Ρατσισμός και προκατάληψη στην εκπαίδευση: Στάσεις και αντιλήψεις των εκπαιδευτικών
Επιτομή
Η παρούσα έρευνα πραγματεύεται ζητήματα που αφορούν την διαπολιτισμική εκπαίδευση και ειδικότερα επιδιώκεται η μελέτη των στάσεων και των αντιλήψεων των εκπαιδευτικών απέναντι στον ρατσισμό και την προκατάληψη στην εκπαίδευση. Ειδικότερα ο σκοπός της είναι μέσα από την ανάδειξη των στάσεων και αντιλήψεων να καταστεί εφικτή η αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων, εάν όχι η πλήρης εξάλειψή τους.
Για την παρούσα έρευνα επιλέχθηκε η ποιοτική μέθοδος μέσω ημι-δομημένων συνεντεύξεων, καθώς κρίθηκε ως η καταλληλότερη, επειδή ανταποκρίνεται στα ερωτήματα και τους στόχους της. Οι ημι-δομημένες συνεντεύξεις αποτελούνται από ανοικτού τύπου ερωτήσεις που έχουν προκαθοριστεί από τον ερευνητή με στόχο να μελετηθούν τα υπό εξέταση θέματα που απευθύνθηκαν σε 15 εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων. Οι ερωτήσεις με βάση τις δυνατότητες και τις απαντήσεις των ερωτώμενων δεν τέθηκαν πάντα με τον ίδιο τρόπο και με την ίδια σειρά, αλλά ακολούθησαν την πορεία της συζήτησης. Η ανάλυση των δεδομένων έγινε με βάση το προς διερεύνηση θέμα και με τον διαχωρισμό σε κατηγορίες, οι οποίες αναφέρονται στον στόχο της έρευνας και απορρέουν κατόπιν ενδελεχούς ελέγχου δεδομένων και πληροφοριών. Πιο συγκεκριμένα, τα ευρήματα περιγράφονται ανά κατηγορία προκειμένου να αναδειχθεί η σχέση τους σύμφωνα με τον διαχωρισμό που έγινε και παράλληλα με την βιβλιογραφία που μελετήθηκε.
Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε ότι οι εκπαιδευτικοί έρχονται συχνά αντιμέτωποι με φαινόμενα ρατσισμού στο σχολικό πλαίσιο, τα οποία καλλιεργούν και οι ίδιοι με την αδιαφορία και την αναλγησία με την οποία αντιμετωπίζουν την ετερογένεια της τάξης τους, ειδικά όταν αυτές συνοδεύονται από παγιωμένες αντιλήψεις και ρατσιστικές στάσεις τόσο των ίδιων όσο και των μαθητών. Στον αντίποδα υποστηρίζεται ότι ένας επιμορφωμένος εκπαιδευτικός που θα στηρίζεται στην εκπαιδευτική πολιτική και το θεσμικό πλαίσιο και θα εφαρμόζει τις αρχές τις διαπολιτισμικής εκπαίδευσης κατά τη διδακτική πράξη μπορεί να αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα στην εξάλειψη του ρατσισμού και στην άρση του εθνοκεντρικού εκπαιδευτικού συστήματος. Η σημαντικότητα και η αναγκαιότητα αυτής της έρευνας έγκειται στο γεγονός ότι πέραν της διερεύνησης των στάσεων και αντιλήψεων των εκπαιδευτικών απέναντι στο φαινόμενο του ρατσισμού και της προκατάληψης στη σχολική τάξη, μελέτησε το βαθμό στον οποίο οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί συμφωνούν και αποδέχονται τις ρατσιστικές εκδηλώσεις και το κατά πόσον γίνεται προσπάθεια από μέρους τους για την άμβλυνση τέτοιων φαινομένων ή αν αποτελούν οι
ίδιοι μέσο ενίσχυσης τέτοιου είδους συμπεριφορών. Επιπλέον, η ύπαρξη βιβλιογραφικής ανασκόπησης προβάλει τη σε βάθος μελέτη της σχετικής βιβλιογραφίας όπου έχει αναπτυχθεί επαρκώς το θεωρητικό υπόβαθρο.