Η ιστορία των μουσείων στην Ελλάδα. Μια κριτική ιστορική αναδρομή με έμφαση στα αρχαιολογικά μουσεία. Μελέτες περιπτώσεων: Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Νέο Μουσείο Ακρόπολης

Abstract

Η παρούσα διατριβή έχει σαν κεντρικό θέμα την κριτική θεώρηση της γέννησης, και της εξελικτικής πορείας του θεσμού των μουσείων στην Ελλάδα. Εστιάζουμε στα αρχαιολογικά μουσεία, και εξετάζουμε εκ παραλλήλου και συγκριτικά το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (εφεξής ΕΑΜ), και το Νέο Μουσείο Ακρόπολης (εφεξής ΝΜΑ). Ο θεσμός του μουσείου εξετάζεται αρχικά μέσα από τις διαδικασίες διαμόρφωσής του στην Δυτική Ευρώπη, από τα μέσα του 18ου αιώνα. Παρουσιάζονται οι διεργασίες μετατροπής μιας ιδιωτικής φύσης δραστηριότητας σε μια δομή υπό κρατική αιγίδα που εξυπηρετεί και ενισχύει την εθνική ταυτότητα του κάθε έθνους, ενώ λειτουργεί συνάμα και ως χώρος προβολής αισθητικών προτύπων και αντίστοιχων αντιλήψεων. Παρουσιάζεται το χρονικό ίδρυσης και λειτουργίας των μουσειακών υποδομών στην Ελλάδα, η οποία είναι αρχικά άρρηκτα συνδεδεμένη με την αναγκαιότητα φύλαξης και διατήρησης των κινητών μνημείων του παρελθόντος. Σταδιακά, η ύπαρξη των μουσείων σχετίστηκε άμεσα με τις εθνικές επιδιώξεις και κυρίαρχες ιδεολογίες, με την ενίσχυση της εθνικής ταυτότητας και με τη συμβολή στην βελτίωση της εικόνας της πόλης.