Εντοπισμός περιοχών υψηλού κίνδυνου πλημμυρικών επεισοδίων στο Νομό Σερρών με τη χρήση ΓΠΣ

Abstract

Οι πλημμύρες αποτελούν ένα φυσικό φαινόμενο που συχνά χαρακτηρίζεται ως ακραίο, εξαιτίας των σοβαρών υλικών ζημιών και των ανθρώπινων απωλειών. Οφείλονται συνήθως στις κλιματολογικές συνθήκες και ενισχύονται από την μορφολογία του εδάφους. Τα τελευταία χρόνια, η συχνότητα και κυρίως η ένταση των πλημμυρικών επεισοδίων έχουν αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με το παρελθόν. Στη παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή γίνεται μια προσπάθεια εκτίμησης της πλημμυρικής επικινδυνότητας στo Νομό Σερρών με πολυκριτηριακή ανάλυση σε περιβάλλον Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (ΓΣΠ) με τη χρήση διαφόρων θεματικών χαρτών-παραγόντων που εμπλέκονται στη δημιουργία πλημμυρικού επεισοδίου. Ως περιοχή μελέτης έχει επιλεγεί ο Νομός Σερρών που ιστορικά έχει πληγεί από σειρά σημαντικών και καταστροφικών πλημμυρών. Ο εν λόγω Νομός βρίσκεται στη Βόρεια Ελλάδα και καταλαμβάνει το ανατολικότερο τμήμα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Προς βορρά συνορεύει με τη Βουλγαρία και στο νότο βρέχεται από το Στρυμονικό κόλπο. Ανατολικά συνορεύει με τους Νομούς Καβάλας και Δράμας και δυτικά με τους Νομούς Κιλκίς και Θεσσαλονίκης. Έχει συνολική έκταση 3.970,9 km² καλύπτοντας το 2,8% της συνολικής έκτασης της χώρας. Το 48% της έκτασης του χαρακτηρίζεται πεδινό – ημιορεινό. Για την εύρεση του πλημμυρικού κινδύνου στην περιοχή μελέτης, πραγματοποιείται χαρτογράφηση και απεικόνιση επτά διαφορετικών θεματικών χαρτών σε περιβάλλον ΓΣΠ. Οι παράγοντες που συνδυάζονται προκειμένου να προσδιοριστούν χωρικά οι περιοχές εκείνες, οι οποίες είναι πιο επιρρεπείς σε πλημμυρικά επεισόδια είναι: α) η ένταση της βροχόπτωσης, β) το υψόμετρο, γ) η κλίση του εδαφικού ανάγλυφου, δ) οι χρήσεις γης, ε) η εδαφική διαβρωσιμότητα, στ) η υδατοϊκανότητα του εδάφους και ζ) η απόσταση από το υδρογραφικό δίκτυο. Η πλημμυρική επικινδυνότητα για κάθε ένα από αυτούς τους παράγοντες κατηγοριοποιείται σε πέντε τάξεις: Πολύ Χαμηλή (2), Χαμηλή (4), Μέτρια (6), Υψηλή (8), και Πολύ Υψηλή(10). Στην συνέχεια κάθε παράγοντας πλημμύρας πολλαπλασιάζεται με έναν συντελεστή βαρύτητας ανάλογα με την συμβολή του στην επικινδυνότητα εμφάνισης πλημμύρας και ο τελικός χάρτης iv επικινδυνότητας πλημμύρας προκύπτει από την σύνθεση όλων των ανωτέρω θεματικών επιπέδων. Το τελικό αποτέλεσμα επαληθεύεται με το αρχείο των ιστορικών πλημμυρών και με τις ζώνες δυνητικά επικίνδυνων περιοχών για εμφάνιση πλημμυρών που υπάρχουν στη βάση δεδομένων του Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος. Το αποτέλεσμα της εν λόγω διατριβής δείχνει ότι η επικινδυνότητα της πλημμύρας στο Νομό Σερρών παρουσιάζεται κυρίως σε περιοχές με μικρή κλίση του εδάφους και σε περιοχές που βρίσκονται κοντά στα υδάτινα σώματα του συγκεκριμένου Νομού.