Η αναδιάρθρωση της δημόσιας υπηρεσίας στην Κύπρο ως βασικό εργαλείο για την επαναφορά της οικονομίας σε ρυθμούς ανάπτυξης, ώστε να καταστεί αντάξια των απαιτήσεων και των προκλήσεων της σύγχρονης εποχής και δημοσιονομικής εξυγίανσης
Abstract
Το πολιτικοοικονομικό περιβάλλον ανά το παγκόσμιο, έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές τις τελευταίες δεκαετίες, πρόσφατα δε η οικονομική κρίση και η προσπάθεια αντιμετώπισής της, θέτουν τα κράτη ενώπιον νέων και δυσκολότερων προκλήσεων. Έτσι σήμερα και η Κύπρος καλείται να αντιμετωπίζει πρωτοφανείς προκλήσεις και λειτουργικές δυσκολίες.
Η Δημόσια Υπηρεσία θα πρέπει να προσαρμοστεί ώστε να αποτελέσει την κινητήριο δύναμη για ανάπτυξη της οικονομίας, μέσα από δραστικές διαρθρωτικές αλλαγές, που θα αυξήσουν την αποτελεσματικότητά της, ενώ παράλληλα θα μειώσουν τις γραφειοκρατικές διαδικασίες και το διοικητικό φόρτο. Καλείται να προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον, να ακολουθήσει παράλληλη πορεία με τις διοικήσεις των άλλων ευρωπαϊκών χωρών και να ενταχθεί μέσα στο καινούργιο(ανταγωνιστικό) περιβάλλον που διαρκώς αλλάζει, επεκτείνει τα όρια του και αποκτά παγκοσμιότητα.
Οι κύριοι στόχοι της παρούσας εργασίας είναι να αναλυθούν οι αδυναμίες και τα προβλήματα που παρουσιάζονται στην κυπριακή Δημόσια Διοίκηση σήμερα και πως μπορούν να αντιμετωπισθούν. Δημιουργείται το ερώτημα εάν σήμερα είναι τελικά αναγκαία η μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα και γιατί τώρα; Τι είναι αυτό που προκαλεί τις παθογένειες που εμποδίζουν το έργο της Δημόσιας Διοίκησης και πως μπορεί αυτό το φαινόμενο να ξεπερασθεί, ώστε να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα και παραγωγικότητα των δημόσιων υπηρεσιών, για να την καταστούν αντάξιες των απαιτήσεων της σύγχρονης εποχής και να αναδειχτούν.
Σημαντικό κομμάτι της εργασίας αποτελούν οι καλές πρακτικές που μπορούν να υιοθετηθούν, αλλά και οι συγκρίσεις που γίνονται σε σχέση με τις επιδόσεις άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Επίσης μέσω ερευνών και διαπιστώσεων από εμπειρογνώμονες προτείνονται εισηγήσεις για το πώς ο Δημόσιος τομέας μπορεί να καταστεί πιο παραγωγικός και να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στους κινδύνους αλλά και στις προκλήσεις της σημερινής οικονομικής κρίσης.
Επιπρόσθετα στην παρούσα εργασία γίνεται διατύπωση του θεωρητικού υπόβαθρου για την διοίκηση των ανθρωπίνων πόρων στην Δημόσια Υπηρεσία. Συγκεκριμένα θα διαφανεί ο σημαντικός ρόλος του ανθρώπινου δυναμικού ως βασικό περιουσιακό στοιχείο της Δημόσιας Διοίκησης, πως μπορεί να αυξηθεί η παραγωγικότητα των δημοσίων υπηρεσιών και ποιοι παράγοντες συμβάλλουν σ΄ αυτήν την προσπάθεια. Η υποκίνηση, το κατάλληλο σύστημα εκπαίδευσης και αξιολόγησης των δημόσιων υπαλλήλων, αλλά και οι σύγχρονες μεθόδοι μέσω της εφαρμογής ηλεκτρονικής διακυβέρνησης είναι οι κύριοι παράγοντες οι οποίοι θα βοηθήσουν στην αναδιάρθρωση της κυπριακής Δημόσιας Υπηρεσίας με στόχο την οικονομική ανάκαμψη.
Συνεπώς η αναδιάρθρωση της Δημόσιας Υπηρεσίας είναι απαραίτητη σήμερα μέσω της αναδιοργάνωσης των θεσμών και του αναχρονιστικού πλέον τρόπου λειτουργίας της Δημόσιας Υπηρεσίας, την εισαγωγή νέων μεθόδων εργασίας, την αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας, την αλλαγή της κουλτούρας και κατ’ επέκταση την καλύτερη, άμεση και ποιοτικότερη εξυπηρέτηση του πολίτη.
Η προσέγγιση στη μεταρρύθμιση, ευθυγραμμίζει τρία στοιχεία που περιλαμβάνουν: α) τις θέσεις της κυβέρνησης για εκσυγχρονισμό της Δημόσιας Υπηρεσίας μέσω του προγράμματος διακυβέρνησης (αξιοκρατία, χρηστή διοίκηση, εκσυγχρονισμός δομών, ευθύνη των πολιτικών, υποχρεώσεις κράτους προς τους πολίτες), β) την υποχρέωση της υλοποίησης των όρων του Μνημονίου Συναντίληψης, καθώς και γ) την εφαρμογή του νέου ριζοσπαστικού μεταρρυθμιστικού σχεδίου για τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών (Ολοκληρωμένο Στρατηγικό Πλαίσιο Διαχείρισης Δημοσίων Οικονομικών).
Τέλος συμπεραίνεται ότι εάν η Δημόσια Υπηρεσία εφαρμόσει όλα τα πιο πάνω θα αποκτήσει ευελιξία, προσαρμοστικότητα και θα λειτουργεί στη βάση στρατηγικής, χρησιμοποιώντας καινοτόμες μεθόδους. Επιπλέον, μέσω της οργανωτικής αναδιάρθρωσης και καλύτερης αξιοποίησης των πόρων, θα επιτευχθεί μείωση του κόστους και αύξηση της αποτελεσματικότητας της. Η ενίσχυση των μηχανισμών λογοδοσίας και ελέγχων θα αυξήσει την αξιοπιστία και το κύρος της Δημόσιας Υπηρεσίας και θα προωθήσει την διαφάνεια. Απώτερος λοιπόν στόχος της μεταρρύθμισης, είναι η δημιουργία μιας άριστης Δημόσιας Υπηρεσίας που να επιτελεί με επάρκεια και επαγγελματισμό το έργο της και να εξυπηρετεί με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο την χώρα και τους πολίτες.