Πολιτιστικός τουρισμός και τοπική ανάπτυξη. Η συμβολή του αρχαιολογικού χώρου και του Μουσείου Δελφών στο Νομό Φωκίδας

Abstract

Εισαγωγή: Ο πολιτιστικός τουρισμός αποτελεί μια από τις κυριότερες μορφές εναλλακτικού τουρισμού και δημιουργεί οικονομικά, κοινωνικά, πολιτισμικά και εκπαιδευτικά οφέλη στην περιοχή υποδοχής, συμβάλλοντας στη βιώσιμη τοπική ανάπτυξη. Τα μνημεία και οι χώροι της πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελούν έναν από τους βασικότερους παράγοντες προσέλκυσης του τουριστικού ρεύματος. Σκοπός: Η παρούσα διατριβή στοχεύει να δείξει τη συμβολή του πολιτισμού στην τοπική ανάπτυξη και τη σημασία του μάρκετινγκ και της ενεργητικής συμμετοχής των τοπικών ομάδων συμφερόντων για την επιβίωση των τουριστικών περιοχών. Μέσα από τη μελέτη της Περιφερειακής Ενότητας Φωκίδας επιχειρεί να διερευνήσει αν η ύπαρξη του Αρχαιολογικού Χώρου και Μουσείου Δελφών ενισχύει τα υπόλοιπα πολιτιστικά αγαθά του τόπου και αν υπάρχουν δυνατότητες περαιτέρω ανάπτυξης και συνδυασμού του πολιτιστικού τουρισμού με άλλες Ειδικές Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού. Μεθοδολογία : Για την ανάπτυξη του γενικού μέρους της παρούσας διατριβής έγινε ανασκόπηση σε ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία, σε επιστημονικά περιοδικά και σε εργασίες και πρακτικά συνεδρίων. Για το ειδικό μέρος πραγματοποιήθηκε πρωτογενή ποσοτική έρευνα με τη χρήση τεσσάρων ερωτηματολογίων που απευθύνονταν στους τουρίστες/επισκέπτες του Αρχαιολογικού Χώρου και Μουσείου Δελφών, στους τοπικούς επιχειρηματίες, στους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης και στους πολιτιστικούς οργανισμούς/συλλόγους της Περιφερειακής Ενότητας Φωκίδας, έγινε αναφορά στα χαρακτηριστικά της περιοχής και αντλήθηκαν στοιχεία από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ) που αφορούν στην επισκεψιμότητα του Αρχαιολογικού Χώρου και Μουσείου Δελφών κατά την πενταετία 2012-2016. Αποτελέσματα: Ο κυριότερος λόγος επίσκεψης των τουριστών/επισκεπτών είναι η απόκτηση γνώσεων και εμπειριών. Σύμφωνα με τις απόψεις των επιχειρηματιών ο Αρχαιολογικός Χώρος/Μουσείο Δελφών συμβάλλει στην προσέλκυση των τουριστών και στην ενίσχυση των επιχειρήσεων. Η πλειοψηφία τόσο των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης όσο και των επιχειρηματιών συμφωνούν ότι οι δεσμεύσεις και οι περιορισμοί που επικρατούν στην περιοχή δεν προάγουν την ανάπτυξη. Αντίθετη άποψη έχουν οι πολιτιστικοί οργανισμοί/σύλλογοι και στη πλειονότητά τους θεωρούν ότι η ύπαρξή του Αρχαιολογικού Χώρου/Μουσείου ενισχύει τα υπόλοιπα πολιτιστικά αγαθά του τόπου. Συμπεράσματα: Η συμβολή του πολιτιστικού τουρισμού στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής είναι πολύ σημαντική. Ωστόσο υπάρχουν πολλές δυνατότητες αναβάθμισης και διαφοροποίησης του τουριστικού προϊόντος που δεν έχουν αξιοποιηθεί.