Διαχείριση στερεών αποβλήτων στο Δήμο Μυκόνου. Μελέτη περίπτωσης του αστικού συνεταιρισμού ΜΟΙΚΟΝΟΣ

Abstract

Η σύγχρονη αντίληψη για τη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων αναφέρεται σε έναν συνδυασμό μεθόδων και τεχνολογιών συλλογής, επεξεργασίας, αξιοποίησης και διάθεσης των απορριμμάτων με γνώμονα το περιβάλλον, τη δημόσια υγεία και το κόστος διαχείρισης. Η ανακύκλωση αποτελεί σημαντικό στοιχείο μιας ολοκληρωμένης διαχείρισης καθώς εξοικονομεί υλικούς και ενεργειακούς πόρους, ελαττώνει τη ρύπανση των υδάτων και της ατμόσφαιρας και μεγαλώνει τη διάρκεια ζωής των χώρων ταφής απορριμμάτων. Η εισαγωγή των προγραμμάτων ανακύκλωσης στη διαχείριση των αστικών απορριμμάτων στοχεύει στην ανάκτηση της μεγαλύτερης δυνατής ποσότητας υλικών από το ρεύμα αποβλήτων ενώ κλειδί για την επιτυχία αυτών των προγραμμάτων είναι η συμμετοχή των πολιτών. Οι πιέσεις που δέχεται ένα σύστημα διαχείρισης είναι ακόμη μεγαλύτερες στις νησιωτικές περιοχές και ιδιαίτερα στα μικρά νησιά. Η μικρή κλίμακα περιορίζει τις δυνατές επιλογές, η δημιουργία υποδομών εναλλακτικής διαχείρισης δεν είναι πάντα οικονομικά βιώσιμη, η μεταφορά των απορριμμάτων δια θαλάσσης αυξάνει τα κόστη ακόμη περισσότερο και ο τουρισμός αυξάνει τις ποσότητες των απορριμμάτων τους καλοκαιρινούς μήνες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει το όραμα της μετατροπής της περιφέρειάς της σε μία κοινωνία ανακύκλωσης και έχει θεσπίσει συγκεκριμένους στόχους, χωρίς να διακρίνει τα νησιά από την ηπειρωτική χώρα ως προς αυτούς. Στα νησιά της Ελλάδας αναφέρονται σημαντικά προβλήματα στη διαχείριση των απορριμμάτων, ιδιαίτερα στα πιο μικρά από αυτά ενώ, η εισαγωγή της ανακύκλωσης είναι περιορισμένη. Επίσης, πολλές φορές οι δήμοι δε διαθέτουν τους απαραίτητους πόρους για να ανταπεξέλθουν στις απαραίτητες υπηρεσίες καθαριότητας, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης. Στη Μύκονο, μετά την αποτυχία του συστήματος ανακύκλωσης στο νησί, δημιουργήθηκε ένας συνεταιρισμός που συλλέγει τα απόβλητα των συσκευασιών με διαλογή στην πηγή και εμπορεύεται τα ανακυκλώσιμα υλικά, ενώ τα όποια κέρδη του αποδίδονται σε κοινωφελείς σκοπούς στην τοπική κοινωνία. Στην παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή διερευνώνται τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που προκύπτουν από τη δραστηριότητα του ΑΣ ΜΟΙΚΟΝΟΣ και γίνεται στατιστική παρουσίαση των στοιχείων της εμπορικής λειτουργίας του. Η εφαρμογή προγραμμάτων ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή συμβάλλει σημαντικά στην επίλυση των προβλημάτων διαχείρισης των απορριμμάτων, ιδιαίτερα αν συνδυαστεί και με προγράμματα κομποστοποίησης του οργανικού ρεύματος των αποβλήτων. Ο τομέας της κοινωνικής οικονομίας μπορεί να έχει καθοριστική συμβολή στην επιτυχία των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης, κάτι που έχει αρχίσει ήδη να συμβαίνει με τη λειτουργία συνεταιριστικών σχημάτων ανακύκλωσης σε ορισμένους δήμους της χώρας.