύπνο, τη διατροφή, τις οικογενειακές και κοινωνικές σχέσεις, τη συνεργασία και την απόδοση στον επαγγελματικό χώρο. Απώτερος στόχος ήταν να εντοπιστούν τα προβλήματα και οι επιπτώσεις που προκύπτουν, έτσι ώστε να διατυπωθούν συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπισή τους. Δείγμα - Μέθοδος: Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 352 εργαζόμενοι (135 ιατροί και 217 νοσηλευτές) σε δύο γενικά νοσοκομεία της Ελληνικής Περιφέρειας. Η συλλογή των πληροφοριών έγινε με το ερωτηματολόγιο «Circadian Type Inventory» (CTI), το οποίο αποτελούνταν από 30 ερωτήσεις. Περιλάμβανε δυο υποκλίμακες, της νωθρότητας και της ελαστικότητας αναφορικά με τις συνήθειες ύπνου. Στα δεδομένα έγινε ανάλυση με το πρόγραμμα SPSS, δηλαδή το Στατιστικό Πακέτο για Κοινωνικές Επιστήμες, έκδοση 19.0. Αποτελέσματα: Το 92% των συμμετεχόντων εργάζονταν με κυκλικό ωράριο και εφημερίες. Οι γυναίκες είχαν μεγαλύτερη μέση βαθμολογία νωθρότητας σε σχέση με τους άντρες (p=0,003). Οι άντρες είχαν μεγαλύτερη μέση βαθμολογία ελαστικότητας σε σχέση με τις γυναίκες (p<0,001) και αντίστοιχα οι ιατροί συγκριτικά με τους νοσηλευτές (p=0,02). Οι άντρες είχαν μεγαλύτερη ελαστικότητα σε σχέση με τις γυναίκες κατά 2,8 μονάδες (p<0,001). Οι εργαζόμενοι σε κυκλικό ωράριο και εφημερίες βιώνουν μεγαλύτερο άγχος – ένταση (p=0,006). Οι συμμετέχοντες χωρίς κυκλικό ωράριο και εφημερίες ήταν περισσότερο ικανοποιημένοι με το ωράριο (p<0,001) και με τον ελεύθερο χρόνο που διαθέτουν (p<0,001). Δε βρέθηκε στατιστικά σημαντική σχέση ανάμεσα στο ωράριο και το κάπνισμα, στην κατανάλωση καφέ/τσάι, στην κατανάλωση αλκοόλ (έλεγχος t, p=0,9). Τέλος, το ωράριο δε συσχετίστηκε στατιστικώς σημαντικά με το Δείκτη Μάζας Σώματος. Συμπεράσματα: Οι επιδράσεις στην υγεία του ιατρικό – νοσηλευτικού προσωπικού, λόγω του κυκλικού ωραρίου και των εφημεριών, είναι έμμεσες και επηρεάζουν όλους τους τομείς της ζωής τους. Επομένως οι υπηρεσίες υγείας πρέπει να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για τη μείωση των επιπτώσεων αυτών, ώστε να διασφαλιστεί η υγεία και να βελτιωθεί η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.