Αποτύπωση και μελέτη των στάσεων των κινήτρων, των γνώσεων και των απόψεων των εθελοντών αιμοδοτών

Abstract

Εισαγωγή: Η δωρεά αίματος αποτελεί σημαντική βοήθεια στα άτομα τα οποία έχουν ανάγκη μετάγγισης αίματος. Στατιστικές έρευνες δείχνουν ότι ένα μεγάλο ποσοστό ατόμων παγκοσμίως θα χρειαστεί αίμα ή ένα από τα παράγωγά του κάποια στιγμή της ζωής του. Κρίνεται λοιπόν απαραίτητο να αυξηθεί ο αριθμός των αιμοδοτών, ο οποίος σήμερα βρίσκεται σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Σημαντικός παράγοντας στην προσέλκυση νέων αιμοδοτών και τη διατήρηση των μέχρι σήμερα εκείνων που προσφέρουν τακτικά αίμα, είναι ο εντοπισμός των αναγκών τους και εξέταση της στάσης τους έναντι των υπηρεσιών περίθαλψης και αιμοδοσίας. Επομένως η διερεύνηση των στάσεων των αιμοδοτών, καθώς και οι αιτίες που τον οδηγούν στην δωρεά αίματος παρουσιάζουν ενδιαφέρον, σε σχέση με άλλους παράγοντες που μπορούν να τον αποτρέπουν από την ενέργεια αυτή.

Σκοπός: Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η αποτύπωση και μελέτη των δημογραφικών - κοινωνικών χαρακτηριστικών των εθελοντών αιμοδοτών, η διερεύνηση των στάσεών, των κινήτρων, των γνώσεων, των απόψεων και της συμπεριφοράς των εθελοντών αιμοδοτών σε σχέση με την εθελοντική αιμοδοσία, η καταγραφή των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών, του ιστορικού και της ταυτότητας του αιμοδότη, καθώς επίσης και οι στάσεις - προτάσεις των εθελοντών αιμοδοτών για την προσέλκυση νέων αιμοδοτών και τους λόγους μη δωρεάς αίματος.

Δείγμα και μέθοδος: Τα άτομα που πήραν μέρος στη συγκεκριμένη έρευνα είναι εθελοντές αιμοδότες. Συμμετείχαν 200 εθελοντές γυναίκες και άντρες, όλων των ηλικιών, οι οποίοι προσέρχονταν στο Κέντρο Αιμοδοσίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Έβρου. Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με τη συμπλήρωση ενός ανώνυμου και αυτοσυμπληρούμενου ερωτηματολογίου. Το ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιήθηκε στην παρούσα έρευνα έχει χρησιμοποιηθεί και στην έρευνα μελέτης «Factors that motivate and hinder blood donation in Greece» και έχει εμπλουτιστεί μετά από μελέτη και ανασκόπηση της σχετικής Ελληνικής και Διεθνούς βιβλιογραφίας.

Αποτελέσματα: Στην εν λόγω μελέτη το 75,50% ήταν άνδρες ενώ το 24,50% γυναίκες Διαπιστώθηκε ότι οι περισσότεροι από τους μισούς ερευνώμενους (50,51%) είναι τακτικοί αιμοδότες ενώ στη συγκεκριμένη αιμοδοσία αρκετοί (45,18%) πρόσφεραν αίμα για κάλυψη αναγκών συγγενικού προσώπου. Το 44,50% των ερωτηθέντων συμφωνεί με την παροχή κινήτρων για την προσέλκυση αιμοδοτών και το 49,25% θωρεί την αμέλεια/αδιαφορία ως αιτία μη προσφοράς αίματος. Επίσης, προκύπτει ότι οι αιμοδότες με βάση την εμπειρία τους από τη διαδικασία της αιμοδοσίας θεωρούν ότι λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας (62,94%) και θεωρούν ότι αρνητικές εμπειρίες κατά την αιμοδοσία είναι ικανές να αποτελέσουν ανασταλτικό παράγοντα στην αιμοδοτική τους συμπεριφορά (66,67%). Τέλος, σε υψηλά ποσοστά δηλώνουν ότι η συμπεριφορά του ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού είναι πολύ καλή και ανθρώπινη απέναντί τους (69,54%), ενώ σε ποσοστό 67,53% κρίνουν την κατάρτιση του προσωπικού της αιμοδοσίας ικανοποιητική.

Συμπεράσματα: Ο αριθμός των αιμοδοτών τα τελευταία χρόνια δεν αρκεί για την κάλυψη των αναγκών αίματος αφού παρατηρούνται αύξηση των ατυχημάτων και μεγάλη ανάγκη ποσότητας αίματος για μεταγγίσεις λόγω ασθενειών. Η αιμοδοσία αποτελεί μια πράξη η οποία σώζει ζωές και η οποία μπορεί να βελτιωθεί αν αυξηθούν οι κινητές ομάδες και οι σταθμοί αιμοδοσίας και βελτιωθεί η υλικοτεχνική υποδομή. Το ιατρικό προσωπικό θα πρέπει και αυτό να βελτιωθεί ώστε να υπάρχει και μεγαλύτερη ευελιξία στα ωράρια και τα ραντεβού των αιμοδοτών. Οι περισσότεροι από τους αιμοδότες της συγκεκριμένης έρευνας δεν είναι τακτικοί αιμοδότες αλλά δηλώνουν ότι έχουν δώσει αίμα για κάποιο πρόσωπο του οικογενειακού τους περιβάλλοντος.