Η διερεύνηση της σχέσης ποιότητας ζωής και ικανοποίησης απο τη θεραπευτική αγωγή ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2
Επιτομή
Εισαγωγή: Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 ( ΣΔ2 ) είναι μια χρόνια ασθένεια η οποία ενώ αρχικά πιθανόν να εμφανίζεται ως ασυμπτωματική νόσος, στη συνέχεια εξελίσσεται και επιβαρύνει πολλαπλά την υγεία των ασθενών, αφού ευθύνεται για την εμφάνιση πολλών προβλημάτων κλιμακούμενης σοβαρότητας. Παράλληλα τείνει να εξελιχθεί σε σύγχρονη επιδημία λόγω του μεγάλου ρυθμού επιπολασμού που παρουσιάζει. Το 2025 ο αριθμός των ατόμων με διαβήτη αναμένεται να ξεπεράσει τα 380 εκατομμύρια ανά το παγκόσμιο. Στην Κύπρο υπάρχουν περίπου 90,000 άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΣΔ), ποσοστό 10,3 % του συνολικού πληθυσμού του νησιού. Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (ΣΔ1) αντιστοιχεί περίπου το 5-10% όλων των περιπτώσεων, ενώ ΣΔ2 αφορά πέραν του 90% του διαβητικού πληθυσμού.
Σκοπός: Ο σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να διαπιστωθεί η συσχέτιση που υπάρχει ανάμεσα στην ποιότητα ζωής των ασθενών με ΣΔ2 και την ικανοποίηση από τη θεραπευτική αγωγή που λαμβάνουν (μόνο δίαιτα και άσκηση ή αντιδιαβητικά δισκία ή ινσουλίνη ή συνδυασμός αντιδιαβητικών δισκίων και ινσουλίνης). Επιμέρους στόχοι ήταν η διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των ασθενών με ΣΔ2 με απώτερο σκοπό την διατύπωση συγκεκριμένων προτάσεων που να αφορούν την ανάπτυξη κατάλληλων προγραμμάτων πρόληψης, αγωγής και προαγωγής της υγείας με στόχο την μείωση του επιπολασμού του ΣΔ2.
Δείγμα και μέθοδος: Μελετήθηκαν 150 ασθενείς με ΣΔ2 (46 % γυναίκες) με μέση ηλικία τα 57 ± 12,92 χρόνια, οι οποίοι παρακολουθούνται σε ιατρείο σε Νοσοκομείο της Κύπρου, και συμπλήρωσαν ένα ανώνυμο και αυτοσυμπληρούμενο ερωτηματολόγιο για την Υγεία το EQ5D–3L, το εξατομικευμένο εργαλείο αξιολόγησης της επίδρασης του διαβήτη στην ποιότητα ζωής των διαβητικών το ADDQoL-19 και ένα ειδικό εργαλείο αξιολόγησης της ικανοποίησης από την θεραπεία του διαβήτη το ερωτηματολόγιο DTSQs. Αντλήθηκαν επίσης στοιχεία από τον ιατρικό φάκελο των ασθενών.
Αποτελέσματα: Στο σύνολο του δείγματος, τα άτομα ηλικίας › 65 ετών (p‹0,001 ), με στοιχειώδη εκπαίδευση (≤ 6 χρόνια) (p‹0,001),οι άγαμοι (p‹ 0,001),που ακολουθούν ως θεραπεία την ινσουλίνη (p‹0,001), που εμφανίζουν μακροαγγειακές και μικροαγγειακές επιπλοκές (p‹0,001), με αυξημένη τιμή της γλυκοζηλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) (p‹0,001) και οι παχύσαρκοι (p‹0,001), εμφάνισαν μια στατιστικά σημαντικά χαμηλότερη βαθμολογία, σε όλες τις διαστάσεις του EQ5D–3L υποδηλώνοντας χαμηλότερο επίπεδο ποιότητας ζωής .
Η εξάρτηση των περισσότερων πασχόντων (47,3%) από άλλους, σύμφωνα με το ADDQoL -19, όταν αυτοί δεν το επιθυμούν θα ήταν λίγο μικρότερη εάν δεν έπασχαν από διαβήτη, τομέα που οι ίδιοι οι πάσχοντες με ΣΔ2 θεωρούν σημαντικό για την ζωή τους. Επίσης οι περισσότεροι ασθενείς (60,7 %), θεωρούν πως η ελευθερία τους να τρώνε και να πίνουν όπως οι ίδιοι επιθυμούν εάν δεν είχαν διαβήτη, θα ήταν λίγο μεγαλύτερη, τομείς επίσης που θεωρούν σημαντικούς για την ζωή τους.
Όσον αφορά στην ικανοποίηση από την θεραπεία του διαβήτη με τη χρήση του DTSQs, οι άντρες (p‹ 0,001), οι παντρεμένοι (p‹ 0,001), τα άτομα με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης (p‹ 0,001), αυτοί που ακολουθούν για θεραπεία μόνο δίαιτα και άσκηση (p‹ 0,001, τα άτομα χωρίς καμία επιπλοκή (p‹ 0,001), εκείνοι που παρέμειναν στα ίδια κιλά (p‹ 0,001), εκείνοι με λιγότερα έτη με διαβήτη (p‹ 0,001), και τα άτομα με χαμηλό Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ)(p‹ 0,001), αναφέρουν μεγαλύτερα ποσοστά ικανοποίησης σε σχέση με τη θεραπεία του διαβήτη.
Συμπέρασμα: Η σχετιζόμενη με την υγεία ποιότητα ζωής (ΣΥΠΖ) των ασθενών με ΣΔ2 και η ικανοποίηση από τη θεραπεία επηρεάζεται από ένα πλήθος κοινωνικοδημογραφικών παραγόντων, όπως το φύλο, η ηλικία, τo επίπεδο εκπαίδευσης, η οικογενειακή κατάσταση αλλά και από κλινικές παραμέτρους, όπως η τιμή της HbA1c, η χρήση ινσουλίνης, η παχυσαρκία, τα έτη με ΣΔ2 και η ύπαρξη επιπλοκών.
Απαιτείται λοιπόν η ανάπτυξη κατάλληλων προγραμμάτων πρόληψης, αγωγής και προαγωγής της υγείας για να μειωθεί ο επιπολασμός του ΣΔ2 καθώς και η επιβαρυντική δράση των παραγόντων που σχετίζονται άμεσα με την έννοια της ποιότητας ζωής αλλά και της ικανοποίησης από την θεραπεία του ΣΔ2.