Ο χρυσός και η κοινωνικά συμβολική κατασκευή της αξίας: Λευκίππη και Κλειτοφών, Λίβιστρος και Ροδάμνη, Ερωτόκριτος

Abstract

Η διαδρομή του χρυσού ξεκινάει από τα ορυχεία της Λυδίας και συνεχίζει στις ελληνικές πόλεις. Καθώς, όμως, ο χρυσός αλλάζει μορφή χάρη στη νομισματοκοπία, οι οικονομικές συνθήκες μεταβάλλονται και μαζί τους η μορφή της κοινωνίας. Άμεσα συνδεδεμένος με την οικονομία και τα μέσα παραγωγής, ο χρυσός νοηματοδοτείται κάθε φορά σε σχέση με το ιστορικοκοινωνικό του πλαίσιο. Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή διερευνά τον ρόλο που διαδραματίζουν οι αναφορές στον χρυσό σε τρία ελληνικά μυθιστορήματα διαφορετικών ιστορικών περιόδων: το ελληνιστικό Λευκίππη και Κλειτοφών του Αχιλλέα Τάτιου, τη δημώδη βυζαντινή μυθιστορία Λίβιστρος και Ροδάμνη και το έμμετρο μυθιστόρημα της Κρητικής Αναγέννησης Ερωτόκριτος του Βιτσέντζου Κορνάρου. Στα επιμέρους αποσπάσματα των τριών μυθιστορημάτων, ο χρυσός μετέχει σε κοινωνικά συμβολικές πράξεις που δομούν και αναδομούν θεσμούς, αξίες, ταυτότητες και σχέσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, στα επιμέρους κεφάλαια εξετάζεται η διασύνδεσή του με την κοινωνική συμβίωση σε περιπτώσεις συναλλαγής, προσφοράς, διαχείρισης φιλικής σχέσεως και γαμήλιας ένωσης. Η διασύνδεση χρυσού και κοινωνικής συμβίωσης αναλύεται επίσης ως προς την ταξική ταυτότητα και τις επιμέρους πραγματώσεις της στον χώρο, το ένδυμα, την ηθική στάση, την εκδίπλωση της σεξουαλικότητας. Ξεκινώντας από τη μαρξική θέση ότι κανένα υποκείμενο δεν μπορεί να δρα αποκομμένο από την οικονομία της εποχής του, η μεταπτυχιακή διατριβή θεμελιώνεται θεωρητικά στην άποψη του Fredric Jameson ότι κάθε λογοτεχνικό προϊόν εμπεριέχει ένα υπόρρητο μήνυμα, συναφές με τον απώτατο ορίζοντα του λογοτεχνικού έργου που είναι ο πολιτικός.