Δυσγραφία και ρομπότ στην εκπαίδευση: Η προσέγγιση Learning By Teaching στην εκμάθηση γραφής σε παιδιά δημοτικού

Abstract

Σκοπός της συγκεκριμένης εργασίας ήταν η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας της ιδέας του Co-Writer Project και της εφικτότητάς του ως εργαλείο βελτίωσης της γραφής των παιδιών με προβλήματα γραφής. Πιο συγκεκριμένα, η εργασία κινήθηκε σε δύο άξονες. Ο πρώτος αφορούσε στη συλλογή και αξιολόγηση δειγμάτων γραφής από εκπαιδευτικούς με στόχο την ανάλυση, κατανόηση και ταξινόμηση της κακογραφίας στο ελληνικό αλφάβητο και την ανάδειξη ή όχι ευρείας συμφωνίας για την κακογραφία. Για αυτό, ακολουθήθηκε ποσοτική μεθοδολογία έρευνας. Η συλλογή δειγμάτων πραγματοποιήθηκε με τη γραφή της φράσης «Οι μαθητές σκαρφαλώνουν γρήγορα στα δέντρα και εξετάζουν από ψηλά τη βροχή που πέφτει.» ή με τα τετράδια των μαθητών. Συνολικά, μαζεύτηκαν δείγματα γραφής από 68 παιδιά δημοτικής εκπαίδευσης πρώτης ως τρίτης τάξης. Με βάση αυτά, δημιουργήθηκε μια ταξινομία σφαλμάτων γραφής, η οποία προσφέρει βαθιά κατανόηση των κοινών σφαλμάτων για τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου. Η αξιολόγηση των δειγμάτων γραφής πραγματοποιήθηκε με τα ερευνητικά εργαλεία: «Φύλλο αξιολόγησης» και «Σχεδιάγραμμα τετραδίων». Με τη βοήθεια του πρώτου, έγιναν 69 αξιολογήσεις από 4 διαφορετικούς εκπαιδευτικούς, ενώ με τη βοήθεια του δεύτερου 27 αξιολογήσεις, από 7 διαφορετικούς εκπαιδευτικούς. Η αξιολόγηση των δειγμάτων γραφής έφερε στην επιφάνεια τη διαπίστωση ότι υπάρχουν εγγενείς δυσκολίες στο σχηματισμό των γραμμάτων, αφού τα παιδιά τείνουν να κάνουν λάθη σε κάποια από αυτά, ενώ σε κάποια άλλα όχι. Ο δεύτερος άξονας της εργασίας αφορούσε στη διεξαγωγή πειραμάτων με στόχο τη διερεύνηση του κατά πόσο το κάθε παιδί μπορεί να μπει σε ρόλο δασκάλου και κατά πόσο μπορεί να κάνει σωστές παρατηρήσεις για τη γραφή του ρομπότ. Εδώ, ακολουθήθηκε ποιοτική μεθοδολογία, με βασικό ερευνητικό ερώτημα το αν η ιδέα του Co-Writer Project μπορεί να συμβάλει στην κάλυψη μερικών αδυναμιών των μαθητών και να αποτελέσει εργαλείο βελτίωσης της γραφής δυσγραφικών παιδιών. Στα πειράματα έλαβαν μέρος δύο αγόρια 6 ετών που φοιτούν στην πρώτη τάξη του δημοτικού και ένα κορίτσι 8 ετών που φοιτά στην τρίτη τάξη του δημοτικού. Τα πειράματα βασίστηκαν στην ιδέα του Co-Writer Project και στην προσέγγιση Learning by teaching. Για αυτά, χρησιμοποιήθηκαν: ένα Nao Robot, το οποίο αποτέλεσε το μαθητή των συμμετεχόντων, ένα τάμπλετ, στο οποίο εμφανίζονταν οι λέξεις του παιδιού ως λέξεις γραμμένες από το ρομπότ και το πρόγραμμα Choregraphe, στο οποίο δημιουργήθηκε το σενάριο και τα λόγια και οι κινήσεις του ρομπότ. Η ορθότητα των πλείστων παρατηρήσεων και τα εύστοχα σχόλια που έκαναν τα παιδιά δείχνει ότι ήταν σε θέση να αναγνωρίσουν τα λάθη τους, αλλά και τα σωστά γράμματα, γεγονός που επιβεβαιώνει τα ερευνητικά ερωτήματα αν οι μαθητές κάνουν σωστές παρατηρήσεις, και αν είναι σε θέση να περιγράψουν το λάθος. Οι σωστές γραπτές διορθώσεις κατά τη διάρκεια των πειραμάτων, δείχνουν ότι με τη βοήθεια του ρομπότ έχουν την ικανότητα να βελτιώσουν τη γραφή τους. Τα παιδιά κατάφεραν να μπουν στο ρόλο του δασκάλου, αφού απευθύνονταν στο ρομπότ και όχι στην ερευνήτρια, και παρείχαν σωστή ανατροφοδότηση σε αυτό. Τα αποτελέσματα της δράσης που έγινε κρίθηκαν θετικά ως προς την αύξηση του ενδιαφέροντος των μαθητών για τη συγκεκριμένη τεχνολογία. Τέλος, τα περισσότερα από αυτά ήταν σε πλήρη αντιστοιχία την υπάρχουσα βιβλιογραφία, γεγονός που δείχνει την ομοιότητα ελληνικού και λατινικού αλφαβήτου.