| dc.contributor.advisor | Ευθυμιάδης, Στέφανος | |
| dc.contributor.author | Μάστορα, Πελαγία | |
| dc.contributor.other | Mastora, Pelagia | |
| dc.coverage.spatial | Κύπρος | el_GR |
| dc.date.accessioned | 2017-01-27 | |
| dc.date.accessioned | 2017-01-30T07:36:12Z | |
| dc.date.available | 2017-01-30T07:36:12Z | |
| dc.date.copyright | 2017 | |
| dc.date.issued | 2017-01-30 | |
| dc.identifier.isbn | 978-9963-695-51-5 | |
| dc.identifier.other | ΔΚ-ΕΛΠ/2017/00003 | el_GR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11128/2741 | |
| dc.description | Περιέχει βιβλιογραφικές παραπομπές. | el_GR |
| dc.description.abstract | Ἀπὸ τὴν προσεκτικὴ καὶ ἐκ τοῦ σύνεγγυς μελέτη τῶν ἐντοίχιων ψηφιδωτῶν διαπιστώνονται ποικίλες ἐπεμβάσεις ποὺ αὐτὰ ὑπέστησαν ἤδη κατὰ τὴ βυζαντινὴ περίοδο, οἱ ὁποῖες ἀφοροῦν εἴτε στὴ διατήρησή τους εἴτε στὴ μερικὴ τροποποίηση τῆς εἰκονογραφίας τους ἢ ἀκόμη καὶ στὴν καταστροφή τους ὡς συνέπεια διαφόρων παραγόντων. Οἱ ἐπεμβάσεις συνιστοῦν ἐνδείξεις τῆς πρόσληψης καὶ μεταχείρισης τῶν ἐντοίχιων ψηφιδωτῶν ὡς ἀλληλένδετου μέρους τῶν κτηρίων γιὰ τὰ ὁποῖα κατασκευάστηκαν καὶ εὔλογα ἔχουν σημαντικὴ ἱστορικὴ καὶ ἀρχαιολογικὴ ἀποδεικτικὴ ἀξία. Ἡ καταγραφὴ τῶν ἐπεμβάσεων σὲ ἐντοίχια ψηφιδωτά, ἡ μελέτη καὶ κατὰ τὸ δυνατὸν ἀξιολόγησή τους σὲ συνάρτηση μὲ τὸ οἰκοδομικὸ ἱστορικὸ τῶν μνημείων στὰ ὁποῖα διατηροῦνται στὴν Κωνσταντινούπολη, τὴ Θεσσαλονίκη, τὴν Κύπρο καὶ τὸ Tur‘Abdin (ΝΑ Τουρκία) ἀναδεικνύουν πτυχὲς τῆς πολιτισμικῆς πολιτικῆς ἀπὸ τὸν 4ο ἕως καὶ 14ο αἰ., ἀλλὰ καὶ τὶς συνιστῶσες ποὺ ἐπηρέασαν ἢ καὶ διαμόρφωσαν τὴν παραγωγὴ ἐντοίχιων ψηφιδωτῶν στὰ ἐδάφη τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας καὶ τοῦ Βυζαντινοῦ κράτους.
Ἑστιάζοντας τὸ ἐνδιαφέρον τῆς ἔρευνας στὶς ἐπεμβάσεις ποὺ πραγματοποιήθηκαν σὲ ἐντοίχια ψηφιδωτὰ ἀποδεικνύεται πρωτίστως ὅτι οἱ κατασκευαστικὲς προδιαγραφὲς τῶν ψηφιδωτῶν καθιστοῦν δυνατὴ τὴ μακραίωνη διατήρησή τους καὶ ἐφικτὴ τὴν ἐπιδιόρθωση καὶ ἀνακατασκευή τους. Τὰ ψηφιδωτὰ ὑπερβαίνουν τὸ στενὸ χρονικὸ πλαίσιο τῆς δημιουργίας τους καὶ συνιστοῦν ἔργα διαχρονικά, τὰ ὁποῖα ὑπόκεινται σὲ μεταβολὲς καὶ προσαρμόζονται στὰ ζητούμενα καὶ τὶς ἀντιλήψεις κάθε ἐποχῆς. Ὡς ἐκ τούτου τὰ ἰδιαίτερα χαρακτηριστικὰ τῶν ἐπισκευασμένων ἢ ἀνακατασκευασμένων τμημάτων τῶν ψηφιδωτῶν προσφέρουν σημαντικὲς πληροφορίες γιὰ τὴ μελέτη τεχνικῶν καὶ τεχνοτροπικῶν ζητημάτων. Ἀντίστοιχα οἱ ἐπεμβάσεις ποὺ ἀφοροῦν σὲ εἰκονογραφικὲς μετατροπὲς ἢ τὴν ἔνταξη νέων παραστάσεων σὲ προϋπάρχοντα ψηφιδωτὰ σύνολα συνιστοῦν ἀξιόλογα παραδείγματα γιὰ τὴν κατανόηση τῆς διαμόρφωσης τῆς θεματογραφίας τῆς βυζαντινῆς τέχνης. Εἰδικότερα ἡ ἐξέταση τῆς συνάφειας καὶ τῆς ἀλληλουχίας διακοσμητικῶν καὶ οἰκοδομικῶν δραστηριοτήτων συμβάλλει σημαντικὰ στὴν ἀνασύσταση τῆς ἱστορίας τῶν διακοσμημένων μὲ ψηφιδωτὰ κτηρίων καὶ τὴν ἐπίλυση ζητημάτων χρονολόγησης τῆς ἵδρυσης ἀλλὰ καὶ τῶν μεταγενέστερων οἰκοδομικῶν μετατροπῶν τους.
Οἱ εἰκαστικὲς ἀπόψεις τῶν Βυζαντινῶν καὶ κυρίως οἱ ἀντιλήψεις τους γιὰ τὴ διατήρηση τῆς πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς, ὅπως διατυπώνονται στὰ κείμενα, ἀπηχοῦνται
ii
στὸν χαρακτήρα τῶν ἐπεμβάσεων ποὺ ἐντοπίζονται στὰ ψηφιδωτά. Πέρα ἀπὸ τὰ στενὰ ὅρια τῶν κειμένων, ποὺ ἀφοροῦν στὴν εἰκονομαχικὴ ἔριδα καὶ τὴ θεολογία τῶν κειμένων, στὰ κείμενα ἀπαντοῦν διάσπαρτες ἀναφορές, οἱ ὁποῖες συμβάλλουν στὴν κατανόηση τοῦ θεωρητικοῦ πλαισίου τῆς διατήρησης τῶν ψηφιδωτῶν ἀλλὰ καὶ τῶν πρακτικῶν ποὺ ἐφαρμόστηκαν γιὰ τὴν οἰκονομικὴ διαχείριση τῆς ὑλικῆς τους ἀξίας. Ἑπομένως, μέσα ἀπὸ τὴ μελέτη τῶν ἐπεμβάσεων σὲ ἐντοίχια ψηφιδωτά, τὴν ἐξέταση τῶν πρακτικῶν μεταχείρισης καὶ τὴν ἀνίχνευση τῶν ἰδεολογικῶν τάσεων ποὺ ἐπικράτησαν κατὰ περιόδους προβάλλεται ἡ πολυδιάστατη ἱστορικὴ σημασία τῶν ἐντοίχιων ψηφιδωτῶν καὶ ἐπαναξιολογεῖται ἡ ἀξία τους ὡς ἀρχαιολογικὰ τεκμήρια. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ διαμορφώνονται οἱ προϋποθέσεις ἐκεῖνες ποὺ ἐπιτρέπουν τὴν κριτικὴ θεώρηση σύγχρονων πρακτικῶν διατήρησης καὶ διαχείρισης τῶν ἐντοίχιων ψηφιδωτῶν ὡς ἕνα ἰδιαίτερο εἶδος τῆς παγκόσμιας πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς. | el_GR |
| dc.format.extent | xi, 555 σ. εικ., 30 εκ. | el_GR |
| dc.language | gr | el_GR |
| dc.language.iso | gr | el_GR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/closedAccess | el_GR |
| dc.subject | Βυζαντινή περίοδος -- Ψηφιδωτά | el_GR |
| dc.subject | Byzantine period -- Mosaics | el_GR |
| dc.title | Επεμβάσεις σε εντοίχια ψηφιδωτά κατά τη βυζαντινή περίοδο | el_GR |
| dc.type | Διδακτορική Διατριβή | el_GR |
| dc.contributor.committeemember | Μιχαηλίδης, Δημήτριος | |
| dc.contributor.committeemember | Δεληγιαννάκης, Γεώργιος | |
| dc.contributor.committeemember | Σαράντη, Ελένη | |
| dc.contributor.committeemember | Πετρίδης, Πλάτων | |
| dc.description.translatedabstract | The careful and close study of wall mosaics allows observation of various interventions to which they were subject even during Byzantine times. These involved either their conservation or partial modification of their iconography, or even their destruction as the result of various factors. Interventions constitute evidence for the reception and management of wall mosaics as an inextricable part of the buildings for which they were constructed, and they rightly have significant historical and archaeological evidentiary value. The recording of interventions to wall mosaics, their study and, where possible, assessment in conjunction with the construction history of the monuments in which they remain preserved in Constantinople, Thessaloniki, Cyprus and Tur‘Abdin (SE Turkey) bring out aspects of cultural policy from the 4th to the 14th century, as well as the elements which influenced and/or shaped the wall mosaic production in the territories of the Eastern Roman Empire and Byzantine state.
Focusing research interest on interventions carried out on wall mosaics proves first of all that the construction specifications for mosaics made possible their preservation over the course of centuries, as well as making it feasible to repair and reconstruct them. Mosaics surpass the narrow time frame of their creation and constitute timeless works subject to alteration, adapted to the requirements and perceptions of each age. Thus, the specific characteristics of repaired or reconstructed sections of mosaics provide important information for the study of technical and stylistic issues. Correspondingly, interventions involving iconographic alterations to existing representations or the incorporation of new ones in pre-existing mosaic compositions comprise notable examples for understanding the formation of the repertoire of Byzantine art. More specifically, examination of the connection and sequencing of decorative and building activities contributes significantly to reconstructing the history of buildings decorated with mosaics and to resolving issues of dating their founding and subsequent alterations.
The artistic views of the Byzantines, especially their perceptions about the preservation of the cultural heritage as these are set forth in the texts, are reflected in the character of interventions identified on mosaics. Beyond the narrow confines of the texts, which involve the iconoclastic dispute and the theology of the texts, one finds scattered references which contribute to the understanding of the theoretical framework for the preservation of wall mosaics as well as the practices adopted in the financial management of their material value. Thus, through studying interventions to wall mosaics, examining
iv
practices involving their management, and searching out dominant ideological tendencies by period, the multi-dimensional historical importance of wall mosaics is highlighted, and their value as archaeological evidence may be reassessed. In this way, the conditions may be formulated to allow a critical view of contemporary practices of conservation and management of wall mosaics as a special kind of world cultural heritage. | el_GR |
| dc.format.type | pdf | el_GR |
