Ο οίκος των Ατρειδών στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη

Abstract

Σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής είναι να αναδείξει τη βαθύτερη σχέση που αναπτύσσει ο Οδυσσέας Ελύτης στο ποιητικό του έργο με τον αρχαίο ελληνικό μύθο, και συγκεκριμένα με τον φημισμένο Οίκο των Ατρειδών. Ειδικότερα, η εργασία αυτή διερευνά ποια από μυθικά πρόσωπα που ανήκουν σε αυτόν τον Οίκο απαντούν στα ποιήματα του Ελύτη και προσπαθεί να ερμηνεύσει την παρουσία τους μέσω μιας κοινωνιολογικής προσέγγισης, βασισμένης στη θεωρία του Lucien Goldmann.

Στο πρώτο κεφάλαιο, αναπτύσσονται διάφορες θεωρητικές προσεγγίσεις γύρω από την έννοια του μύθου. Στην αρχή, σε μια σύντομη ιστορική ανασκόπηση, γίνεται μνεία στους λόγους για τους οποίους αναπτύχθηκαν οι μύθοι στην αρχαία Ελλάδα. Στη συνέχεια, αναπτύσσεται αδρομερώς η σχέση του μύθου με τη λογοτεχνική γενιά του '30 στην ποίηση, με έμφαση στον τρόπο που ο Ελύτης, ως μέλος της γενιάς αυτής, χειρίζεται τον μύθο. Στο τέλος του κεφαλαίου, μέσα από τη θεωρία του γενετικού δομισμού του Lucien Goldmann, παρουσιάζεται η σχέση του μύθου με τον κοινωνικό περίγυρο στον οποίο αναφέρεται.

Στο δεύτερο κεφάλαιο, η κοινωνιολογική προσέγγιση του Goldmann εφαρμόζεται στα ποιήματα του Ελύτη που παραπέμπουν, ολικώς ή μερικώς, στον οίκο των Ατρειδών. Μέσα από την ανάλυση συγκεκριμένων ποιημάτων, γίνεται αντιληπτό ότι η ένταξη συγκεκριμένων μυθικών προσώπων στο έργο του συμβάλλει στην κατανόηση της κοινωνίας και στη βαθύτερη ανάλυσή της. Ο Αγαμέμνονας, η Κλυταιμνήστρα, η Ηλέκτρα, ο Ορέστης και ο Αίγισθος ξεκλειδώνουν με τους συμβολισμούς τους τα ποιήματα του Ελύτη, προσφέροντας μια θέαση της κοινωνίας στην οποία ανήκει ο ποιητής.