Παρακολούθηση της επίδρασης της ξηρασίας στην παραγωγικότητα του είδους Quercus ithaburensis subsp. macrolepis (Ήμερη Βελανιδιά) στο Δάσος Στροφυλιάς και στα Μαύρα Βουνά (Δυτική Ελλάδα

Abstract

Το έτος 2007 υπήρξε για τη Νότιο Ελλάδα έτος ξηρασίας. Στην περιοχή της Δυτικής Αχαΐας η ξηρασία των ετών 2007 και 2008 αποτέλεσε πολύ ακραίο γεγονός με την ετήσια βροχόπτωση (Ιανουάριου-Δεκεμβρίου) να φτάνει στο 74% και 54% του μέσου όρου της περιόδου 1948-2008. Σκοπός της διατριβής είναι να μελετήσει την επίδραση του φαινομένου της ξηρασίας στην παραγωγικότητα του είδους Quercus ithaburensis subsp. macrolepis σε δυο διαφορετικούς βιοτόπους, ο ένας υγρότερος (Δάσος Στροφυλιάς-Καλογριά) και ο άλλος ξηρότερος (Μαύρα Βουνά-Γιαννισκάρι) κατά το 2007-2008 όπου παρατηρήθηκε σημαντική διαταραχή και στη φαινολογία του είδους. Επίσης, εξετάστηκε η ανταπόκριση στην ξηρασίας της Πεύκης Pinus pinea στο Δάσος Στροφυλιάς. Για να πραγματοποιηθεί η μελέτη χρησιμοποιήθηκαν οι δείκτες παραγωγικότητας Rt, Rc, Rs. Ο δείκτης Rt αναφέρεται στην αντίσταση (Resistance) που δείχνουν τα δέντρα στην ξηρασία και υπολογίζεται από το πηλίκο της αύξησης κατά την περίοδο της ξηρασίας (Gd) προς την αύξηση κατά την περίοδο πριν την ξηρασία (Gprev). Η ανάκαμψη (Recovery) Rc υπολογίζεται από το πηλίκο της αύξησης μετά την ξηρασία (Gpost) προς την αύξηση κατά την ξηρασία (Gd) και καταγράφει την αντίδραση στην αύξηση μετά την περίοδο ξηρασίας. Ο δείκτης της αντοχής (Resilience) Rs υπολογίζεται από το πηλίκο Gpost προς Gprev. Για τον υπολογισμό των δεικτών οι περίοδοι πριν την ξηρασία και μετά είναι αντίστοιχα τα έτη 2005-2006 και 2009-2010. Από τα αποτελέσματα προκύπτει ότι η παραγωγικότητα στις βελανιδιές μειώθηκε σε μεγαλύτερο βαθμό στην περιοχή Καλογριά σε σχέση με την περιοχή Γιαννισκάρι. Αυτό πιθανόν να οφείλεται στο ότι οι βελανιδιές στο Γιαννισκάρι έχουν πιο ανεπτυγμένο ριζικό σύστημα με πρόσβαση σε υγρασία σε μεγαλύτερο βάθος. Επίσης η πυκνότητα των συστάδων της βελανιδιάς είναι αρκετά χαμηλότερη στον βιότοπο του Γιαννισκαρίου και πιθανόν η διαθεσιμότητα νερού της βροχόπτωσης ανά δένδρο να είναι μεγαλύτερη, δίνοντας στο σύστημα μεγαλύτερη αντίσταση στην ξηρασία. Τα πεύκα στην περιοχή Καλογριά δείχνουν να ανακάμπτουν γρηγορότερα από τις βελανιδιές. Αν η ξηρασία ενταθεί περισσότερο, όπως αναμένεται λόγω κλιματικής αλλαγής, τα πεύκα ενδεχομένως να ευνοηθούν και να επικρατήσουν έναντι των βελανιδιών στην περιοχή μελέτης της Καλογριάς.