Η αποτελεσματικότητα και η παραγωγικότητα των νοσοκομείων της 6ης Υ.ΠΕ. την περίοδο 2012-2016

Abstract

Εισαγωγή: Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα στον τομέα της υγείας είναι η μέτρηση της αποτελεσματικότητας και της παραγωγικότητας των νοσηλευτικών μονάδων, δεδομένου ότι τα νοσοκομεία απορροφούν ένα μεγάλο πολύ μεγάλο μέρος των δαπανών για την υγεία καθώς και λόγω της δυσκολίας υιοθέτησης της κατάλληλης πολιτικής ώστε οι περιορισμένοι οικονομικοί πόροι να δαπανώνται με το βέλτιστο τρόπο. Στον ελληνικό χώρο, η βελτίωση της αποτελεσματικότητας-παραγωγικότητας των νοσοκομείων καθίσταται ιδιαίτερα σημαντική από το 2009 και μετά, την περίοδο δηλαδή της οικονομικής κρίσης, καθώς αυτή την περίοδο εφαρμόστηκαν δραστικές περικοπές δαπανών και εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις. Σκοπός: Βασικός σκοπός της έρευνας είναι να διαπιστώσει εάν η αποτελεσματικότητα/παραγωγικότητα των νοσοκομείων της 6ης Υ.ΠΕ. έχει βελτιωθεί κατά την πενταετία 2012-2016. Επιπλέον επιχειρεί να απαντήσει σε ερευνητικά ερωτήματα, όπως εάν υπάρχουν σημαντικές μεταβολές σε συγκεκριμένους δείκτες αποτελεσματικότητας/παραγωγικότητας καθώς και εάν τυχόν μεταβολή της παραγωγικότητας οφείλεται στην τεχνολογική αλλαγή (δηλαδή την μετατόπιση του ορίου παραγωγής), ή στη μεταβολή της τεχνικής αποτελεσματικότητας και της αποτελεσματικότητας μεγέθους. Μεθοδολογία: Για να απαντηθούν τα παραπάνω ερωτήματα στην παρούσα διατριβή υπολογίζονται οι συνηθέστερα χρησιμοποιούμενοι νοσηλευτικοί και οικονομικοί δείκτες για τα εξεταζόμενα νοσοκομεία. Στη συνέχεια με τη χρήση της μη-παραμετρικής μεθόδου DEA και του δείκτη παραγωγικότητας του Malmquist υπολογίζεται η τεχνική αποτελεσματικότητα, η αποτελεσματικότητα μεγέθους και η παραγωγικότητα των νοσοκομείων με τη χρήση διαφορετικών συνδυασμών εισροών/εκροών (υποδειγμάτων). Τέλος υπολογίζεται η συνολική παραγωγικότητα και αναλύεται στους επιμέρους συντελεστές της, δηλαδή στην τεχνολογική αλλαγή, στη μεταβολή της τεχνικής αποτελεσματικότητας και σε αυτή της αποτελεσματικότητας μεγέθους, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν τυχόν μεταβολή της παραγωγικότητας οφείλεται περισσότερο σε κάποιον από αυτούς τους παράγοντες. Αποτελέσματα: Η μέση τεχνική αποτελεσματικότητα των νοσοκομείων της 6ης Υ.ΠΕ. κυμαίνεται από 82.5% έως 94.2%. Η μέση αποτελεσματικότητα μεγέθους κυμαίνεται από 92.3% έως 97.5%. Η μέση παραγωγικότητα στο σύνολο της πενταετίας παρουσιάζει μικρή αύξηση η οποία κυμαίνεται από 2.1% ως 9.6% ανάλογα με το χρησιμοποιούμενο μοντέλο. Η αύξηση αυτή δεν οφείλεται αποκλειστικά σε κάποιον από τους τρεις εξεταζόμενους παράγοντες. Συμπεράσματα: H αποτελεσματικότητα και η παραγωγικότητα των νοσοκομείων βελτιώθηκε κατά την εξεταζόμενη πενταετία. Η αύξηση της παραγωγικότητάς τους οφείλεται τόσο στην τεχνολογική αλλαγή όσο και στην βελτίωση της αποτελεσματικότητας. Παρατηρούνται διακυμάνσεις μεταξύ των νοσοκομείων σε οικονομικούς και νοσηλευτικούς δείκτες καθώς και στους δείκτες κατανομής του προσωπικού. Οι διακυμάνσεις αυτές καθώς και τα χαμηλά ποσοστά κάλυψης κλινών σε πολλά νοσοκομεία δείχνουν ότι απαιτείται επανασχεδιασμός και ορθολογική κατανομή των παραγωγικών πόρων σε επίπεδο υγειονομικής περιφέρειας.