| dc.contributor.advisor | Τάλιας, Μιχαήλ | |
| dc.contributor.author | Μιχαήλ, Κατερίνα | |
| dc.contributor.other | Michael, Katerina | |
| dc.coverage.spatial | Κύπρος | el_GR |
| dc.date.accessioned | 2017-01-26 | |
| dc.date.accessioned | 2017-01-26T08:12:11Z | |
| dc.date.available | 2017-01-26T08:12:11Z | |
| dc.date.copyright | 2017-01 | |
| dc.date.issued | 2017-01-26 | |
| dc.identifier.isbn | 978-9963-695-54-6 | |
| dc.identifier.other | ΔΚ-ΔΜΥ/2017/00002 | el_GR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11128/2729 | |
| dc.description | Περιέχει βιβλιογραφικές παραπομπές. | el_GR |
| dc.description.abstract | Η διατροφή αποτελεί μία από τις βασικές παραμέτρους προαγωγής της υγείας. Ο ρόλος της στην πρόληψη και αντιμετώπιση μη μεταδιδόμενων ασθενειών όπως είναι η παχυσαρκία, ο διαβήτης και άλλα είναι καθοριστικός. Για τον λόγο αυτό, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καλεί τα κράτη να υιοθετήσουν πολιτικές προαγωγής υγιεινών διατροφικών επιλογών στον πληθυσμό.
Ο σκοπός του παρόντος ερευνητικού έργου είναι η ανάπτυξη και αξιολόγηση, σύμφωνα με επιστημονικές διαδικασίες, ενός ολοκληρωμένου προγράμματος Αγωγής Υγείας για τα δημοτικά σχολεία της Κύπρου, με στόχο την αύξηση του βαθμού υιοθέτησης της Μεσογειακής Διατροφής (Μ.Δ.) και τη διερεύνηση της αποτελεσματικότητάς του στην επίτευξη του στόχου του όσο και στην πιθανή επίδραση της αλλαγής των διατροφικών συμπεριφορών των παιδιών στον Δείκτη Μάζας Σώματός τους (Δ.Μ.Σ.). Επιπλέον, επιχειρεί να διερευνήσει τη σημαντικότητα κάθε παράγοντα, ο οποίος προτείνεται από τη Θεωρία της Κοινωνικής Μάθησης, στην υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών από τα παιδιά. Οι απαντήσεις στα πιο πάνω ερωτήματα αποτελούν πρωτοτυπία σε διεθνές επίπεδο, αφού, εξ όσων γνωρίζουμε, δεν έχουν διερευνηθεί μέχρι σήμερα.
Στο παρόν ερευνητικό έργο συμμετείχαν συνολικά 235 παιδιά της Ε’ και Στ’ τάξης από δύο αστικά δημοτικά σχολεία της Λεμεσού. Το ένα σχολείο με τα 115 παιδιά αποτέλεσε την παρεμβατική ομάδα ενώ το άλλο με 120 παιδιά την ομάδα ελέγχου. Το παρεμβατικό πρόγραμμα είχε διάρκεια 6 μηνών κατά τη σχολική χρονιά 2015-2016. Στην παρεμβατική ομάδα έγιναν 9 συνεχόμενα μαθήματα, στο πλαίσιο του μαθήματος της Αγωγής Υγείας, σχετικά με τη Μεσογειακή Διατροφή. Τα μαθήματα εμπλουτίστηκαν με δραστηριότητες οι οποίες στόχευαν παράγοντες, οι οποίοι προτείνονται από τη Θεωρία της Κοινωνικής Μάθησης, και επιδιώχθηκε η εμπλοκή της οικογένειας. Στην ομάδα ελέγχου έγιναν λιγότερα (5) μαθήματα σχετικά με τη διατροφή, όπως προνοείται από το αναλυτικό πρόγραμμα του μαθήματος, τα οποία διδάχθηκαν με τον παραδοσιακό τρόπο παροχής γνώσεων και καλλιέργειας δεξιοτήτων παρασκευής απλών σύντομων γευμάτων (σνακ), ενώ δεν επιδιώχθηκε η ανάμειξη της οικογένειας.
Χρησιμοποιώντας μοντέλο παλίνδρομης τύπου Poisson εντοπίστηκε ότι το τελικό αποτέλεσμα (σκορ) της Μεσογειακής Διατροφής εξαρτάται από την αρχική και τελική αυτοαποτελεσματικότητα των μαθητών, την αρχική τιμή του σκορ της Μεσογειακής Διατριβής, και το είδος της ομάδας. επίσης, δεν βρέθηκε στατιστική εξάρτηση του τελικού σκορ της Μεσογειακής Διατροφής με τον Δ.Μ.Σ ή τη φυσική δραστηριότητα και το φύλο.
v
Στην αρχή της παρέμβασης έγινε σύγκριση των δύο ομάδων όσον αφορά στα κοινωνικοοικονομικοδημογραφικά τους χαρακτηριστικά, τις επιδόσεις τους στα βασικά μέρη του ερωτηματολογίου και στο Δείκτη Μάζας Σώματος τους, όπου δεν διαπιστώθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των ομάδων. Δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των ομάδων στην αρχή του προγράμματος όσον αφορά στο σκορ τους στο δείκτη Μ.Δ, ενώ αυτό αλλάζει στο τέλος του προγράμματος. Συγκεκριμένα, στην παρεμβατική ομάδα, το σκορ στο συγκεκριμένο δείκτη αυξάνεται σε στατιστικά σημαντικό βαθμό, ενώ στην ομάδα ελέγχου μένει αμετάβλητο.
Όσον αφορά τις γνώσεις, δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά στην αρχή του προγράμματος μεταξύ των δύο ομάδων σε αντίθεση με τις αντίστοιχες επαναλαμβανόμενες μετρήσεις στο τέλος του προγράμματος. Ειδικότερα, οι διατροφικές γνώσεις των παιδιών στο τέλος του προγράμματος αυξήθηκαν σε στατιστικά σημαντικό βαθμό και στις δύο ομάδες. Η αύξηση όμως εντός της παρεμβατικής ομάδας ήταν μεγαλύτερη, με αποτέλεσμα στην τελική μέτρηση να υπάρχει και στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των ομάδων.
Η αυτοαποτελεσματικότητα δεν είχε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων στην αρχή του προγράμματος. Στην τελική μέτρηση όμως, η αυτοαποτελεσματικότητα των παιδιών αυξήθηκε σε στατιστικά σημαντικό βαθμό και στις δύο ομάδες.
Για την ανάλυση των δεδομένων από τις ομάδες εστίασης χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος της Ποιοτικής Ανάλυσης Περιεχομένου (Content Analysis).
Αυτή κατέδειξε ότι οι περισσότεροι από τους παράγοντες που προτείνονται από τη Θεωρία της Κοινωνικής Μάθησης ήταν πολύ σημαντικοί στην προσπάθεια των παιδιών για αλλαγή και ιδιαίτερα η θέσπιση στόχων, η αυτοπαρακολούθηση και η αυτορρύθμιση. Η αυτοαποτελεσματικότητα που θεωρείται ο σημαντικότερος, δεν φαίνεται να οδηγεί από μόνη της σε αλλαγή, όπως ούτε και οι γνώσεις.
Δεν εντοπίστηκαν άλλοι παράγοντες που να δρουν ενθαρρυντικά στην προσπάθεια των παιδιών για αλλαγή. Παρόλα αυτά, το ευρύτερο περιβάλλον φαίνεται να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα σε τέτοιου είδους προσπάθειες.
Συμπερασματικά, το μάθημα της Αγωγής Υγείας μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες των παιδιών με την ενσωμάτωση σε αυτό δραστηριοτήτων στόχευσης παραγόντων που προτείνονται από τη Θεωρία της Κοινωνικής Μάθησης. | el_GR |
| dc.format.extent | xiii, 197 σ. 30 εκ. | el_GR |
| dc.language | gr | el_GR |
| dc.language.iso | gr | el_GR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/closedAccess | el_GR |
| dc.subject | Αγωγή υγείας -- Δημοτική εκπαίδευση -- Κύπρος | el_GR |
| dc.subject | Health education -- Primary schools -- Cyprus | el_GR |
| dc.title | Ανάπτυξη, εφαρμογή και αξιολόγηση ενός προγράμματος διατροφικής αγωγής σε παιδιά δημοτικού μέσα στα πλαίσια του μαθήματος της αγωγής υγείας | el_GR |
| dc.type | Διδακτορική Διατριβή | el_GR |
| dc.contributor.committeemember | Νικολόπουλος, Γεώργιος | |
| dc.contributor.committeemember | Λάμνισος, Δημήτρης | |
| dc.contributor.committeemember | Κωνσταντίνου, Κώστας | |
| dc.contributor.committeemember | Χασάπης, Κρίστης | |
| dc.description.translatedabstract | Healthy nutrition habits are one of the main goals of many health promotion programs. Their significance to the development of noncommunicable diseases like obesity and diabetes is crucial. That is the reason the World Health Organization proposes that “countries should consider the use of economic tools that are justified by evidence to improve access to healthy dietary choices and create incentives for behaviors associated with improved health outcomes and discourage the consumption of less healthy options”.
The development and implementation of health promotion programs to children seems to be a good option since most habits of people, including dietary habits, are formed and maintained from adulthood through childhood. Healthy dietary choices at childhood would lead to healthier adults and to the decrease of health, social and economic burden that noncommunicable diseases carry.
The purpose of this project is the development and evaluation of an integrated health education program, based on the scientific processes, for the primary schools in Cyprus, aimed at increasing the degree of adherence to the Mediterranean Diet and the investigation of its effectiveness with regard to the significant improvement of the dietary habits and the reduction of the BMI of the targeted population. This projects attempts to reveal the relative importance of each factor which is recommended by the Social Learning Theory in adopting healthy eating habits of children. The answers to the above questions is a part of the originality of this theses at an international level to the best of our knowledge so far.
The sample of the project was the students of 5th and 6th grade of two large city primary schools, totally two hundred and thirty-five children. The one hundred and fifteen children of one of the schools were the intervention group and the other one hundred and twenty children of the second school was the control group. The duration of the program was 6 months, starting at the beginning of the school year 2015-2016. The intervention group had a total of 9 lessons concerning the Mediterranean diet, its food groups and its relations to health delivered at health education lessons. All of the lessons contained activities targeting the components which, according to Social Cognitive Theory, lead to health habits modifications. The enrolment of the family was pursuit through information letters given to them by the children at home. The control group had 5 lessons concerning the same health topics as the intervention group, which were taught the traditional way that
vii
includes only activities for knowledge acquisition and skills for food preparation. There was no family involvement in any way.
A Poisson regression model suggested that the Mediterranean diet score (at the end of the program) depends on the initial and final self-efficacy of students, the baseline score of the Mediterranean diet, and the type of group. No statistical dependence was found of the predicted final score of the Mediterranean diet with relation to BMI or the physical activity level and the gender.
The children questionnaires consisted of five parts evaluating nutrition knowledge, nutrition habits, M.D index, self-efficiency, physical activity and socioeconomic characteristics. The Parents questionnaire contained questions about nutrition practices at home, the family nutrition habits and socioeconomic characteristics.
For the evaluation of the children’s BMI, their weight and height were measured at the beginning and at the end of the program. For the investigation of the importance of each component, that according to the Social Cognitive Theory leads to habit change, focus groups were used only for the intervention group at the end of the program. All other measurements were made for both groups.
According to the Content Analysis from focus groups, all the components proposed by the Social Cognitive Theory were important to the children’s efforts for nutritional habits modification. Only when all of them were targeted there were statistical significant results (prevention group). Two of the most important of them are, according to the children, goal-setting and self-monitoring. In contrast, at the control group where only self-efficiency and knowledge score were targeted, there were no changes to the children’s nutritional habits.
No other components were revealed from focus groups content analysis. Many children mentioned though, that the social and human environment had an inverse effect on their efforts because unhealthy dietary choices were the most popular from the people of their close and wider environment and were well advertised.
Having in mind all the above, it seems that the Health Education lesson can help children to improve their dietary habits when its teaching methodology is enriched with activities targeting at the components proposed by Social Cognitive Theory and specially goal setting, self-monitoring and family enrollment even at a very small degree.
The state could face, at a degree, the health related problems of its population that derive from unhealthy dietary habits through education. | el_GR |
| dc.format.type | pdf | el_GR |
