Αποτύπωση και μελέτη των απόψεων επαγγελματιών υγείας Μ.Ε.Θ. για τη χρήση του Κλινικού Πληροφοριακού Συστήματος και την Τεχνολογία της Πληροφορικής

Abstract

Παρόλο που τα τελευταία χρόνια τα Κλινικά Πληροφοριακά Συστήματα είναι διαθέσιμα και ενσωματώνονται σε πολλές Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ), δεν υπάρχει επαρκής τεκμηρίωση για την επίπτωση που έχουν στη ροή εργασίας των επαγγελματιών υγείας, στην ποιότητα της παρεχόμενης φροντίδας και την αντίληψη του προσωπικού για αυτά. Καθώς τα συστήματα υγείας δέχονται όλο και περισσότερες οικονομικές συρρικνώσεις, οι νέες τεχνολογίες δυνατό να οδηγήσουν σε μείωση του κόστους και βελτίωση του επιπέδου υγείας του πληθυσμού. Απο την άλλη, πολλοί είναι διστακτικοί προς την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών στον τομέα της υγείας, κυρίως εξαιτίας του αυξημένου κόστους αγοράς των τεχνολογιών αυτών. Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω, οι νέες τεχνολογίες καλούνται συχνά να αποδείξουν, τόσο την αποτελεσματικότητα όσο και αποδοτικότητα τους. Σκοπός: Η παρούσα εργασία αποσκοπεί στην αποτύπωση και μελέτη των επαγγελματιών υγείας ΜΕΘ για τη χρήση του Κλινικού Πληροφοριακού Συστήματος (ΚΠΣ) και την Τεχνολογία της Πληροφορικής . Οι στόχοι της εργασίας είναι: 1. η αποτύπωση των απόψεων των επαγγελματιών υγείας που εργάζονται στη ΜΕΘ για το ΚΠΣ σε δύο φάσεις, κατά και μετά την εφαρμογή του. 2. η αποτύπωση των απόψεων των επαγγελματιών υγείας που εργάζονται στη ΜΕΘ για την τεχνολογία της πληροφορικής σε δύο φάσεις, κατά και μετά την εφαρμογή του ΚΠΣ. 3. η διερεύνηση διάφορων δημογραφικών χαρακτηριστικών (ηλικία, φύλο, επάγγελμα, επίπεδο εκπαίδευσης, χρόνια στην υπηρεσία), και κατά πόσο αυτά επηρεάζουν την άποψη των επαγγελματιών υγεία της ΜΕΘ για την τεχνολογία της πληροφορικής και το Κλινικό Πληροφοριακό Σύστημα. 4. η καταγραφή και μελέτη αρνητικών ή θετικών σχολίων των επαγγελματιών υγείας της ΜΕΘ σε δύο φάσεις, κατά και μετά την εφαρμογή του ΚΠΣ. Μεθοδολογία: Η έρευνα διεξήχθη σε δύο φάσεις κατά την περίοδο Οκτωβρίου 2011 – Φεβρουαρίου 2012. Το πρώτο ερωτηματολόγιο χορηγήθηκε κατά τη περίοδο εισαγωγής του ΚΠΣ (Οκτώβριος 2011) και το δεύτερο ερωτηματολόγιο χορηγήθηκε τρείς μήνες μετά (Φεβρουάριος 2012). Πρόκειται για ποσοτική έρευνα περιγραφικού τύπου με δείγμα 63 επαγγελματίες υγείας που εργάζονταν την περίοδο διεξαγωγής της έρευνας στη ΜΕΘ Γ.Ν. Λευκωσίας (Εντατικολόγοι=6, Νοσηλευτές=53, Φυσικοθεραπευτές=4). Για τη διεξαγωγή της έρευνας χρησιμοποιήθηκε ο συνδυασμός δύο δομημένων ερωτηματολογίων, του ερωτηματολογίου των Donati et al (2008) και του ερωτηματολογίου με τη χρήση κλίμακας βαθμολόγησης Likert των Stronge & Brodt (1985) κατόπιν σχετικής άδειας. Επίσης, δόθηκε η ευχέρεια καταγραφής σχολίων σε ανοικτού τύπου ερώτηση στο τέλος του ερωτηματολογίου, τα οποία παραθέτονται αυτούσια στα παραρτήματα. Για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πακέτο SPPS (version 16.0). Αποτελέσματα: Τα κύρια ευρήματα της εργασίας καταδεικνύουν ότι το φύλο, η ηλικία, η επαγγελματική ιδιότητα, τα χρόνια υπηρεσίας και το επίπεδο εκπαίδευσης δεν παρουσιάζουν στατιστικά σημαντική διαφορά στη στάση των επαγγελματιών υγείας της ΜΕΘ για τη χρήση ΗΥ. Αντίθετα, η προηγούμενη εμπειρία από χρήση ΗΥ επηρεάζει σημαντικά θετικά την στάση των επαγγελματιών υγείας της ΜΕΘ προς την τεχνολογία της πληροφορικής, αφού κατά την ανάλυση των αποτελεσμάτων του ερωτηματολογίου των Stronge & Brodt (1985), στο πρώτο ερωτηματολόγιο καταγράφηκε ΜΤ 67,53 ενώ στο δεύτερο ερωτηματολόγιο ΜΤ 74,72 και κατέγραψε στατιστικά σημαντική διαφορά (p-value: 0.000). Οι συμμετέχοντες στην παρούσα εργασία πιστεύουν, τόσο κατά όσο και μετά την εφαρμογή του ΚΠΣ, ότι η χρήση του ΚΠΣ εξοικονομεί χρόνο σε σύγκριση με την καταγραφή σε χαρτί. Δηλώνουν επίσης ότι ο ηλεκτρονικός φάκελος είναι περισσότερο ευανάγνωστος και σαφέστερος από το συνηθισμένο φάκελο σε χαρτί. Επιπρόσθετα, το ΚΠΣ θα βοηθήσει τη μείωση των λανθασμένων και ελλιπών καταχωρίσεων και θα συμβάλει στην εξοικονόμηση χρόνου ο οποίος θα διοχετευτεί σε καλύτερη φροντίδα του ασθενή. Οι συμμετέχοντες επίσης δηλώνουν ότι προτιμούν να μην επιστρέψουν πίσω στη χρήση χαρτιού.

Συμπεράσματα /Συζήτηση: Η ενσωμάτωση πληροφοριακών συστημάτων στον τομέα της υγείας και ακόμα περισσότερο σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας είναι αναπόφευκτη. Οι διευθύνσεις των νοσοκομείων θα πρέπει να προχωρούν στην ανάπτυξη στρατηγικών σχεδιασμών, οι οποίοι θα αξιοποιούν όλα εκείνα τα στοιχειά με στόχο την ομαλή εισαγωγή του πληροφοριακού συστήματος στη ροή εργασίας του τμήματος.Ο εντοπισμός και η ενεργοποίηση επαγγελματιών υγείας οι οποίοι έχουν προηγούμενη εμπειρία με ΗΥ, η ανάπτυξη ομάδος υποστήριξης των υπόλοιπων χρηστών καθώς επίσης η οργανωμένη εκπαίδευση και η έγκαιρη εμπλοκή των εργαζομένων στην ανάπτυξη, παραμετροποίηση και ενσωμάτωση του συστήματος στη ροή εργασίας του τμήματος, φαίνεται να είναι η συνταγή της επιτυχίας.