Πληροφοριακά συστήματα στο χώρο της υγείας: προκλήσεις, οφέλη και εφαρμογές

Abstract

Σκοπός της παρούσας εργασίας, είναι η διερεύνηση της σημαντικότητας ύπαρξης Πληροφοριακών Συστημάτων στον χώρο της Υγείας και στην συμβολή των Ολοκληρωμένων Πληροφοριακών Συστημάτων στην βελτίωση της παρεχόμενης υγειονομικής φροντίδας. Αρχικά γίνεται μια εννοιολογική προσέγγιση, αναλύοντας την έννοια ’Πληροφοριακά Συστήματα’ και ‘Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα’, όπως ορίζονται μέσα από την βιβλιογραφία, και ακολουθεί μια αναφορά στην ιστορική εξέλιξη των Πληροφοριακών Συστημάτων, σε μια προσπάθεια να διατυπωθεί η έναρξη της επανάστασής τους στον χώρο της υγείας. Ακολούθως, γίνεται κατηγοριοποίησή τους σε διάφορους τομείς που μπορούν να λάβουν χώρα, δίνοντας αναλυτικότερα τα συστήματα και τα υποσυστήματα τους. Στην συνέχεια, γίνεται αναφορά στα οφέλη που επιφέρει η εφαρμογή τους, στους κρίσιμους παράγοντες επιτυχίας ή και αποτυχίας και στις προκλήσεις που συναντούν σε μια προσπάθεια τους να ενταχθούν στον χώρο της υγείας. Ενδιαφέρον αποτελεί η σημαντικότητα ύπαρξης προτύπων κωδικοποιήσεων και επικοινωνίας, ώστε να εξασφαλίζεται η διαλειτουργικότητα ανάμεσα στα Πληροφοριακά Συστήματα διαφορετικών προμηθευτών-κατασκευαστών. Τέλος, παραθέτονται διάφοροι τρόποι αντιμετώπισης των προκλήσεων και εμποδίων που πιθανόν να οδηγήσουν σε αποτυχία υλοποίησης τους, υπολειτουργία ή κατάρρευση του συστήματος με σημαντικό γνώμονα την ασφάλεια και εμπιστευτικότητα των προσωπικών ιατρικών δεδομένων των πολιτών. Μεθοδολογία: Πρόκειται για συστηματική βιβλιογραφική ανασκόπηση ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας. Η αναζήτηση των πηγών έγινε στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων EMBASE, MEDLINE, CINAHL, COCHRANE, SCIENCE, PUBMED, BIOMED και E-MEDICINΕ. Επιλέγηκαν άρθρα που αφορούσαν τις εφαρμογές των Πληροφοριακών Συστημάτων, τα οφέλη και τις προκλήσεις σε συνδυασμό με την ύπαρξη προτύπων επικοινωνίας, έρευνες και βιβλία συμβατά με τον σκοπό και την θεματολογία της μελέτης. Η αναζήτηση βιβλιογραφίας περιορίστηκε σε μελέτες και έρευνες στην ελληνική και αγγλική γλώσσα.

Αποτελέσματα: Διαπιστώθηκε ότι η υλοποίηση και εφαρμογή των Πληροφοριακών Συστημάτων στις Μονάδες Υγείας, αν και είναι ένας χώρος πολύπλοκος και ιδιόμορφος με αρκετές προκλήσεις να τον κατακλύζουν, μπορεί να επιτευχθεί με επιτυχία εάν τηρηθεί στρατηγικό σχέδιο εφαρμογής, υλοποίησης και αντιμετώπισης των δυσκολιών που πιθανόν να προκύψουν. Η επιτυχής εγκατάσταση τους, με την ύπαρξη των κατάλληλων λειτουργιών και προτύπων θα επιφέρει ποσοτικά, ποιοτικά και στρατηγικά οφέλη στον οργανισμό υγείας, οδηγώντας στην βελτίωση της ποιότητας της παρεχόμενης υγειονομικής φροντίδας. Συμπεράσματα: Η ικανοποίηση των ασθενών από τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας πρέπει να αποτελεί πρώτιστο σκοπό κάθε κράτους. Με τον κατάλληλο στρατηγικό σχεδιασμό, την πιλοτική μελέτη, την συνεργασία και πάνω απ’ όλα την συνειδητή απόφαση των Μονάδων Υγείας, αναμένεται ότι θα αντέξει τις οικονομικές προκλήσεις. Η προσπάθεια υπερπήδησης των εμποδίων θα πρέπει να γίνει σε Ευρωπαϊκό και Παγκόσμιο επίπεδο με επιτακτική προϋπόθεση την υιοθέτηση προτύπων διαλειτουργικότητας και την διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων. H νέα πρόκληση λοιπόν που συναντά η βελτίωση της ποιότητας της υγειονομικής φροντίδας είναι η δυνατότητα αφομοίωσης της τεχνολογίας και όχι απλά η απόκτηση της. Λέξεις κλειδιά: Οι λέξεις κλειδιά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν πληροφοριακό σύστημα στον τομέα της υγείας, ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς, ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα, πληροφορίες υγείας, ιατρική πληροφορική, κόστος, οφέλη, εφαρμογές, πρότυπα λειτουργίας, κωδικοποίηση, διαλειτουργικότητα, προκλήσεις λειτουργίας και ασφάλεια, με εφαρμογή σε όλους τους δυνατούς συνδυασμούς.