Προσδιοριστές της γνώσης των ασθενών με χρόνια νεφρική νόσο
Επιτομή
Σκοπός: Η εκτίμηση της γνώσης των ασθενών για τη νεφρική νόσο και την παρεχόμενη φροντίδα υγείας, καθώς και η εύρεση των προσδιοριστών της γνώσης αυτής. Τα αποτελέσματα θα συμβάλουν στην κατανόηση των δυσκολιών και στην αναγνώριση των προβλημάτων των ασθενών προκειμένου να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση για επιστημονικά τεκμηριωμένη πληροφόρηση τους από τους παρόχους των υπηρεσιών υγείας, με σκοπό τον περιορισμό των επιπλοκών και την καθυστέρηση στη μετάβαση από το ένα στάδιο της νεφρικής νόσου στο επόμενο, συντελώντας στη μείωση της οικονομικής επιβάρυνσης της χρόνιας νεφρικής νόσου στην κοινότητα. Επιπλέον, η αναγνώριση των γνώσεων των συγκεκριμένων ασθενών θα συντελέσει στη βελτίωση της επικοινωνίας μεταξύ αυτών και του ιατρού, ο οποίος θα μπορεί με τον τρόπο αυτό να προσφέρει εξατομικευμένες εκπαιδευτικές πληροφορίες και να αναπτύσσει κατάλληλες τεχνικές όπως φαρμακευτικές παρεμβάσεις, κατ’ οίκον επισκέψεις κ.ά.
Υλικό και μέθοδος: Ο πληθυσμός στόχος της μελέτης αποτελείται από ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο 1-4ου σταδίου, οι οποίοι παρακολουθούνται στο τακτικό εξωτερικό ιατρείο του Γενικού Νοσοκομείου Ημαθίας Μονάδα Βέροιας. Στη συγχρονική μελέτη που πραγματοποιήθηκε από τον Μάιο έως τον Ιούλιο του 2015, συμμετείχαν 100 ασθενείς για την επιλογή των οποίων χρησιμοποιήθηκε δειγματοληψία ευκολίας. Η συμμετοχή των ασθενών ήταν προαιρετική, έπειτα από σχετική ενημέρωση για τον σκοπό και τη μεθοδολογία της μελέτης. Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με τη συμπλήρωση ανώνυμου ερωτηματολογίου και η ανάλυση τους έγινε με το στατιστικό πρόγραμμα IBM SPSS 21.0.
Αποτελέσματα: Το 60% των ασθενών ήταν άντρες, το 36% ήταν αγρότες, ενώ το 43% ήταν απόφοιτοι δημοτικού. Επίσης το 74% των ασθενών έπασχαν παράλληλα από αρτηριακή υπέρταση και το 42% από σακχαρώδη διαβήτη, ενώ η μέση τιμή της MDRD ήταν 34,58ml/min/1,73m2. Η μέση βαθμολογία επικοινωνίας με τον ιατρό ήταν 66,1, η μέση βαθμολογία αυτοεκτίμησης των γνώσεων για τη νεφρική νόσο ήταν 16,2 και η μέση βαθμολογία γνώσεων για τη νεφρική νόσο 8,8. Στην πολυμεταβλητή ανάλυση βρέθηκε ότι η αύξηση της βαθμολογίας αυτοεκτίμησης των γνώσεων για τη νεφρική νόσο σχετιζόταν με αύξηση της βαθμολογίας γνώσεων για τη νεφρική νόσο (b=0,42, 95% ΔΕ=0,2 έως 0,63, p<0,001). Επιπλέον η αύξηση της ηλικίας (b=0,28, 95% ΔΕ=0,08 έως 0,48, p=0,007) και του εκπαιδευτικού επιπέδου (b=2,75, 95% ΔΕ=0,87 έως 4,62, p=0,005) σχετίζονταν με αύξηση της βαθμολογίας επικοινωνίας με τον ιατρό. Τέλος, η αύξηση της βαθμολογίας των γνώσεων για τη νεφρική νόσο (b=0,3, 95% ΔΕ=0,14 έως 0,47, p<0,001), η αύξηση του εκπαιδευτικού επιπέδου (b=1,39, 95% ΔΕ=0,69 έως 2,11, p<0,001) και η μείωση του δείκτη μάζας σώματος (b=-0,15, 95% ΔΕ=-0,3 έως -0,01, p=0,043) σχετίζονταν με αύξηση της βαθμολογίας αυτοεκτίμησης των γνώσεων για τη νεφρική νόσο.
Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης, αποτυπώνοντας την περιορισμένη γνώση των συμμετεχόντων ως προς τη νόσο τους, τεκμηρίωσαν την ανάγκη εκπαίδευσης και παροχής γνώσεων προς τους ασθενείς, με στόχο την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ικανότητα διαχείρισης της ασθένειας τους, περιορίζοντας σημαντικά την εξέλιξη της ασθένειας με ιατρικό και παράλληλα οικονομικό όφελος. Για τον λόγο αυτόν, κρίνεται αναγκαία η αποτελεσματική και έγκυρη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των παρόχων υγείας και η εφαρμογή προγραμμάτων εκπαίδευσης των ασθενών με χρόνια νεφρική νόσο στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων. Απαραίτητη προϋπόθεση, βεβαίως, αποτελεί ο κατάλληλος σχεδιασμός των πολιτικών υγείας.