Διαχείριση αποβλήτων υγειονομικών μονάδων και ελληνική πραγματικότητα

Abstract

Τα ιατρικά απόβλητα και ιδιαίτερα τα μολυσματικά αποτελούν τα τελευταία χρόνια ένα από τα βασικότερα προβλήματα που σχετίζονται με την ασφαλή διαχείριση των αποβλήτων διεθνώς. Ο λόγος για τον οποίο εμφανίζεται αυξημένο ενδιαφέρον γύρω από το συγκεκριμένο είδος αποβλήτων συνίσταται στο γεγονός ότι τέτοιου είδους απόβλητα αποτελούν στις περισσότερες των περιπτώσεων φορείς παθογόνων μικροοργανισμών με αποτέλεσμα η μη ασφαλής διάθεσή και διαχείρισή τους να εγείρει σημαντικότατους κινδύνους, όχι μόνο για το περιβάλλον αλλά και για τη δημόσια υγεία. Σκοπός Ο σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής είναι η ανάδειξη της κρισιμότητας της ορθής και βιώσιμης διαχείρισης των νοσοκομειακών αποβλήτων που συνδέεται άμεσα με την προστασία του περιβάλλοντος, την δημόσια υγεία και την εξοικονόμηση πολύτιμων φυσικών πόρων και ενέργειας. Η εν λόγω μεταπτυχιακή διατριβή, στοχεύει επίσης στην καταγραφή της ελληνικής πραγματικότητας αναφορικά με την διαχείριση των αποβλήτων των υγειονομικών μονάδων και πως αυτή αποτυπώνεται σήμερα. Μεθοδολογία Ιστορική αναδρομή της σχετικής με την διαχείριση νοσοκομειακών αποβλήτων νομοθεσίας, με έμφαση στο υφιστάμενο εθνικό νομοθετικό πλαίσιο. Συλλογή στοιχείων από ανασκόπηση ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας. Έρευνα σε βάσεις δεδομένων, μηχανές αναζήτησης στο διαδίκτυο χρησιμοποιώντας κατάλληλες λέξεις κλειδιά, από τις οποίες αντλήθηκαν πληροφορίες αναφορικά με την αποτελεσματική και βιώσιμη διαχείριση των νοσοκομειακών αποβλήτων καθώς επίσης και εκτιμήσεις του κόστους αυτών. Αποτελέσματα Τα τελευταία χρόνια και μετά την εφαρμογή ενός σχετικά σαφούς και ολοκληρωμένου νομοθετικού πλαισίου, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην ορθή διαχείριση επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων σε όλες σχεδόν τις υγειονομικές μονάδες στην ελληνική επικράτεια. Για τα περισσότερα ρεύματα των αποβλήτων ακολουθούνται και εφαρμόζονται ορθές περιβαλλοντικά και [vii] σύννομες λύσεις. Παρόλα αυτά παρατηρούνται πολύ συχνά αστοχίες, παραλήψεις και παραβάσεις που οφείλονται κατά το μεγαλύτερο ποσοστό σε έλλειψη περιβαλλοντικής ευαισθησίας και σχετικής εκπαίδευσης. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, ο όγκος των αποβλήτων των υγειονομικών μονάδων τείνει αυξανόμενος σας αποτέλεσμα της μείωσης του ποσοστού της καλής κατάστασης του πληθυσμού. Βάσει των επίσημων δημοσιευμένων στοιχείων, για ποσοστό 44,7% επικίνδυνων αποβλήτων δεν υπάρχει καταγεγραμμένη διαχείριση. Το κόστος διαχείρισης είναι ανάλογο με την ποιότητα και το είδος της διαχείρισης που ακολουθεί η υγειονομική μονάδα και παρουσιάζει πολύ μεγάλη διακύμανση που οφείλεται στην χωροταξική ανισοκατανομή των υφιστάμενων μονάδων διαχείρισης, καθώς επίσης και στην έλλειψη ελεγκτικών μηχανισμών συγκράτησης κόστους. Συμπεράσματα Η υφιστάμενη κοινοτική και εθνική νομοθεσία μπορεί να θέτει το πλαίσιο μιας ορθής και βιώσιμης διαχείρισης νοσοκομειακών αποβλήτων, δεν διασφαλίζει όμως την βέλτιστη και πιστή εφαρμογή της. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με περεταίρω εκπαίδευση και ενίσχυση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης όλων των εμπλεκόμενων ατόμων στην διαδικασία διαχείρισης. Επίσης θα πρέπει να υπάρξουν προσπάθειες βελτίωσης του παρόντος δικτύου διαχείρισης και να δοθεί έμφαση στην υιοθέτηση καλών πρακτικών. Παραδείγματα τέτοιων πρακτικών είναι η ελαχιστοποίηση της παραγωγής, η επαναχρησιμοποίηση, η ανακύκλωση, η ανάκτηση ενέργειες, που θα βοηθήσουν σημαντικά στην συμπίεση του κόστους αλλά ταυτόχρονα αποτελούν τους πυλώνες της αειφόρου διαχείρισης των νοσοκομειακών αποβλήτων.