Οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις της στην πρόσβαση και χρήση των υπηρεσιών υγείας: Η περίπτωση της Ελλάδας

Abstract

Το σύστημα υγείας έχει ως στόχο τη βελτιστοποίηση της υγείας του πληθυσμού με βάση τις οικονομικές δυνατότητες της εκάστοτε κοινωνίας, μέσα από προγραμματισμένες υπηρεσίες και ταυτόχρονα με τη λειτουργία του σύμφωνα με την αρχή της κλινικής αποτελεσματικότητας, της αποδοτικότητας και της ισότητας. Ωστόσο, το Ελληνικό Εθνικό Σύστημα Υγείας παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα λειτουργίας, τα οποία σε σημαντικό βαθμό απορρέουν από την μείωση των πόρων που διατίθενται στην υγεία τα τελευταία χρόνια αλλά και από την αναποτελεσματικότητα κατά την χρήση των πόρων αυτών. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να ερευνηθούν και να αποτυπωθούν οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην υγεία του ελληνικού πληθυσμού αλλά και να διερευνηθούν τα εμπόδια κατά την χρήση των υπηρεσιών υγείας. Τη διατύπωση του προβλήματος ακολούθησε η επιλογή ερευνητικής μεθόδου, η οποία αποφασίστηκε πως θα είναι η ποσοτική και ποιοτική συλλογή δεδομένων με τη χρήση ερωτηματολογίου. Μεθοδολογία: Το εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε στην παρούσα εργασία βασίσθηκε σε μελέτη άλλων ερευνητών στην οποία διερευνήθηκαν τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν Έλληνες και μετανάστες που ζουν στην Ελλάδα κατά την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας. Για την χρήση του ζητήθηκε και λήφθηκε άδεια. Στο ερωτηματολόγιο καθορίστηκε με σαφήνεια το αντικείμενο της έρευνας για να γίνεται εύκολα κατανοητό από τους συμμετέχοντες. Ως μέθοδος δειγματοληψίας επιλέχθηκε το δείγμα ευκολίας, δηλαδή ένα συμπτωματικό δείγμα, με κριτήριο επιλογής μόνο την ευκολία. Αποτελέσματα: Συνολικά συμπληρώθηκαν 100 ερωτηματολόγια. Η αναλογία ανδρών και γυναικών στον υπό μελέτη πληθυσμό ήταν 47% και 53% αντίστοιχα και σε ότι αφορά το μορφωτικό επίπεδο το 40% των συμμετεχόντων ήταν απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Υψηλό ποσοστό των συμμετεχόντων δήλωσε ότι αντιμετωπίζει σημαντικές δυσκολίες στην κάλυψη των καθημερινών του αναγκών (ένδυση, υπόδηση κτλ.). Μάλιστα αυτές οι δυσκολίες είναι πιο έντονες για όσους διαθέτουν χαμηλό εισόδημα. Συγκεκριμένα το σύνολο των συμμετεχόντων με εισόδημα λιγότερο των 1100 ευρώ δεν έχει επισκεφθεί ιδιωτική κλινική τους Η οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις στο σύστημα υγείας 8 τελευταίους 12 μήνες σε αντίθεση με το 62,7% των συμμετεχόντων με εισόδημα από 1101-1400 ευρώ και του 80% των συμμετεχόντων με εισόδημα από 1401 -1700 ευρώ. Βρέθηκε ακόμα ότι η πλειονότητα των συμμετεχόντων θεωρεί πως γνωρίζει τουλάχιστον αρκετά τις διαθέσιμες υπηρεσίες υγείας, και όλοι πιστεύουν ότι το κόστος των υπηρεσιών υγείας είναι εμπόδιο για τη χρήση τους, θεωρεί το σύστημα πολύπλοκο ενώ εμπιστεύεται τους επαγγελματίες υγείας. Το 37% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι αδυνατούσε να χρησιμοποιήσει κάποια υπηρεσία υγείας παρότι είχαν ανάγκη από αυτήν. Μεταξύ των συχνότερων λόγων γι’ αυτό ήταν ο μεγαλος χρόνος αναμονής και το υψηλό κόστος. Το 80% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι λαμβάνει φάρμακα για κάποιο χρόνιο νόσημα ενώ το 10% αυτών δήλωσε ότι υπήρχαν φορές που δεν έλαβαν το φάρμακο τους διότι δεν μπορούσαν να το αγοράσουν. Συμπεράσματα: Από την παρούσα μελέτη συμπεραίνεται ότι η οικονομική κρίση έχει δυσκολέψει την πλειονότητα των πολιτών στην κάλυψη των βασικών τους αναγκών καθώς το σύνολο των συμμετεχόντων ανέφερε ότι δυσκολεύεται συχνά να καλύψει τουλάχιστον μια από τις βασικές του ανάγκες. Επιπρόσθετα, σημαντικά εμπόδια αναφέρθηκαν στην πρόσβαση των πολιτών στο σύστημα υγείας. Προκειμένου να διαφυλαχθεί το κοινωνικό αγαθό της υγείας, είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η καθολική πρόσβαση στις υγειονομικές υπηρεσίες και να δημιουργηθούν κοινωνικά δίκτυα ασφάλειας για τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες