Η λειτουργία του χρόνου στο Φιλοκτήτη του Σοφοκλή

Abstract

Στην παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή μελετάται η χρήση των κατηγοριών του χρόνου στο Φιλοκτήτη του Σοφοκλή. Στόχος είναι να διαγνωστούν οι προθέσεις του ποιητή αναφορικά με την αξιοποίηση του χρόνου ως θεμελιώδους στοιχείου της αφήγησης. Στο επίκεντρο της μελέτης αυτής βρίσκεται, επιπλέον, ο ρόλος του χρόνου στη διαγραφή των χαρακτήρων του έργου και στις σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσά τους. Προς την κατεύθυνση αυτή γίνεται χρήση των αφηγηματικών μοντέλων του G. Genette και της M. Bal, τα οποία συνιστούν αναγνωρισμένες και οργανωμένες θεωρίες για τον αφηγηματικό λόγο. Όπως φαίνεται από την παρούσα μελέτη, στο Φιλοκτήτη του Σοφοκλή ο χρόνος επιτελεί καταλυτικό ρόλο στην παρουσία των χαρακτήρων του έργου και επηρεάζει αποφασιστικά την πορεία των σχέσεών τους στη διάρκεια της εξέλιξης της πλοκής. Οι επιλογές και η στάση τους αλληλεπιδρούν, άλλοτε σε μικρότερο και άλλοτε σε μεγαλύτερο βαθμό, με τις τρεις χρονικές διαστάσεις: του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος. Στο Φιλοκτήτη του ο μεγάλος τραγικός ποιητής, εκμεταλλευόμενος τις πολλαπλές δυνατότητες του χρόνου ως στοιχείου της αφήγησης, επιτυγχάνει να διατηρήσει αμείωτο το ενδιαφέρον των θεατών της παράστασης για τα τεκταινόμενα επί σκηνής και, ταυτόχρονα, δραματοποιεί τις απόψεις του για το ρόλο του χρόνου στην ανθρώπινη ζωή.