Η χρήση των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (GIS) στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση από τους καθηγητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

Abstract

Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (ΠΕ) ασχολείται με τη σχέση του ανθρώπου με το ανθρωπογενές και το φυσικό περιβάλλον. Από τη δεκαετία του 1960 έγινε σαφής η ανάγκη αλλαγής της ανθρώπινης στάσης προς το περιβάλλον μέσα από την εκπαίδευση. Επειδή το περιβάλλον είναι δυναμικό και αλλάζει διαρκώς, οι τρόποι διδασκαλίας των περιβαλλοντικών επιστημών πρέπει να εξελίσσονται στο χρόνο ενώ πρέπει να εξοπλίσουμε τους εκπαιδευτικούς με εργαλεία που να προσαρμόζονται τόσο στις αλλαγές του περιβάλλοντος όσο και στις ανάγκες των εκάστοτε μαθητών. Ένα νέο εργαλείο που εξυπηρετεί τις ιδιαίτερες ανάγκες της ΠΕ είναι τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (ΓΣΠ). Τα ΓΣΠ είναι ένα σύστημα διαχείρισης χωρικών δεδομένων, που επιτρέπει στους χρήστες τους να αποτυπώσουν τον πραγματικό κόσμο και να αναλύσουν χωρικά και περιγραφικά δεδομένα. Η παρούσα έρευνα έχει ως στόχο να μελετήσει τις γνώσεις, τις απόψεις και τις στάσεις των εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Ελλάδας ως προς την εισαγωγή των ΓΣΠ στην εκπαιδευτική διαδικασία της ΠΕ. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε 333 εκπαιδευτικούς σε όλη την επικράτεια. Οι εκπαιδευτικοί απάντησαν σε ένα ηλεκτρονικό, αυτοσχέδιο και δομημένο ερωτηματολόγιο το οποίο στάλθηκε με e-mail στα σχολεία της χώρας προκειμένου να προωθηθεί στους εκπαιδευτικούς που έχουν αναλάβει τα 3 τελευταία χρόνια πρόγραμμα ΠΕ. Στο ερωτηματολόγιο οι εκπαιδευτικοί αξιολογούσαν τις δυνατότητες, τα οφέλη, τα μειονεκτήματα και τις επιφυλάξεις ως προς την εισαγωγή των ΓΣΠ στην ΠΕ μέσα από ερωτήσεις διαβαθμισμένης κλίμακας τύπου Likert. Από την έρευνα καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι οι εκπαιδευτικοί αναλαμβάνουν πρόγραμμα ΠΕ κυρίως σε εθελοντική βάση ενώ αναγνωρίζουν τα οφέλη της χρήσης των νέων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Θεωρούν ότι η χρήση των νέων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία της ΠΕ προάγει τη μάθηση και δείχνουν να αποδέχονται την εισαγωγή των ΓΣΠ στις διαδικασίες της ΠΕ αφού η χρήση τους εμπλέκει το μαθητή στη διαδικασία της έρευνας του πραγματικού κόσμου και προωθεί την επιστημονική σκέψη. Η έλλειψη κατάρτισης των εκπαιδευτικών αποτελεί εμπόδιο ως προς την εισαγωγή των ΓΣΠ αλλά παρά τις δυσκολίες 2 στους 10 εκπαιδευτικούς τα έχουν χρησιμοποιήσει ήδη σε προγράμματα ΠΕ. Ωστόσο, δεν πρέπει να εστιάζουμε στο πώς θα μπουν τα ΓΣΠ στο αναλυτικό πρόγραμμα αλλά στο πώς τα ΓΣΠ θα βοηθήσουν τους στόχους του αναλυτικού προγράμματος. Έτσι για να είναι τα ΓΣΠ αποτελεσματικά πρέπει στα σχολεία να οικοδομήσουμε ένα περιβάλλον περιέργειας για τη διερεύνηση του κόσμου και να αντιμετωπιστούν ως μέθοδος και όχι ως τεχνολογία.