Επίδραση των ακραίων καιρικών φαινομένων στην αγροτική παραγωγή της Ελλάδας

Abstract

Η ελληνική γεωργία πέραν των χρόνιων εγγενών παθογενειών της αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα διαχρονικά λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων. Στην παρούσα διατριβή έγινε προσπάθεια να εξεταστεί ανά νομό, ζημιογόνο αίτιο και ομάδα καλλιεργειών (Φυτά Μεγάλης Καλλιέργειας και Δενδρώδεις Καλλιέργειες) εάν παρουσιάζονται στατιστικά σημαντικές τάσεις τόσο στις καταστροφές όσο και στη συσχέτιση των καταστροφών αυτών με τις κλιματολογικές συνθήκες. Για τα Φυτά Μεγάλης Καλλιέργειας βρέθηκαν στοιχεία σε βάθος τριακονταετίας ενώ για τις Δενδρώδεις σε βάθος εικοσιπενταετίας, για τα σοβαρότερα τουλάχιστον ζημιογόνα αίτια (παγετός, χαλάζι). Η στατιστική ανάλυση έλαβε χώρα με τη βοήθεια των προγραμμάτων Excelτης Microsoftκαι SPSSτης IBM. Βάσει αποτελεσμάτων, στα Φυτά Μεγάλης Καλλιέργειας (ΦΜΚ) μόνο ο νομός Αργολίδας παρουσίασε στατιστικώς σημαντική αύξηση στις ζημιές λόγω παγετού. Λόγω χαλαζιού παρουσίασαν στατιστικώς σημαντική αύξηση καταστροφών οι νομοί Αρκαδίας, Βοιωτίας, Ηλείας, Ηρακλείου, Λακωνίας, Μεσσηνίας και Χανίων. Πανελληνίως στα ΦΜΚ τα σοβαρότερα προβλήματα δημιουργεί ο παγετός, με τη βροχόπτωση και το χαλάζι να ακολουθούν ενώ τα λιγότερα προβλήματα δημιουργεί ο καύσωνας. Στα Δένδρα, που είναι και πιο δυναμικές οικονομικά καλλιέργειες, στατιστικώς σημαντική αύξηση ζημιών λόγω παγετού παρουσίασαν οι νομοί Λακωνίας και Μεσσηνίας ενώ εξαιτίας του χαλαζιού στατιστικώς σημαντική αύξηση παρουσίασαν οι νομοίΑργολίδας, Ηρακλείου,Ιωαννίνων, Καβάλας,Κοζάνης, Λακωνίας,Λάρισας, Μεσσηνίας, Πρέβεζας, Σερρών και Χανίων, με δύο εξ αυτών (Λάρισας και Κοζάνης) να παρουσιάζουν στατιστικώς σημαντική αύξηση και στις καταβληθείσες αποζημιώσεις. Στις δενδρώδεις καλλιέργειες τα σημαντικότερα προβλήματα δημιουργούν ο παγετός και το χαλάζι, με τη βροχόπτωση και τον καύσωνα να βρίσκονται αρκετά χαμηλότερα. Τα μοντέλα προβλέψεων συνηγορούν ότι αύξηση της θερμοκρασίας λόγω κλιματικής αλλαγής θα προκαλέσει αντίστοιχη αύξηση των καταστροφών στις καλλιέργειες λόγω του ζημιογόνου αιτίου του χαλαζιού, συνεπώς οι ήδη υπάρχουσες αυξητικές τάσεις σε πολλούς νομούς της χώρας αναμένεται να συνεχιστούν.