Εμβολιασμοί σε παιδιά: ιατρική, βιοηθική και νομική διάσταση

Abstract

Παρά το γεγονός ότι η εφαρμογή του μαζικού εμβολιασμού αποτελεί την πιο επιτυχημένη, ασφαλή και αποδοτική μέθοδο πρόληψης λοιμωδών νοσημάτων, υπάρχει μία όλο και αυξανόμενη μερίδα του πληθυσμού που αντιτίθεται στην κοινή αυτή παραδοχή και συνειδητά επιλέγει να μην εμβολιάσει τα παιδιά της. Η αυξημένη ροή πληροφορίας μέσω του διαδικτύου σε συνδυασμό με την ανικανότητα σωστής διαχείρισής της, η άνοδος του μορφωτικού επιπέδου που δημιουργεί πιο απαιτητικούς και ενημερωμένους ασθενείς, και η συστηματική αμφισβήτηση της επιστήμης έχουν οδηγήσει σημαντική μερίδα γονέων στο να αμφισβητούν την αναγκαιότητα εμβολιαστικής κάλυψης των παιδιών τους. Η εμφάνιση του αντιεμβολιαστικού κινήματος αποτελεί μία δυσάρεστη και επικίνδυνη πραγματικότητα, με άμεσες συνέπειες στη δημόσια υγεία, λόγω του κινδύνου διασποράς μεταδοτικών νοσημάτων και της πρόκλησης επιδημιών. Ήδη τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται φαινόμενα επανεμφάνισης κρουσμάτων λοιμωδών νόσων και θανάτων εξαιτίας των τελευταίων. Η παρούσα εργασία δεν εστιάζει στην ιστορία ή τον μηχανισμό δράσης των εμβολίων, αλλά στο αντιεμβολιαστικό κίνημα, στους κινδύνους που αυτό εγκυμονεί και στους τρόπους αντιμετώπισης των τελευταίων. Σκοπός της είναι να καταδείξει ότι με τη νομοθετική αντιμετώπιση του φαινομένου, είναι δυνατό να αποφευχθεί η επιδείνωση των επιδημιολογικών δεικτών του ελληνικού πληθυσμού, αλλά και να μειωθεί κατ’ επέκταση η τεράστια πίεση που θα ασκούσε στους ήδη περιορισμένους πόρους υγείας η αναζωπύρωση λοιμωδών νόσων, απόρροια της διάσπασης του τείχους ανοσίας. Παρουσιάζει και αποδομεί τις κυριότερες θέσεις του αντιεμβολιαστικού κινήματος και προτείνει ένα σχέδιο νομοθετικής αντιμετώπισης του ζητήματος, εξετάζοντας παράλληλα τα βιοηθικά ζητήματα που ανακύπτουν. Διερευνά το κενό που υπάρχει στη διερεύνηση του θέματος, διατυπώνει μία πρόταση σε επίπεδο πολιτικής υγείας για την αντιμετώπιση του προβλήματος και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η αντιμετώπιση του πρέπει να έχει διττή κατεύθυνση, με την εφαρμογή ενός σαφούς και αυστηρού πλαισίου για τους εμβολιασμούς και με δράσεις της ιατρικής κοινότητας προς την εκπαίδευση των ιατρών και την πάταξη της ψευδοεπιστήμης.