Τα απόβλητα στην γεωργία και η διαχείριση τους στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου (Κύπρος)
Abstract
Στη σημερινή εποχή, εξαιτίας της ραγδαίας αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού και της άνοδος του βιοτικού επιπέδου , υπάρχει μεγάλη αύξηση των ανθρώπινων αναγκών για κατανάλωση υλικών αγαθών. Αυτό επιφέρει τεράστιες ποσότητες αποβλήτων, οι οποίες πρέπει να έχουν την κατάλληλη διαχείριση για να μειωθεί το περιβαλλοντικό κόστος .Η γεωργία είναι μια από τις σημαντικότερες πηγές αποβλήτων, εξαιτίας της ευρείας χρήσης φυτοφάρμακων και λιπασμάτων τα οποία είναι πολύ επικίνδυνα και για την ανθρώπινη υγεία. Στην παρούσα εργασία επιχειρείται η καταγραφή των γεωργικών αποβλήτων και γίνεται αναφορά στην υφιστάμενη κατάσταση που επικρατεί στον παγκόσμιο χώρο. Κατόπιν, γίνεται αναφορά στις ευρωπαϊκές νομοθεσίες και στα ευρωπαϊκά στατιστικά δεδομένα και διαπιστώνεται κατά πόσο εφαρμόζονται από τα κράτη μέλη . Επίσης, γίνεται αναφορά στην υφιστάμενη κατάσταση που επικρατεί στο νησί της Κύπρου, και ιδιαίτερα στην περιοχή της ελεύθερης επαρχίας Αμμοχώστου.
Η περιοχή μελέτης είναι η Ελεύθερη Επαρχία Αμμοχώστου (Κοκκινοχώρια) της Κύπρου. Είναι μια περιοχή η οποία η γεωγραφική κατανομή της αποτελείται κυρίως από πεδιάδες, η οποία λόγω της άριστης ποιότητας εδάφους που έχει, καθίσταται μια από τις μεγαλύτερες γεωργικές περιοχές του νησιού. Ένα μεγάλος μέρος του πληθυσμού της περιοχής έχει σαν μόνιμη ασχολία τη γεωργία και ένα άλλο σημαντικό ποσοστό σαν δεύτερο επάγγελμα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα στην περιοχή να γίνεται υπερεκμετάλλευση των γεωργικών εκτάσεων με όλα τα μέσα για να υπάρχει αυξημένη παραγωγή προϊόντων. Επίσης αυτό έχει ως επακόλουθο την περιβαλλοντική ρύπανση.
Κύριος στόχος της παρούσας εργασίας είναι ο εντοπισμός των γεωργικών αποβλήτων που παράγονται στη περιοχή και η διερεύνηση του τι απογίνονται. Για να επιτευχτεί ο στόχος αυτός πραγματοποιήθηκε μεθοδολογική προσέγγιση με περιγραφική ποσοτική έρευνα (ερωτηματολόγιο) ,το οποίο διανεμήθηκε στους γεωργούς της περιοχής. Τα αποτελέσματα τα οποία προκύπτουν μέσα από την παρούσα έρευνα είναι αρχικά ότι η πλειοψηφία των γεωργών είναι άνδρες με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, ηλικίας γύρω στα 51-60 χρονών. Επιπλέον η απουσία της κατάλληλης γνώσης τους οδηγεί στην μη ορθή διαχείριση των γεωργικών αποβλήτων. Παράλληλα παρατηρείται ελλιπής ενημέρωση από κρατικούς φορείς και φαρμακευτικές εταιρίες . Ταυτόχρονα, μέσα από το ερωτηματολόγιο παρατηρείται ότι η διαχείριση των πλείστων γεωργικών απόβλητων όπως κλαδέματα ,κατεστραμμένα κιβώτια, φθαρμένα άρρωστα προϊόντα, απόβλητα θερμοκηπίων και άλλα δεν είναι ορθή. Παρατηρείται η ρίψη τους σε παράνομες χωματερές και η καύση τους, ενώ ελάχιστοι γεωργοί χρησιμοποιούν ως μέθοδο την κομποστοποίηση και την μεταφορά τους σε πράσινα σημεία. Επιπλέον, παρατηρείται πρόοδος στην ορθή διαχείριση των γεωργικών αποβλήτων που αφορά την κατηγορία των φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων. Επιπροσθέτως, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οι γεωργοί έχουν τη θέληση και την θετική πρόθεση για ορθολογική διαχείριση των αποβλήτων. Η πρόθεση τους επηρεάζεται άμεσα από τις δράσεις της κυπριακής δημοκρατίας. Η παροχή κατάλληλων εγκαταστάσεων και η οικονομική βοήθεια θα ενισχύσει τη θέληση τους και θα οδηγήσει σε θετικά αποτελέσματα. Η αξιοπιστία και η εγκυρότητα της έρευνας βασίζεται στην ειλικρίνεια των γεωργών, αλλά και στο ερωτηματολόγιο το οποίο είναι διατυπωμένο με τέτοιο τρόπο ώστε να παρέχει εγκυρότητα στις απαντήσεις. Τέλος, προσδιορίζεται η υφιστάμενη κατάσταση και προτείνονται εισηγήσεις οι οποίες στοχεύουν στην προστασία του περιβάλλοντος της περιοχής αλλά και στην προστασία της υγείας των κατοίκων .