Κοινωνικο-οικονομικοί προσδιοριστές της προωρότητας και του χαμηλού βάρους γέννησης νεογνού

Abstract

Σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν η διερεύνηση της επίδρασης των κοινωνικό-οικονομικών προσδιοριστών στην επίπτωση του πρόωρου τοκετού και στο βάρος γέννησης του νεογνού στη χώρα μας. Ο πρόωρος τοκετός και το χαμηλό βάρος γέννησης του νεογνού επηρεάζουν την έκβαση της κύησης και καθορίζουν τη περιγεννητική νοσηρότητα και θνητότητα. Η καλή υγεία στα αρχικά στάδια της ζωής και κυρίως κατά τη γέννηση, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη μελλοντική ποιότητα της ζωής, και για αυτό το λόγο κρίνεται αναγκαία η αναγνώριση και η μείωση των κοινωνικό-οικονομικών ανισοτήτων που επιδρούν στην υγεία της εγκύου. Στην εισαγωγή και στο γενικό μέρος γίνεται βιβλιογραφική ανασκόπηση η οποία επικεντρώνεται στην αυξημένη επίπτωση της προωρότητας διαχρονικά σε παγκόσμιο επίπεδο, στους αιτιολογικούς παράγοντες και στις επιπλοκές που παρουσιάζουν τα πρόωρα και χαμηλού βάρους γέννησης νεογνά, καθώς και στους κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες που επιδρούν στην έκβαση της κύησης. Το ειδικό μέρος της διατριβής περιγράφει την μεθοδολογία της προοπτικής έρευνας που πραγματοποιήθηκε από τον Μάρτιο του 2015 μέχρι τον Απρίλιο του 2016. Διενεργήθηκε μέσω της χορήγησης ερωτηματολογίου σε 348 γυναίκες οι οποίες γέννησαν πρόωρα (ομάδα ελέγχου) και σε 349 γυναίκες οι οποίες γέννησαν τελειόμηνα (ομάδα μαρτύρων) με σκοπό τη συλλογή, δεδομένων που αφορούσαν την ηλικία κύησης και το βάρος γέννησης του νεογνού καθώς και το κοινωνικό, δημογραφικό και οικονομικό προφίλ της εγκύου (την ηλικία, την εθνικότητα, το εκπαιδευτικό επίπεδο, τις εργασιακές συνθήκες, την οικογενειακή κατάσταση και τη πρόσβαση σε δημόσιες μονάδες υγείας). Επίσης, ζητήθηκε να απαντήσουν σε ερωτήσεις που αφορούσαν ιατρικούς προσδιοριστές της έκβασης της κύησης, όπως το κάπνισμα και τη χρήση οινοπνεύματος προ και κατά τη κύηση, το δείκτη μάζας σώματος κατά την έναρξη της κύησης, την παρουσία σακχαρώδη διαβήτη κύησης και τη ψυχολογική κατάσταση της εγκύου. Η ανάλυση των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με το στατιστικό πακέτο για τις κοινωνικές επιστήμες IBM SPSS 21.0 και κατέδειξε την στατιστικά σημαντικά χειρότερη έκβασης της κύησης (γέννηση πρόωρου νεογνού, χαμηλότερου βάρους γέννηση νεογνού και χαμηλότερη ηλικία κύησης) α) στις γυναίκες εκείνες οι οποίες παρουσίαζαν στρες κατά τη κύηση, β) δεν είχαν πρόσβαση στα δημόσια νοσηλευτήρια, γ) εργάζονταν περισσότερο από 8 ώρες ημερησίως, δ) η εργασία τους ήταν χειρωνακτική, ε) είχαν κατώτερο του φυσιολογικού δείκτη μάζας σώματος κατά την έναρξη της κύησης, στ) είχαν μικρότερη αύξηση του σωματικού τους βάρους κατά την εγκυμοσύνη και ζ) η ηλικία τους ήταν μεγαλύτερη. Επίσης, στατιστικά σημαντική αυξημένη συχνότητα απόκτησης νεογνού με χαμηλό βάρος γέννησης καταγράφηκε στις ελληνοκύπριες. Η παρούσα έρευνα και τα αποτελέσματά της τεκμηριώνουν και στην Κύπρο τη σημασία της επίδρασης των ανωτέρω υπό μελέτη προσδιοριστών στην έκβαση της κύησης και στην υγεία του νεογνού.