Η επίδραση των δημογραφικών και κοινωνικοοικονομικών χαρακτηριστικών στη ζήτηση για υπηρεσίες υγείας των κατοίκων του νομού Ιωαννίνων

Abstract

Σκοπός στην παρούσα μελέτη είναι η ανάλυση των κοινωνικοοικονομικών διαστάσεων στην ζήτηση υπηρεσιών υγείας από τα άτομα. Ειδικότερα, στοχεύει να προσδιορίσει το ρόλο των δημογραφικών και κοινωνικοοικονομικών παραγόντων που οδηγούν σε ανισότητα στην χρήση και πρόσβαση των κατοίκων στην ευρύτερη περιοχή του νομού Ιωαννίνων. Τα δεδομένα της έρευνας προέρχονται από δείγμα 147 ατόμων και περιλαμβάνει άνδρες και γυναίκες ηλικίας από 18 ετών και πάνω. Η συλλογή των δεδομένων έγινε με την μέθοδο της τυχαίας στρωματοποιημένης δειγματοληψίας με την συμπλήρωση ειδικού ερωτηματολογίου που δημιουργήθηκε με βάση την σχετική βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε. Για να ερμηνευθεί η ζήτηση χρησιμοποιήθηκαν μεταβλητές που φανερώνουν την συχνότητα χρήσης και πρόσβασης για το διάστημα των τελευταίων 12 μηνών από την συμπλήρωση του ερωτηματολογίου και της καθαρής δαπάνης για το διάστημα των τελευταίων 2 μηνών. Τα αποτελέσματα δείχνουν πως οι μεταβλητές της ύπαρξης χρόνιας πάθησης, του φύλου, του εισοδήματος, του τόπου διαμονής, του μορφωτικού επιπέδου και της εργασιακής απασχόλησης, αποτελούν ισχυρούς επεξηγηματικούς παράγοντες των εξαρτημένων μεταβλητών. Με βάση τα σημαντικότερα ευρήματα, φαίνεται ότι τα άτομα με χρόνια πάθηση και τα άτομα που μένουν στους περιφερειακούς δήμους, παρουσιάζουν αυξημένη πιθανότητα κάλυψης των υγειονομικών αναγκών τους από τις δημόσιες δομές. Αντίθετα, οι γυναίκες και τα άτομα με υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο κάνουν χρήση υπηρεσιών από τον ιδιωτικό τομέα σε μεγαλύτερο βαθμό, σε σχέση με τις ομάδες ελέγχου. Επίσης, φαίνεται πως υπάρχει μια ισχυρή θετική συσχέτιση μεταξύ της κάλυψης των υγειονομικών αναγκών από τον ιδιωτικό τομέα και της «καθαρής» ιδιωτικής δαπάνης. Επιπρόσθετα, βρέθηκε ότι η μη κάλυψη υγειονομικών αναγκών λόγω εμποδίων στην πρόσβαση, επηρεάζεται με ισχυρό τρόπο από το εισόδημα, την υπηκοότητα, τον τόπο διαμονής και την ύπαρξη ασφαλιστικής κάλυψης. Τα παραπάνω ευρήματα προσφέρουν στοιχεία που αποδεικνύουν μια άνιση κατανομή στην παροχή υπηρεσιών υγείας, υπό την επίδραση των ατομικών κοινωνικοοικονομικών χαρακτηριστικών. Αυτή η διάσταση στην ζήτηση υπηρεσιών υγείας φανερώνει την ανάγκη για σχεδιασμό των πολιτικών υγείας ώστε να περιλαμβάνουν παρεμβάσεις σε διαφορετικούς τομείς της οικονομίας και της κοινωνίας, με τελικό στόχο την μείωση των επιπτώσεων από την ύπαρξη της οριζόντιας ανισότητας στον πληθυσμό της περιοχής.