Η διερεύνηση των επιπτώσεων του συστήματος βάρδιας στην ψυχοσωματική υγεία των νοσηλευτών ψυχικής υγείας Κύπρου

Abstract

Εισαγωγή: Το σύστημα βάρδιας διαταράσσει το φυσιολογικό κύκλο των κιρκάδιων ρυθμών, με αποτέλεσμα την εμφάνιση βιοψυχοκοινωνικών επιπτώσεων στους επαγγελματίες υγείας. Οι νοσηλευτές καθημερινά και για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι εκτεθειμένοι στο κυκλικό ωράριο εργασίας, με αποτέλεσμα να αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου εμφάνισης βιοψυχοκοινωνικών επιπτώσεων. Σκοπός: Είναι να διαφανούν ποιες είναι οι επιπτώσεις στην ψυχοσωματική υγεία των Νοσηλευτών Ψυχικής Υγείας της Κύπρου που εργάζονται με το σύστημα βάρδιας. Επίσης θα γίνει μελέτη ενός θεωρητικού πλαισίου ώστε να δοθούν εισηγήσεις για λήψη διορθωτικών μέτρων που θα συμβάλουν στην πρόληψη προβλημάτων υγείας των νοσηλευτών που ενδεχομένως προκύπτουν από το σύστημα βάρδιας. Υλικό - Μέθοδος: Η συγκεκριμένη εργασία ήταν μια ποσοτική έρευνα. Μελετήθηκε νοσηλευτικό προσωπικό (Ν= 180) που εργάζεται στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας και είναι τοποθετημένοι σε μονάδες που λειτουργούν σε εικοσιτετράωρη βάση. Η στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων έγινε με το στατιστικό πρόγραμμα Statistical Package for Social Sciences (SPSS) v.20.0. Έγινε περιγραφική στατιστική για τα δημογραφικά χαρακτηριστικά και επαγωγική στατιστική για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων. Αποτελέσματα: Με ποσοστό 61,7 % δήλωσαν κατά την μετακίνηση ή απομάκρυνση από την δουλειά ότι κινδύνευσαν να εμπλακούν σε τροχαίο ατύχημα και με ποσοστό 45,9 % ότι εργάζονταν νυκτερινό ωράριο την ημέρα του παραλίγο ατυχήματος. Πιο συγκεκριμένα έχει βρεθεί στατιστική σημαντική διαφορά ανάμεσα στο ωράριο και τις πόσες φορές δήλωσαν ότι κινδύνευαν να εμπλακούν σε τροχαίο ατύχημα (P. 0.24). Επίσης, οι συχνότερες αιτίες παραλίγο τροχαίου ατυχήματος ήταν η κόπωση, η υπνηλία και η μειωμένη προσοχή. Σε ότι αφορά τη σχέση εμπλοκή του νοσηλευτικού προσωπικού σε τροχαίο ατύχημα με το σύστημα βάρδιας διαπιστώθηκε ότι με ποσοστό 16,7 % κατά την μετακίνηση ή απομάκρυνση από την δουλειά ενεπλάκη σε τροχαίο ατύχημα και από αυτούς το 83,3 % σε μια περίπτωση τον τελευταίο χρόνο. Επίσης, ποσοστό 40% δήλωσε ότι την ήμερα που συνέβηκε το δυστύχημα εργάζονταν νυκτερινό ωράριο ενώ με το ίδιο ποσοστό εργάζονταν πρωινό ωράριο και οι κυριότερες αιτίες τροχαίου ατυχήματος ήταν η κόπωση, η υπνηλία και η μειωμένη προσοχή. Σε ότι αφορά την ποιότητα και την ποσότητα του ύπνου, σχεδόν 8 στους 10 δήλωσαν πολύ γρήγορη ή ελαφρώς iii καθυστερημένη επέλευση του ύπνου. Ποσοστό 96,7 % δήλωσε ότι δεν παρουσιάζει σοβαρό πρόβλημα όσο αφορά τις αφυπνίσεις τη νύκτα ενώ το 99,4 % δεν αναφέρει έντονη υπνηλία κατά την επόμενη μέρα. Σε ότι αφορά την ποιότητα του ύπνου σχεδόν όλοι έχουν ικανοποιητική ή μέτρια ποιότητα και το 53,3 % δήλωσαν επάρκεια σε ότι αφορά την συνολική διάρκεια του ύπνου. Συμπεράσματα: Οι νοσηλευτές ψυχικής υγείας της Κύπρου λόγω της αποδιοργάνωσης του κιρκαδιανού ρυθμού μαζί με την ανεπάρκεια ύπνου και την κόπωση λόγο του κυκλικού ωραρίου, τοποθετούνται σε ομάδα υψηλού κινδύνου πρόκλησης τροχαίων ατυχημάτων. Σε ότι αφορά τη διαταραχή της ποιότητας και της ποσότητας του ύπνου οι νοσηλευτές ψυχικής υγείας της Κύπρου δεν παρουσιάζουν σοβαρές επιπτώσεις.