Επενδύσεις αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων στον Ελλαδικό χώρο και σύγκριση με το Αγγλοσαξονικό μοντέλο διαχείρισης

Abstract

Τα συστήματα ασφάλισης των προηγμένων χωρων συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, χαρακτηρίζονται απο την ύπαρξη τριών βασικών πυλώνων που καλύπτουν τη βασική κοινωνική ασφάλιση, την επαγγελματική ασφάλιση και την ανεξάρτητη ιδιωτική ασφάλιση. Οι αρνητικοί δημογραφικοί παράγοντες, ο κατακερματισμός των φορέων, η αυξημένη γραφειοκρατία, η αδυναμίαεπαρκούς ελέγχου, η αναποτελεσματική διαχείριση των αποθεματικών και η ύπαρξη θεσμικών αλλά και άλλων περιορισμών έχουν αναδείξει το ασφαλιστικό ως ένα απο τα σημαντικότερα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας. Οι προαναφερθείσες δυσκολίες επιχειρήθηκε να ανατιμετωπιστούν μέσω πολλαπλών νομοθετικών παρεμβάσεων και μεταρρυθμιστικών προσπαθειών οι οποίες έλαβαν χώρα κυρίως μετά το 1990 και κορυφώθηκαν το 2011 λόγω των οξύτατων οικονομικών προβλημάτων της χώρας. Τα αποθέματικά των φορέων κοινωνικής ασφάλισης αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του συτήματος κοινωνικής ασφάλισης. Η ανάγκη για κεφαλαιοποίηση σε ένα φερέγγυο και αποτελσεματικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης είναι εμφανής και επιτακτική και η αποτελεσματική διαχείριση των αποθεματικών είναι απαραίτητη για απαοφευχθεί η κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος τα επόμενα χρόνια. Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των επενδύσεων του ασφαλιστικού, το 2007 νομοθετήθηκε λενα νέο σύγχρονο διαφαν΄'ες και αποτελεσματικό πλαίσιο διαχείρισης επενδύσεων το οποίο εστίαζε στην επενδυτική πολιτική, τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων, τις επενδύσεις σε αμοιβαία κεφάλαια και ακίνητα και εν γένει τον αποτελεσματικό έλεγχο των επενδύσεων. Παρ'όλα αυτά η πρόσφατη οικονομική κρίση διόγκωσε το "ασφαλιστικό" πρόβλημα και η περαιτέρω μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος αποτελεί πλεόν ύψιστη και επιτακτική προτεραιότητα. Το σύγχρονο, παγκοσμιοποιημένο χρηματοοικονομικό περιβάλλον παρέχει μια σειρά χρηματοοικονομικών προϊόνταν και εργαλείων, η αποτελεσματική χρήση των οποίων μπορεί να αυξήσει τις αποδόσεις και να αντισταθμίσει τους αναλαμβανόμενους κινδύνους. Εξαιτίας κυρίως της έλλειψης τεχνογνωσίας αλλά και λόγωτης πολυετούς έλλειψης σχετικού νομοθετικού πλαισίου οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης στη Ελλάδα δεν έχουν εντάξει στο επενδυτικό τους μενού τέτοιου τύπου προϊόντα τα οποία ήδη χρησιμοποιούνται ευρέως σε χώρες όπως αυτές που ανήκουν στον Αγγλοσαξονικό άξονα. Στην παρούσα μελέτη εξετάζουμε αναλυτικά και τοποθετούμαστε κριτικά σχετικά με το αν μπορεί η υιοθέτηση του αγγλοσαξονικού μοντέλου επενδύσεων και η χρήση των σύγχρονων χρηματοοικονομικών εργαλείων και προϊόντων να αποβεί κερδοφόρα στο πλαίσιο μιας μικρής οικονομίας όπως αυτή της Ελλάδας. Επίσης καταθέτουμε μια σειρά προτάσεων για τη βελτίωση του εληνικου μοντέλου διαχείρισης των αποθεματικών, σχετικά με τη δομή και οργάνωση των φορέων κοινωνικής ασφάλισης αλλά καισχετικά με τους επιδιωκόμενους επενδυτικούς στόχους και τους αναλαμβανόμενους κινδύνους. Πεποίθηση μας είναι ότι ακόμη και στην παρούσα δυσμενή οικονομική συγκυρία, τα αποθεματικά των ελληνικών ασφαλιστικών ταμείων μπορούν να αποτελέσουν κινιτήρια δύναμη στην προσπάθεια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας συμβάλλοντας κατ'αυτό τον τρόπο στην αντιμετώπιση της κρίσης.