Η παρακίνηση του εκπαιδευτικού προσωπικού απο το διευθυντή της σχολικής μονάδας του Ελληνικού Δημόσιου Σχολείου

Abstract

Το τελευταίο διάστημα ραγδαίες αλλαγές επέρχονται στο θεσμό της ελληνικής εκπαίδευσης. Από τη μια πλευρά οι αυξανόμενες απαιτήσεις για υψηλότερη ποιότητα εκπαίδευσης έχουν προσθέσει περισσότερες αρμοδιότητες σε διευθυντές και εκπαιδευτικούς, και από την άλλη πλευρά η ανάγκη για μείωση του κόστους της Παιδείας οδηγεί σε μειώσεις μισθών, συγχωνεύσεις σχολείων, υποχρεωτικές μετακινήσεις εκπαιδευτικών. Οι αλλαγές αυτές επιτείνουν την ανησυχία και την ανασφάλεια των εκπαιδευτικών με επακόλουθο τη μείωση των κινήτρων τους για ατομική προσπάθεια βελτίωσης της αποτελεσματικότητας της σχολικής τους μονάδας. Σκοπός της διατριβής είναι να διερευνήσει με ποιο τρόπο ο διευθυντής της σχολικής μονάδας μπορεί να εμπνεύσει και να παρακινήσει το εκπαιδευτικό προσωπικό της μονάδας του καθιστώντας το πιο αποτελεσματικό και αποδοτικό με στόχο να εξασφαλίσει τη μέγιστη επίτευξη των στόχων της εκπαίδευσης όπως αυτοί ορίζονται στο Αναλυτικό Πρόγραμμα, αλλά και την ικανοποίηση των απαιτήσεων του κράτους και της κοινωνίας. Για τη διεξαγωγή της έρευνας χρησιμοποιήθηκε ερωτηματολόγιο αυτοαναφοράς που εξέταζε αντίστοιχες πτυχές της ηγεσίας (ενθάρρυνση εργαζομένου, αναγνώριση της συμβολής του, διοικητική ικανότητα, δημιουργία θετικού σχολικού κλίματος, επιτεύγματα, αυτονομία, ασφάλεια-εμπιστοσύνη, μέριμνα για περιβάλλον εργασίας). Από την ανάλυση δομικής εγκυρότητας αναδύθηκαν ο παράγοντας «αναγνώριση» με 10 ερωτήσεις, ο παράγοντας «θετικό κλίμα» με 10 επίσης ερωτήσεις, ο παράγοντας «αυτονομία» με 10 ερωτήσεις, ο παράγοντας «διοίκηση» με 12 ερωτήσεις και ο παράγοντας «ικανότητες» με 7 ερωτήσεις. Η υψηλή βαθμολογία σε όλες τις υποκλίμακες του ερωτηματολογίου της μελέτης (μέση τιμή 3,27-3,93 σε 5βαθμη κλίμακα Likert) δείχνει ότι οι διευθυντές είναι αποδεκτοί από την πλειονότητα των εκπαιδευτικών, γεγονός σημαντικό για την εύρυθμη λειτουργία του σχολείου, αφού ο διευθυντής, ακόμα και αν πληροί όλες τις τυπικές προϋποθέσεις δύσκολα θα μπορέσει να επιτελέσει το ρόλο του αν δεν έχει την αποδοχή των υφισταμένων του. Επίσης, φαίνεται η πολύ μεγάλη σημασία που έχουν για την παρακίνηση των εκπαιδευτικών οι λεγόμενοι «εσωτερικοί παράγοντες», όπως η επιβράβευση και η αίσθηση αυτοπραγμάτωσης. Το εύρημα αυτό είναι δηλωτικό και των αναγκών των εκπαιδευτικών. Θα πρέπει ωστόσο να επισημανθεί ότι ο παράγοντας «διοίκηση», ο οποίος αναφέρεται κυρίως στη διευθέτηση ζητημάτων διοικητικών, διδακτικών και παιδαγωγικών έδειξε να υστερεί στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, γεγονός που πρέπει να επιστήσει την προσοχή των ιθυνόντων σε θέματα εκπαίδευσης των διευθυντών στη διαχείριση κρίσεων και σχέσεων. Οι εκπαιδευτικοί με περισσότερα χρόνια υπηρεσίας και λιγότερα εκπαιδευτικά προσόντα ήταν περισσότερο «επιεικείς» στην αξιολόγηση των διευθυντών τους, ενώ οι γυναίκες εμφανίζονται «αυστηρότερες» στην κρίση τους για τον διευθυντή σε σχέση με τους άνδρες συναδέλφους τους. Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης δείχνουν τη σημασία που οι εκπαιδευτικοί αποδίδουν στις ηγετικές αρετές του διευθυντή τους, που εν προκειμένω αντανακλούν χαρακτηριστικά της μετασχηματιστικής ηγεσίας σε συνδυασμό με χαρακτηριστικά της συμμετοχικής ηγεσίας, ενώ παράλληλα δείχνουν τις ανάγκες τους και τους τομείς που θα συνέβαλαν στην αύξηση της επαγγελματικής τους ικανοποίησης.