Διερεύνηση του βαθμού οργανωσιακής δέσμευσης και των παραγόντων παρακίνησης των επαγγελματιών ψυχικής υγείας

Abstract

Εισαγωγή: Η οργανωσιακή δέσμευση αναφέρεται στο ψυχολογικό δεσμό μεταξύ εργαζόμενου και οργανισμού, δεσμός ο οποίος εκφράζεται με την αποδοχή και ταύτιση του εργαζόμενου με τους στόχους τους οργανισμού, την προθυμία του να καταβάλει προσπάθεια για την επίτευξή τους και την επιθυμία του να παραμείνει στον οργανισμό. Χωρίζεται σε τρεις επιμέρους διαστάσεις, τη συναισθηματική και κανονιστική δέσμευση και τη δέσμευση λόγω συνέχειας, οι οποίες συνδέονται με συγκεκριμένες συμπεριφορές μέσα στον οργανισμό. Η παρακίνηση στο χώρο εργασίας, είναι ένα σύνολο ενεργητικών δυνάμεων, οι οποίες πηγάζουν από το ίδιο το άτομο αλλά και πέρα από αυτό, βοηθώντας την έναρξη συμπεριφοράς σχετικής με την εργασία του. Οι ενεργητικές αυτές δυνάμεις, οι παράγοντες παρακίνησης δηλαδή, χωρίζονται σε εσωτερικούς, οι οποίοι πηγάζουν από το ίδιο το άτομο, αλλά και σε εξωτερικούς οι οποίοι προέρχονται πέρα από αυτό. Είναι σαφές ότι και οι δύο αυτές έννοιες, με διαφορετικό ίσως τρόπο, ωθούν σε δράση τους εργαζόμενους για την εκτέλεση των καθηκόντων τους και την επίτευξη των στόχων του οργανισμού για τον οποίο εργάζονται. Σκοπός: Η παρούσα μελέτη έχει ως σκοπό τη διερεύνηση του βαθμού οργανωσιακής δέσμευσης και των επιμέρους διαστάσεών της, καθώς επίσης και των παραγόντων που παρακινούν τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας στο χώρο εργασίας τους. Μέθοδος: Η έρευνα είναι συγχρονική, ποσοτική περιγραφικού τύπου και διεξάχθηκε μεταξύ Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 2010. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 458 επαγγελματίες ψυχικής υγείας οι οποίοι εργάζονταν στις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατά την περίοδο διεξαγωγής της. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε η Κλίμακα Οργανωσιακής Δέσμευσης και Επιθυμητών Παραγόντων Παρακίνησης 4.0 (ΚΟΔΕΠΑΠ 4.0), σε συνδυασμό με ένα ερωτηματολόγιο δημογραφικών στοιχείων. Η στατιστική επεξεργασία έγινε με τη βοήθεια του στατιστικού προγράμματος SPSS 16.0 και χρησιμοποιήθηκαν το Κριτήριο t-test, η ανάλυση διασποράς (ANOVA), και post-hoc ανάλυση. Αποτελέσματα: Τα κυριότερα ευρήματα της έρευνας αυτής είναι ο υψηλός βαθμός δέσμευσης λόγω συνέχειας των επαγγελματιών ψυχικής υγείας (4,82), αλλά και ο ουδέτερος βαθμός κανονιστικής δέσμευσης (3,87). Όσον αφορά τους παράγοντες παρακίνησης, οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας παρακινούνται σε στατιστικά υψηλότερο βαθμό από εξωτερικούς παράγοντες παρακίνησης. Επίσης, υπήρχαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στο βαθμό οργανωσιακής δέσμευσης αλλά και παραγόντων παρακίνησης σε σχέση με τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των συμμετασχόντων, όπως η ηλικία, το επάγγελμα, το επίπεδο εκπαίδευσης και το τμήμα εργασίας. Συμπεράσματα: Ο συνδυασμός υψηλού βαθμού δέσμευσης λόγω συνέχειας και χαμηλού βαθμού κανονιστικής δέσμευσης ενδεχομένως να επηρεάζει αρνητικά την απόδοση των επαγγελματιών. Τα ευρήματα της έρευνας αυτής μπορούν να τύχουν αξιοποίησης έτσι ώστε να αποτελέσουν τη βάση για σχεδιασμό διοικητικών δράσεων.