Μουσειακά εκπαιδευτκά προγράμματα για όλους: από τη θεωρία στην πράξη. Μελέτη περίπτωσης: Μουσειοεκπαιδευτικά προγράμματα στο αρχαιολογικό μουσείο Ναυπλίου: απο το παρόν στο μέλλον

Abstract

Από το πρώτο «Μουσείο» του Πτολεμαίου Σωτήρα που απευθυνόταν σε έναν κλειστό κύκλο διανοούμενων, ως το σύγχρονο μουσείο που χρησιμοποιεί τις νέες τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνίας, έχουν περάσει είκοσι τρείς αιώνες. Παρόλα αυτά, ο βασικός στόχος του μουσείου παραμένει κοινός: η προώθηση της γνώσης και του πολιτισμού. Ήδη από το 19ο αιώνα φανερώνεται ο εκπαιδευτικός ρόλος του μουσείου, με την ίδρυση, το 1899, του Παιδικού Μουσείου του Μπρούκλιν και την ανάπτυξη της μουσειακής εκπαίδευσης στις Σκανδιναβικές χώρες, το Βέλγιο, τη Γαλλία και τις Η.Π.Α. στα μέσα του 20ου αιώνα. Μετά το 1939, και την εμφάνιση της σύγχρονης θεωρίας της ανθρώπινης ανάπτυξης, την καθιέρωση των κοινωνικών επιστημών ως ακαδημαϊκών αντικειμένων, καθώς και τη δημιουργία του σύγχρονου, κρατικού - δημόσιου σχολείου, θα αλλάξει η σχέση μουσείου και εκπαίδευσης. Το ICOM εντάσσει στον ορισμό του για το μουσείο τη λέξη «εκπαίδευση», ενώ μετά τα μέσα της δεκαετίας του ‘60 αναπτύσσεται ο κλάδος της μουσειοπαιδαγωγικής, μιας σύγχρονης επιστήμης που αποτελεί μια καινοτόμο εκπαιδευτική πρακτική με χώρο δράσης το μουσείο και υλοποιούνται τα πρώτα εκπαιδευτικά προγράμματα, τα οποία, αρχικά, απευθύνονταν σε σχολικές ομάδες. Στην Ελλάδα, το πρώτο μουσείο που θα σχεδιάσει και θα υλοποιήσει εκπαιδευτικό πρόγραμμα είναι το μουσείο Μπενάκη (1978). Για το σχεδιασμό ενός εκπαιδευτικού προγράμματος είναι απαραίτητη η απόκτηση ενός θεωρητικού υποβάθρου που θα περιλαμβάνει τη γνώση των σύγχρονων εκπαιδευτικών θεωριών και μουσειοπαιδαγωγικών μεθόδων. Το κάθε εκπαιδευτικό πρόγραμμα, ανάλογα με την ομάδα στόχο στην οποία απευθύνεται, συμβάλλει με διαφορετικό τρόπο στη μετάδοση μηνυμάτων και εμπειριών. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ναυπλίου, που αποτελεί τη μελέτη περίπτωσης της παρούσας διπλωματικής εργασίας, είναι ένα σύγχρονο μουσείο το οποίο - αξιοποιώντας τα επιτεύγματα των νέων τεχνολογιών με σκοπό την ευκολότερη ανάγνωση των εκθεσιακών ενοτήτων - υλοποιεί εκπαιδευτικές δράσεις που απευθύνονται, κυρίως, σε μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στόχος του μουσείου είναι η επικοινωνία με κάθε ομάδα κοινού, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την προσθήκη νέων εκπαιδευτικών δράσεων που θα απευθύνονται, στοχευμένα, σε περισσότερες ομάδες κοινού. Με την πρότασή μας για το σχεδιασμό εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τρείς ομάδες κοινού (μαθητές τρίτης δημοτικού, ηλικιωμένους μέλη ΚΑΠΗ και νέους ανέργους) επιδιώκεται η συνδρομή στην εκπαιδευτική και επικοινωνιακή πολιτική του Αρχαιολογικού Μουσείου Ναυπλίου.