Διερεύνηση της επίδρασης της κλιματικής αλλαγής στην αέρια ρύπανση και η συμβολή του αστικού πρασίνου. Διερεύνηση για την Αττική με επικέντρωση στον δυτικό τομέα
Abstract
Σε αυτή την Μεταπτυχιακή Διατριβή, εξετάζεται η αμφίδρομη σχέση Κλιματικής Αλλαγής
και Αέριας Ρύπανσης και οι συνέργιες μεταξύ ρυπαντών, μετεωρολογικών παραγόντων και
καιρικών φαινομένων, στην υγεία του ανθρώπου, στα υλικά και την βλάστηση. Στο
πειραματικό μέρος, χρησιμοποιούνται χρονοσειρές μετρήσεων ρυπαντών από το επίγειο
δίκτυο παρακολούθησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Αττική του Υπουργείου
Περιβάλλοντος (ΥΠΕΝ / ΕΔΠΑΡ) για τον έλεγχο στατιστικής συσχέτισης μεταξύ
διαφορετικών σταθμών, που καταγράφουν αέριους ρύπους στην περιοχή της Δυτικής
Αττικής και σε όμορες περιοχές του κέντρου της Αθήνας και των δυτικών προαστίων.
Η διεθνής επιστημονική κοινότητα, έχει αποδεχθεί ότι οι κλιματικές εξάρσεις που
παρατηρούνται μετά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα σε διάφορα σημεία του πλανήτη
οφείλονται σχεδόν αποκλειστικά στην ανθρώπινη παρέμβαση. Η κύρια αιτία είναι οι
εκλύσεις τεράστιων ποσοτήτων άνθρακα που μεταφέρθηκε από το υπέδαφος στην
ατμόσφαιρα υπό την μορφή διοξειδίου του άνθρακα κυρίως, διαταράσσοντας φυσικές
διαδικασίες που διατηρούν την ζωή στον πλανήτη. Πολλά φαινόμενα διάβρωσης, οξίνησης
του νερού, τοξικότητας σε φυτικούς οργανισμούς και διαύρωσης υλικών, που
καταγράφονται σε αστικές και περιαστικές περιοχές και σε φυσικά οικοσυστήματα,
οφείλονται στην συσσώρευση ρυπαντών όπως το διοξείδιο του άνθρακα, τα οξείδια του
αζώτου, η αμμωνία, και το όζον. Μετά το τέλος και του 19ου αιώνα, άρχισε σταδιακά να
δημιουργείται το πλαίσιο για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προβλημάτων αέριας
ρύπανσης. Η αιθαλομίχλη του Λονδίνου και το φωτοχημικό νέφος του Λος Άνζελες, ήταν
αρκετά για να προβληματίσουν την ανθρωπότητα για την πορεία που είχε ακολουθήσει
μέχρι εκείνη την στιγμή και το μέλλον που επιφυλάσσονταν.
Η Αθήνα είναι μία πόλη επιβαρυμένη με αέρια ρύπανση. Από το 1984 και μετά,
δημιουργήθηκε επίγειο δίκτυο για την παρακολούθηση των αέριων ρύπων, το οποίο
σταδιακά αύξησε τους σταθμούς του και επεκτάθηκε και σε άλλες πόλεις. Μέσω της
ιστοσελίδας του ΥΠΕΝ, είναι άμεσα προσβάσιμες και ανακτίσημες όλες οι χρονοσειρές
μετρήσεων αερίων ρύπων για τους σταθμούς που λειτουργούν έως σήμερα, μέσα στο
πλαίσιο της πρόβλεψης από την ευρωπαϊκή νομοθεσία για δωρεάν και ελεύθερη διακίνηση
της περιβαλλοντικής πληροφορίας. Ομοίως μέσω του ιστοτόπου είναι διαθέσιμες οι ετήσιες
εκθέσεις αξιολόγησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην Αθήνα από το 2001 και μετά, στις
οποίες γίνεται παρουσίαση αποτελεσμάτων κυρίως σε επίπεδο μέσων ετησίων τιμών και
μέσων μηναίων σε επιλεγμένους σταθμούς.
Η μεθοδολογία του πειραματικού μέρους της Μεταπτυχιακής Διατριβής, περιλάμβάνει την
επιλογή δώδεκα σταθμών από το δίκτυο του ΥΠΕΝ με επικέντρωση στην περιοχή του
δυτικού τμήματος του Λεκανοπεδίου Αττικής. Οι μετρήσεις λήφθηκαν σε πρωτογενή μορφή,
εξάχθηκαν και επεξεργάστηκαν σε επίπεδο μέσων ημερήσιων τιμών και μέσων μηνιαίων
τιμών, για την περίοδο 1984 - 2010 (26 έτη). Έγινε στατιστική επεξεργασία και έλεγχος
συσχέτισης μεταξύ παραμέτρων διαφορετικών σταθμών, με επίκεντρο τον σταθμό που
λειτουργεί στην περιοχή Περιστέρι της Δυτικής Αττικής, ο οποίος εκλήφθηκε και ως
κεντρικό σημείο για την αξιολόγηση των διαθέσιμων δεδομένων.
Από την στατιστική επεξεργασία προέκυψαν μοντέλα που περιγράφουν σε ικανοποιητικό
βαθμό συσχέτιση μεταξύ των σταθμών ( R 2 >0,700). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα
μοντέλα περιγράφουν λογικά την παρουσία των αέριων ρύπων στην περιοχή. Η ικανότητα
περιγραφής και πρόβλεψης των τιμών της εξαρτημένης μεταβλητής, αυξάνεται όσο πιο
λεπομερής είναι χρονοσειρά.