Ο θεσμός των ξενώνων παροχής περίθαλψης σε ασθενείς με νεοπλάσματα τελικού σταδίου (hospice) στο Ελληνικό υγειονομικό σύστημα

Abstract

Τα νεοπλάσματα αποτελούν μία από τις βασικότερες αιτίες θανάτου στις σύγχρονες κοινωνίες δεδομένης της ιατρικής και τεχνολογικής προόδου αλλά και της επικράτησης ενός διαρκώς γηράσκοντος πληθυσμού. Μετά την εξάντληση των σύγχρονων θεραπευτικών παρεμβάσεων το άτομο που βιώνει πρόοδο νόσου εισάγεται αναπόφευκτα στο τελικό στάδιο της ασθένειας. Εκεί είναι που κάνει την εμφάνισή της η έννοια των ξενώνων παρηγορητικής φροντίδας –hospice. Οι ξενώνες για τους καταληκτικούς ασθενείς αποτελούν ένα μοντέλο παροχής παρηγορητικής φροντίδας και υποστήριξης σε συγκεκριμένους χώρους και με εξειδικευμένο και μη προσωπικό που ως σκοπό έχουν την κάλυψη των αναγκών των ασθενών ολιστικά. Στη σημερινή εποχή , η λειτουργία των ξενώνων βρίσκεται σε διαφορετικά στάδια στον παγκόσμιο χάρτη με την Ελλάδα να καταγράφει υστέρηση παρά τους προγραμματισμούς που έχουν κατά καιρούς γίνει για την προώθησή τους. Για την αποτύπωση της κατάστασης στην Ελλάδα διανεμήθηκε ανώνυμο ερωτηματολόγιο σε συγγενείς και συνοδούς ασθενών στην ογκολογική κλινική του πανεπιστημιακού νοσοκομείου Ιωαννίνων με αποτέλεσμα τη συμμετοχή 197 ατόμων. Προκύπτει ότι οι Έλληνες χρήστες του συστήματος υγείας δε γνωρίζουν την ύπαρξη και τη λειτουργία ξενώνων παρηγορητικής φροντίδας στην Ελλάδα σε ποσοστό 86% όσων ερωτήθηκαν. Αντίθετα για την υποστήριξη του ασθενούς το 45% των ερωτηθέντων επιλέγει νοσοκομειακό περιβάλλον και εμφανίζονται διστακτικοί στην επιλογή ενός ξενώνα για τον ασθενή καθώς μόνο το 10% θα τον προτιμούσε. Επίσης το 80% όσων συμμετείχαν στην έρευνα δαπανά πολύ ή πάρα πολύ χρόνο για τη φροντίδα των ασθενών δεδομένης της εμβρυϊκής φάσης του θεσμού των hospice στην Ελλάδα. Τούτο προκύπτει από την ελλιπή πληροφόρηση , την απουσία κατάλληλης εκπαίδευσης αλλά και από την επικράτηση του ιατροκεντρικού συστήματος υγείας στη χώρα. Οι δεσμοί της οικογένειας παραμένουν ισχυροί με ταυτόχρονη επικράτηση αντιλήψεων στιγματισμού δρώντας ανασταλτικά στην εδραίωση των ξενώνων. Στα παραπάνω προστίθεται και η οικονομική λιτότητα που περιορίζει τις εισροές στην υγεία αλλά και η άνιση διανομή των υπαρχόντων πόρων. Συνεπώς, η εκπαίδευση με σκοπό την αλλαγή της κουλτούρας των Ελλήνων πολιτών, η ενημέρωση, η πολιτική και η κοινωνική βούληση και η αναδιανομή των πόρων στην υγεία αποτελούν προϋποθέσεις για την ανάπτυξη των ξενώνων παρηγορητικής φροντίδας στην Ελλάδα.