"Mind the Gap" : Η έννοια της αποσπασματικότητας στη σύγχρονη σκηνοθεσία

Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή καταπιάνεται με το θεωρητικό (και πρακτικό) υπόβαθρο της έννοιας της αποσπασματικότητας στη σύγχρονη θεατρική πρακτική, μελετώντας την υπό το πρίσμα τόσο της γνωσιακής επιστήμης και της νευροεπιστήμης, όσο και της (σύγχρονης) σκηνοθεσίας και δραματουργίας. Βασικός ερευνητικός στόχος είναι η εξέταση των διαφορετικών τρόπων, τεχνικών και μεθόδων που μπορούν να αξιοποιηθούν από τη σύγχρονη σκηνοθεσία με σκοπό την παρουσίαση αποσπασμάτων αρχαιοελληνικής κωμωδίας στη θεατρική σκηνή.

Στο ανωτέρω πλαίσιο, μελετήθηκαν βασικές αρχές της γνωσιακής επιστήμης και της νευροεπιστήμης που διέπουν τον τρόπο με τον οποίο ο ανθρώπινος εγκέφαλος προσλαμβάνει και νοηματοδοτεί αποσπάσματα πληροφοριών, καθώς και η μεθοδολογία του ερευνητικού έργου «Fragments» που καταπιάνεται με αποσπασματικά κείμενα αρχαίας τραγωδίας. Εν συνεχεία εξετάστηκαν οι δραματουργικές παρεμβάσεις σημαντικών θεατρανθρώπων του 20ου και 21ου αιώνα σε αποσπασματικά κείμενα αρχαιοελληνικού θεάτρου, με σκοπό την εξεύρεση των καταλληλότερων μέσων για τη δραματουργική επεξεργασία αποσπασματικών κειμένων. Όπως διαφαίνεται από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε αλλά κι από την πειραματική περφόρμανς, «Μενάνδρεια Θραύσματα», που μαγνητοσκοπήθηκε για τις ανάγκες της παρούσας διατριβής, οι σύγχρονες μορφές θεάτρου, οι οποίες χαρακτηρίζονται από διαδραστικότητα και πειραματισμό (π.χ. περφόρμανς, θέατρο της επινόησης, αυτοσχεδιαστικό θέατρο, κ.α.), κρίνονται ως τα καταλληλότερα θεατρικά μέσα για τη δημιουργία θεατρικών συνθέσεων / παραστάσεων από αποσπασματικά κείμενα.

Δείγμα των μεθόδων και των τεχνικών που δύνανται να χρησιμοποιηθούν για παρουσίαση αποσπασματικών κειμένων στη σκηνή παρέχεται στη μαγνητοσκοπημένη περφόρμανς, μέσω της οποίας η γράφουσα εισηγείται την απομάκρυνση των επαγγελματιών του θεάτρου από την παραδοσιακή πρακτική «αναδόμησης» των αποσπασματικών κειμένων, με σκοπό την ανάδειξη των διαχρονικών φιλοσοφικών μηνυμάτων που εμπερικλείονται στα αποσπασματικά κείμενα αρχαίας κωμωδίας.

Η έρευνα συμπληρώνει ένα σημαντικό κενό στη βιβλιογραφία και την πρακτική ενασχόληση με την αρχαία ελληνική κωμωδία στη σύγχρονη σκηνή, καθώς το ενδιαφέρον για αρχαιοελληνικά αποσπάσματα ως επί το πλείστον περιορίζεται στην αρχαία τραγωδία. Η διατριβή ευελπιστούμε ότι θα δώσει το έναυσμα για περαιτέρω έρευνα στο θεματικό αυτό πεδίο μέσω της σύζευξης της θεωρητικής διερεύνησης και της πρακτικής εφαρμογής.