Μελέτη της γνώσης και της στάσης των Ελλήνων πολιτών στη χρήση αντιβιοτικών φαρμάκων και στην επίδραση τους στη μικροβιακή αντοχή και στην εκδήλωση ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων
Επιτομή
Εισαγωγή: Τα αντιβιοτικά φάρμακα αποτελούν ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την ιατρική επιστήμη, προκειμένου να αντιμετωπίζει τις λοιμώξεις που προέρχονται από παθογόνα βακτήρια τα οποία δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν από τον ανθρώπινο οργανισμό. Ωστόσο, σημειώνεται αυξημένη κατανάλωση αντιβιοτικών φαρμάκων σε πολλές χώρες εκ των οποίων μία από αυτές είναι και η Ελλάδα, με συνέπεια να καταγράφεται μεγάλη αύξηση της μικροβιακής αντοχής. Η αύξηση της μικροβιακής αντοχής είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη τόσο για τη ζωή των πολιτών της χώρας σε ιδιωτικό επίπεδο όσο και για τη δημόσια υγεία της χώρας, και σχετίζεται με υψηλά επίπεδα νοσηρότητας και θνησιμότητας. Πρόκειται για ένα φαινόμενο ιδιαίτερα αρνητικό το οποίο πιθανά συνδέεται άρρηκτα με την περιορισμένη γνώση των πολιτών γύρω από την ορθή χρήση των αντιβιοτικών φαρμάκων και τη λανθασμένη συμπεριφορά τους απέναντι σε αυτά.
Σκοπός: Η παρούσα εργασία επιδιώκει να διερευνήσει το επίπεδο των γνώσεων και τη συμπεριφορά που υιοθετούν οι Έλληνες πολίτες στο πλαίσιο της ορθής χρήσης αντιβιοτικών φαρμάκων. Με τον τρόπο αυτό, επιδιώκεται να εντοπιστεί η ύπαρξη ανάγκης δημιουργίας ενημερωτικών προγραμμάτων στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της αύξησης της μικροβιακής αντοχής.
Μεθοδολογία: Για την επίτευξη του σκοπού της παρούσας εργασίας χρησιμοποιήθηκε η ποσοτική έρευνα. Πιο συγκεκριμένα, δομημένο ερωτηματολόγιο διανεμήθηκε σε 151 πολίτες της χώρας στην περιοχή της Έδεσσας, το οποίο αποτελείται από ερωτήσεις που διερευνούν τις γνώσεις και τις στάσεις των πολιτών απέναντι στην ορθή χρήση των αντιβιοτικών φαρμάκων και από την κλίμακα EQ-5D η οποία αξιολογεί την ποιότητα ζωής τους. Κατά τη διαδικασία της έρευνας τηρήθηκε αυστηρά ο κώδικας δεοντολογίας των ερευνών. Για την απάντηση των ερευνητικών ερωτημάτων χρησιμοποιήθηκε τόσο η περιγραφική στατιστική, συχνότητες και μέση τιμή όσο και η επαγωγική στατιστική, όπως είναι οι μη παραμετρικοί έλεγχοι Mann-Whitney και Kruskal Wallis, ο έλεγχος ANOVA, χ2 και t-test.
Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα της έρευνας κατέδειξαν σε μεγάλο βαθμό, οι πολίτες δεν λαμβάνουν αντιβιοτικά φάρμακα αν δεν τους το προτείνει ο γιατρός τους (ΜΤ=1,95), καθώς επίσης και ότι γνωρίζουν πως πρόκειται για φάρμακα τα οποία μπορούν να καταπολεμήσουν λοιμώξεις που σχετίζονται με παθογόνα βακτήρια (ΜΤ=3,72). Ωστόσο, σε μικρό βαθμό οι συμμετέχοντες πιστεύουν ότι τα αντιβιοτικά φάρμακα μπορούν να καταπολεμήσουν λοιμώξεις που προέρχονται από ιούς (ΜΤ=2,74). Επίσης, διαπιστώθηκε ότι οι πολίτες που συμμετείχαν στην έρευνα γνωρίζουν τον κίνδυνο που μπορεί να προκαλέσει η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών, ο οποίος σχετίζεται με την αύξηση της μικροβιακής αντοχής (ΜΤ=4,29). Ακόμη, διαπιστώθηκε ότι το εκπαιδευτικό επίπεδο σχετίζεται θετικά με την υιοθέτηση της σωστής συμπεριφοράς απέναντι στη χρήση αντιβιοτικών φαρμάκων και στο αυξημένο επίπεδο γνώσεων (p=0,000<0,05). Η πλειοψηφία των πολιτών που συμμετείχε στην έρευνα είχε άριστο επίπεδο υγείας (ΜΤ=0,855) και διαπιστώθηκε ότι υπάρχει θετική στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ επιπέδου υγείας και γνώσεων για τη χρήση των αντιβιοτικών στο πλαίσιο της αναστολής της ανάπτυξης των βακτηρίων (r=0,242, p<0,05).
Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα που προέκυψαν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά καθώς καταδεικνύουν ότι οι πολίτες της χώρας έχουν περισσότερες γνώσεις γύρω από την ορθή γνώση των αντιβιοτικών, σε σχέση με τα αποτελέσματα προγενέστερων ερευνών. Όπως προκύπτει, υπάρχει ακόμη αρκετά σημαντικός πληθυσμός που χρειάζεται περισσότερη ενημέρωση, γεγονός που αναδεικνύει την αναγκαιότητα δημιουργίας ενημερωτικών προγραμμάτων πάνω στη χρήση αντιβιοτικών φαρμάκων. Ωστόσο, τα αποτελέσματα αυτά δεν μπορούν να γενικευθούν στο σύνολο του ελληνικού πληθυσμού καθώς το δείγμα είναι αρκετά περιορισμένο και προέρχεται από μία συγκεκριμένη επαρχιακή πόλη της χώρας.