Η κοινωνική διάσταση της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης: Κοινωνική συμμετοχή και αυτοαντίληψη μαθητών με ΕΕΑ στο συμπεριληπτικό σχολείο

Abstract

Η παρούσα εργασία εξετάζει τον βαθμό στον οποίο επιτυγχάνεται η κοινωνική διάσταση της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης στο σύγχρονο ελληνικό γενικό δημοτικό σχολείο, όπως αυτή προκύπτει από τους ίδιους τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (ΕΕΑ) και τους συμμαθητές τους τυπικής ανάπτυξης (ΤΑ). Ειδικότερα, η παρούσα έρευνα εστιάζει στον βαθμό στον οποίο οι μαθητές με ΕΕΑ διαμορφώνουν θετικές κοινωνικές σχέσεις και φιλίες μέσα στο σχολείο με συμπεριληπτικό προσανατολισμό και πώς η παράμετρος αυτή επιδρά στην αυτοαντίληψή τους.

Για την παρούσα ποσοτική έρευνα επιλέχθηκε ο δειγματοληπτικός σχεδιασμός με τη χρήση δύο ερωτηματολογίων: του κοινωνιομετρικού τεστ και του ΠΑΤΕΜ ΙΙ, ώστε να δοθεί η δυνατότητα για συλλογή πληροφοριών μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα και περιγραφή στάσεων, χαρακτηριστικών και συμπεριφορών στον υπό μελέτη πληθυσμό των μαθητών αναφορικά με την κοινωνική συμμετοχή τους στο πλαίσιο της γενικής τάξης και τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνεται η κοινωνική τους αυτοαντίληψη. Αφού συγκεντρώθηκαν τα δεδομένα εξετάστηκαν στατιστικά, προκειμένου να ελεγχθούν τα ερευνητικά ερωτήματα και στη συνέχεια ερμηνεύτηκαν ανατρέχοντας στα πορίσματα προηγούμενων ερευνών.

Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι δεν προέκυψαν στατιστικά σημαντικές διαφορές από τη σύγκριση των δύο ομάδων των μαθητών με ΕΕΑ και ΤΑ, καθώς οι μαθητές με ΕΕΑ συμμετείχαν στην πλειοψηφία τους στο κοινωνικό δίκτυο των γενικών τάξεων, σχεδόν όλοι κατείχαν μία τουλάχιστον αμοιβαία φιλία και επιπλέον, είχαν θετική κοινωνική αυτοαντίληψη για τον εαυτό τους. Επιπλέον, δεν παρατηρήθηκε κανενός είδους συσχέτιση μεταξύ των κοινωνιομετρικών επιλογών, του αριθμού των αμοιβαίων φιλιών και της κοινωνικής αυτοαντίληψης των μαθητών με ΕΕΑ. Συνεπώς τα πορίσματα της παρούσας έρευνας μπορούν να χαρακτηριστούν ως αισιόδοξα και ενθαρρυντικά για την ομάδα των μαθητών με ΕΕΑ.