Αξιολόγηση του κλίματος ασφαλείας των ογκολογικών ασθενών στο Ογκολογικό Κέντρο Τράπεζας Κύπρου

Εισαγωγή: Το πρόβλημα των ιατρικών λαθών είναι υπαρκτό και οι κίνδυνοι που προκύπτουν από αυτά, είναι ιδιαίτερα αυξημένοι στην περίπτωση των ογκολογικών ασθενών. Για την αποτελεσματική διαχείριση των λαθών απαιτείται η διαμόρφωση θετικής κουλτούρας ασφάλειας, η οποία επηρεάζεται από διάφορες παραμέτρους, οι οποίες σχετίζονται με την ηγεσία, τις πρακτικές ασφάλειας, το εργασιακό περιβάλλον και το προσωπικό. Το πρώτο βήμα για τη δημιουργία ή τη βελτίωση της κουλτούρας ασφάλειας, αποτελεί η αξιολόγηση του κλίματος ασφάλειας του νοσοκομείου.
Σκοπός: Η ανάλυση των απόψεων των επαγγελματιών υγείας του Ογκολογικού Κέντρου Τράπεζας Κύπρου, αναφορικά με τις παραμέτρους της κουλτούρας ασφάλειας και τη συχνότητα αναφοράς ανεπιθύμητων συμβάντων, έτσι ώστε να αξιολογηθεί το κλίμα ασφάλειας των ογκολογικών ασθενών και να διερευνηθούν οι δημογραφικοί και επαγγελματικοί παράγοντες που το επηρεάζουν.
Μεθοδολογία: Το δείγμα της έρευνας αποτελούσαν 121 επαγγελματίες υγείας από το Ογκολογικό Κέντρο, 56 από τους οποίους ήταν νοσηλευτές, οι 26 ήταν ιατροί και οι 39 άνηκαν στο λοιπό επιστημονικό προσωπικό. Το ποσοστό ανταπόκρισης στην έρευνα ήταν 85,8 % και το ερευνητικό εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε, ήταν η ελληνική μετάφραση του ερωτηματολογίου «The Hospital Survey on Patient Safety Culture» των Sorra και Nieva. Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων της έρευνας, περιλάμβανε πίνακες κατανομής συχνοτήτων για τις ονομαστικές μεταβλητές και μέσους όρους για τις συνεχείς μεταβλητές. Για ανεξάρτητες μεταβλητές με δύο παραμέτρους, εφαρμόστηκε το τεστ Κριτήριο t και για ανεξάρτητες μεταβλητές πέραν των δυο παραμέτρων, η Ανάλυση Διασποράς μονής κατεύθυνσης.
Αποτελέσματα: Οι παράμετροι για τις οποίες βρέθηκε το ψηλότερο μέσο ποσοστό θετικών απαντήσεων ήταν η συνεργασία και ομαδική εργασία εντός των τμημάτων του νοσοκομείου, η οργανωσιακή μάθηση-συνεχής βελτίωση και η ανατροφοδότηση-επικοινωνία για τα λάθη. Το χαμηλότερο μέσο ποσοστό θετικών απαντήσεων και αρνητική βαθμολογία, βρέθηκε για τη μη τιμωρητική αντίδραση στα λάθη, τη στελέχωση και τις μεταφορές-διακομιδές ασθενών εντός του νοσοκομείου. Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων (38,8%) δήλωσαν πως έκαναν 1-2 αναφορές τους τελευταίους 12 μήνες, το 35,3% απάντησαν ότι δεν έκαναν καμία αναφορά, ενώ το 80,1% αξιολόγησε την επίδοση του τμήματος στο οποίο εργάζεται ως προς την ασφάλεια, από πολύ καλή έως άριστη.
Συμπεράσματα: Το κλίμα ασφάλειας που επικρατεί στο Ογκολογικό Κέντρο κρίνεται θετικό, τόσο σε επίπεδο μονάδας όσο και ως προς τη συχνότητα αναφοράς των ανεπιθύμητων συμβάντων. Αναφορικά όμως με τις παραμέτρους της κουλτούρας ασφάλειας του νοσοκομείου, για κάποιες από αυτές το κλίμα θεωρείται θετικό, ενώ για κάποιες άλλες υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης. Για την περαιτέρω βελτίωση της απόδοσης του νοσοκομείου, η διοίκηση θα πρέπει να στηριχθεί στα θετικά αποτελέσματα που έχουν βρεθεί και να προβεί στις απαραίτητες διορθωτικές παρεμβάσεις στις παραμέτρους της κουλτούρας ασφάλειας που χρήζουν βελτίωσης.