Το γυναικείο φύλο στην παραδοξογραφική συλλογή του Φλέγονα και στα κείμενα περί Θέκλας (Πράξεις Παύλου και Θέκλης, Βίος και Θαύματα της Θέκλας)

Abstract

Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η μελέτη της σύλληψης του γυναικείου φύλου και της μεταβολής των αντιλήψεων περί αυτού στη λογοτεχνία της ύστερης ρωμαϊκής εποχής, με οδηγό τη θεωρία των κοινωνικών φύλων. Συγκεκριμένα, διερευνώνται οι απηχήσεις της παραδοξογραφικής συλλογής του Φλέγονα από τις Τράλλεις, Περί Θαυμασίων, σχετικά με τη γυναικεία φύση στα δύο κείμενα που παραδίδουν τη ζωή και τη δράση της Θέκλας, τις Πράξεις Παύλου καί Θέκλης και του Βίου και Θαυμάτων της Θέκλας. Τα ύστερα ρωμαϊκά χρόνια, εποχή έντονων πολιτικών, κοινωνικών και θρησκευτικών μετασχηματισμών, χαρακτηρίζονται από τη ζύμωση παγανιστικών και χριστιανικών αντιλήψεων περί του ρόλου και της πρέπουσας συμπεριφοράς της γυναίκας στην κοινωνία, του «ατελούς» σώματός της σε σχέση με τον άνδρα και της ιδιαιτερότητας της σεξουαλικότητάς της. Τα παράδοξα περιστατικά που περιλαμβάνει ο Φλέγων στη συλλογή του προβάλλουν την «ανωτερότητα» των ανδρών και τη φυσική τάση των γυναικείων σωμάτων προς το «τέλειο» ανδρικό σώμα, παράδοση που αξιοποιούν με εκχριστιανισμένο περιεχόμενο οι συγγραφείς των κειμένων περί Θέκλας. Παράλληλα, αναδύεται μια νέα εικόνα της γυναίκας που επιλέγει την παρθενία αντί της οικογενειακής ζωής, ορθώνοντας το ανάστημά της απέναντι στις κοινωνικές συμβάσεις. Η συγκριτική μελέτη των κειμένων καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα χριστιανικά περί Θέκλας κείμενα είναι αντιπροσωπευτικά του συνονθυλεύματος των αντιλήψεων περί του γυναικείου φύλου που επικρατούν κατά τα ύστερα ρωμαϊκά χρόνια.