Μελέτη εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων αιολικού πάρκου στην περιοχή Ζυγός στην επαρχία Λάρνακας

Abstract

Η έρευνα επικεντρώνεται στον εντοπισμό και ανάλυση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που θα προκύψουν κατά το στάδιο κατασκευής και λειτουργίας αιολικού πάρκου συνολικής δυναμικότητας 90 MW, στην περιοχή Ζυγός στην επαρχία Λάρνακας για να κριθεί κατά πόσο η εγκατάσταση συστήνεται. Τον εντοπισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ακολουθεί η λήψη μέτρων αντιμετώπισης τους, έτσι που να ελαχιστοποιηθεί η οποιαδήποτε μορφή διατάραξης και να εκμηδενιστεί το ενδεχόμενο εμφάνισης οποιωνδήποτε δυσμενών επιπτώσεων πέραν του αναμενόμενο επιπέδου. Ο χάρτης πορείας της Ευρωπαϊκής Ενωσης τονίζει την αναγκαιότητα χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ως υποχρέωση από τα κράτη μέλη, έτσι που μέχρι το 2050 το 80% του ενεργειακού δυναμικού να παράγεται από εξαιρετικά φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες. Τα αιολικά πάρκα θεωρούνται το βέλτιστο τεχνολογικό επίτευγμα αξιοποίησης του αιολικού δυναμικού. Η εγκατάσταση και λειτουργία αιολικών πάρκων προϋποθέτει την υποχρεωτική εκπόνηση μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων έτσι που να εντοπιστούν όλοι οι βιοτικοί και αβιοτικοί παράγοντες που θα επηρεαστούν. Η διασαφήνιση των μέτρων αντιμετώπισης των επιπτώσεων που θα επιφέρουν, ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο εμφάνισης τους πέραν του αναμενόμενου επιπέδου. Απώτερος στόχος της μελέτης είναι η προστασία και διατήρηση του περιβαλλοντικού και κοινωνικού πυλώνα και όπου είναι δυνατό η περαιτέρω βελτίωση τους. Το μεθοδολογικό πλαίσιο επιλέχθηκε ως η μορφή προσέγγισης που να ανταποκρίνεται πλήρως στις απαιτήσεις μιας ολοκληρωμένης μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η έρευνα συλλογής και η ανάλυση του τεράστιου όγκου δεδομένων βασίστηκε σε ποσοτικές και ποιοτικές μεθόδους. Το QGIS χρησιμοποιήθηκε ως το Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών για να παρέχει την δυνατότητα απεικόνισης της περιοχής για πληρέστερη κατανόηση. Το νομοθετικό πλαίσιο παραθέτει όλη την Ευρωπαϊκή και Κυπριακή νομοθεσία που διέπει την αδειοδότηση για εγκατάσταση και λειτουργία αιολικών πάρκων. Η τεχνική παρουσίαση των ανεμογεννητριών που θα εγκατασταθούν στην μονάδα καθώς και όλων των τεχνικών έργων και εργασιών αποσκοπεί στον εντοπισμό του τρόπου και του βαθμού που θα διαταραχθεί η ισορροπία στην περιοχή. Κατά την παρουσίαση της περιοχής χωροθέτησης καθώς και της ευρύτερης περιοχής παρατίθενται πολεοδομικά και πληθυσμιακά δεδομένα. Τα μετεωρολογικά και γεωλογικά δεδομένα καθώς και οι πληροφορίες για την σύνθεση των ειδών πανίδας και χλωρίδας αφορούν το τελευταίο στάδιο συλλογής των απαιτούμενων πληροφοριών. Την συλλογή πληροφοριών ακολουθεί ο εντοπισμός των περιβαλλοντικών επιπτώσεων κατά το στάδιο κατασκευής και κατά το στάδιο λειτουργίας. Ο εντοπισμός των επιπτώσεων βασίστηκε στα συλλεχθέντα στοιχεία και στο πως το καθένα μπορεί να συμβάλει στην παρουσία οποιωνδήποτε αρνητικών επιπτώσεων. Οι απαγορεύσεις, οι οδηγίες και οι περιορισμοί του νομοθετικού πλαισίου συνέβαλαν στην χρήση του ως κατευθυντήριο εργαλείο για τον ακριβή εντοπισμό όλων των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που δύναται να παρουσιαστούν στην περιοχή. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων βασίστηκε στις αρχές που διέπει το νομοθετικό πλαίσιο, έτσι που να διασφαλίζεται το μέγιστο επίπεδο προστασίας και διατήρησης, καθώς και σε βιβλιογραφικές αναφορές που χρησιμοποιήθηκαν ως μέτρο σύγκρισης. Η τήρηση του νομοθετικού πλαισίου που καθορίζει την διαδικασία αδειοδότησης, εγκατάστασης και λειτουργίας του έργου, διασφαλίζει την αποδοχή της περιβαλλοντικής μελέτης από τους αρμόδιους φορείς αξιολόγησης. Οι βασικές κατηγορίες περιβαλλοντικών επιπτώσεων κατά το στάδιο λειτουργίας αναφέρονται σε οποιασδήποτε μορφής απόβλητα, σε πηγές εκροής θορύβου, σε προβλήματα κυκλοφοριακής φύσεως, την έλκυση σκόνης, σε δονήσεις και σε επιπτώσεις που άμεσα ή έμμεσα επηρεάζουν την πανίδα και χλωρίδα της περιοχής. Κατά το στάδιο λειτουργίας οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις περιορίζονται στα παραγόμενα απόβλητα από το περιβαλλοντικό κέντρο, στον θόρυβο που παράγουν οι ανεμογεννήτριες, σε προβλήματα σκίασης, στην αλλοίωση της αισθητικής, καθώς και στο πως η πανίδα και η χλωρίδα επηρεάζονται. Τα μέτρα ελαχιστοποίησης των επιπτώσεων αφορούν τις μεθόδους ελαχιστοποίησης ή ακόμα και εκμηδενισμού των οποιωνδήποτε προβλημάτων που θα προκύψουν αν δεν ληφθούν όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα πρόληψης ή προστασίας. Τα μέτρα περιστολής αναφέρονται σε μεθόδους ελαχιστοποίησης των επιπτώσεων που μπορεί να προκύψουν από τον θόρυβο, την ελκυόμενη σκόνη και την αλλοίωση της αισθητικής. Αναφέρονται επίσης στο βιοτικό περιβάλλον καλύπτοντας ευρέως την χλωριδιακή και πανιδιακή σύνθεση καθώς και σε παρεμβολές που δύναται να παρουσιαστούν στα ραδιοτηλεοπτικά κύματα. Η βαθμονομημένη αξιολόγηση των αποτελεσμάτων καταδεικνύει την εγκατάσταση και λειτουργία του αιολικού πάρκου ως την βέλτιστη μορφή αξιοποίησης της περιοχής χωροθέτησης καθιστώντας την ανώτερη ακόμα και από την μηδενική λύση. Η εγκατάσταση και λειτουργία του αιολικού πάρκου δείχνει πως τα θετικά αποτελέσματα θα υπερέχουν σε σύγκριση με την μηδενική λύση. Οι πυλώνες της οικονομίας και της κοινωνίας θα ωφεληθούν στον μέγιστο βαθμό, ενώ ο πυλώνας του περιβάλλοντας μπορεί να επηρεάζεται αρνητικά σε κάποια σημεία, αλλά στο σύνολο του και σε μακροπρόθεσμο χαρακτήρα, θα επηρεαστεί θετικά.