Εθνικά συστήματα υγείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.)
Abstract
Η εφαρμογή και η υλοποίηση των Εθνικών Συστημάτων Υγείας, ταλανίζει εδώ και αρκετά χρόνια τα κράτη της γηραιάς ηπείρου. Σημαντικά βήματα έχουν γίνει στο τομέα αυτό, από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της, όπως η νέα νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, η νέα νομοθεσία της Κύπρου για την ηΥγεία κ.α. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η αναζήτηση των υφιστάμενων καταστάσεων, των υπαρχόντων δεδομένων, της ανάλυσης υιοθέτησης Εθνικού Συστήματος Υγείας και της μελέτης αντίστοιχων συστημάτων υγείας σε χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα Εθνικά συστήματα υγείας, διακρίνονται σε τέσσερις τύπους συστημάτων. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας (τύπου Beveridge), το Σύστημα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (τύπου Bismarck), το Σκανδιναβικό μοντέλο και το Φιλελεύθερο Σύστημα Υγείας.
Το Εθνικό σύστημα υγείας, Beveridge, βασίζεται στη χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Το σύστημα Bismarck, στηρίζεται στην κοινωνική ασφάλιση, ενώ στο Σκανδιναβικό μοντέλο η τοπική αυτοδιοίκηση είναι επιφορτισμένη με την οικονομική διαχείριση και αξιολόγηση του συστήματος.
Το Φιλελεύθερο Σύστημα, χρηματοδοτείται κατά κύριο λόγο από την ιδιωτική ασφάλιση.
Η Ελλάδα διαθέτει ένα απαρχαιωμένο σύστημα υγείας, με κύριο φορέα λειτουργίας το Υπουργείο Υγείας. Όσες φορές κι αν προσπάθησε το κράτος από την ίδρυση του, έως και σήμερα, να αναπτύξει και να εκσυγχρονίσει το υγειονομικό του σύστημα, δεν είχε αντίκρισμα στην κοινωνία και κατ’ επέκταση στις δομές του κράτους. Η οικονομική κρίση, ωστόσο, έφερε την χώρα υπό το καθεστώς Μνημονίου, το οποίο εξανάγκασε την Ελλάδα, να μεταβεί σε ένα νέο, σύγχρονο, φιλικό, συνάμα οικονομικά βιώσιμο και βελτιωμένο σύστημα υγείας. Στόχος του Υπουργείου Υγείας είναι η παροχή σύγχρονων υπηρεσιών υγείας. Προκειμένου να το επιτύχει αυτό, δίνει έμφαση στην ανάπτυξη της ηλεκτρονικής υγείας και επιδιώκει την ένταξη της, σε διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα υγείας. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Ελλάδας ψηφίστηκε το 1983 και έκτοτε βελτιώνεται συνεχώς.
Από την άλλη, οι υπηρεσίες υγείας στην Κύπρο, αποτελούν κατάλοιπο της βρετανικής αποικιοκρατίας. Όπως η Ελλάδα, έτσι και αυτή, οδηγήθηκε υπό καθεστώς Μνημονίου, υποχρεώνοντας την να εκσυγχρονίσει τις υπηρεσίες υγείας της. Σε χώρες που ακολουθούν προγράμματα προσαρμογής, η ηλεκτρονική υγεία έχει αποκτήσει σημαντικό βάρος, ως μέσο για τη βελτίωση της απόδοσης και της αποτελεσματικότητας των συστημάτων και του ελέγχου τους, καθώς και για τη μείωση των δαπανών τους. Έτσι, το 2017, η Κύπρος ψήφισε το Γενικό Σύστημα Υγείας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, με οδηγία της το 2011, καθιέρωσε το δίκτυο ηΥγείας, το οποίο αποτέλεσε ένα ακόμη βήμα προς την επίσημη συνεργασία σε θέματα ηλεκτρονικής υγείας, με στόχο τη μεγιστοποίηση του κοινωνικού και οικονομικού οφέλους, μέσω της διαλειτουργικότητας και της εφαρμογής συστημάτων ηΥγείας. Πιο συγκεκριμένα, η Οδηγία αυτή, καλύπτει όλες τις υγειονομικές υπηρεσίες που παρέχονται από επαγγελματίες υγείας στους ασθενείς και διευκρινίζει τα δικαιώματα των ασθενών για πρόσβαση σε ασφαλής και καλής ποιότητας περίθαλψη σε διασυνοριακή βάση. Οι ασθενείς, έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τις υπηρεσίες υγείας, εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και να τύχουν ανάλογης αποζημίωσης που δικαιούνται, ως ευρωπαίοι πολίτες. Η διευκόλυνση της ηλεκτρονικής υγείας είναι μία από τις συγκεκριμένες δράσεις για την προώθηση της ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ωστόσο, πρωτοπόροι σε θέματα ηλεκτρονικής υγείας στην Ευρώπη είναι η Σουηδία και η Εσθονία. Οι χώρες αυτές κατάφεραν να αναπτύξουν σύγχρονους ηλεκτρονικούς φακέλους ασθενών, καλύπτοντας το σύνολο των πολιτών τους, σε όλη την επικράτεια τους. Η Κύπρος και η Ελλάδα, παρά την οικονομική κρίση που βιώνουν προσπαθούν και επιδιώκουν, τη συνεχή αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας, που προσφέρουν στους πολίτες τους. Ενώ, η Μάλτα, αν και πρωτοπόρος στη λειτουργία συστημάτων ηΥγείας, κατάφερε με μεγάλη επιτυχία να επεκτείνει τα συστήματα της σε θέματα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και διασυνοριακής περίθαλψης.
Τέλος, θα αναφερθούμε στα προβλήματα του ελληνικού συστήματος υγείας και θα το συγκρίνουμε με τα υπόλοιπα, σε άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα συμπεράνουμε ακόμη, ότι το Ελληνικό Εθνικό Σύστημα Υγείας, θα πρέπει να είναι πολυφασικό. Δηλαδή, να έχει ως κύριο ασφαλιστικό φορέα τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. (Ελληνικός Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας), δίχως όμως να τερματίζεται και ο ρόλος των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών. Παράλληλα, θα διαπιστώσουμε ότι, η εφαρμογή ενός Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Υγείας, το οποίο θα συνδέει τον ιδιωτικό με το δημόσιο τομέα και η αναβάθμιση της υφιστάμενης ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, θα επιλύσει πολλά χρονίζοντα προβλήματα και θα δώσει ώθηση στην περαιτέρω ανάπτυξη της ηλεκτρονική υγείας.