Χρηματαγορές και ρυθμιστικό πλαίσιο

Abstract

Η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα δημόσιο αγαθό, το οποίο ωφελεί το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας καθώς το κόστος μιας κρίσης εκτείνεται σε όλο το φάσμα της οικονομίας. Η ανάγκη ύπαρξης και εφαρμογής ενός κανονιστικού πλαισίου ρύθμισης και εποπτείας των χρηματοπιστωτικών αγορών κατά το δυνατόν εναρμονισμένο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι επιτακτική δεδομένου ότι σε συνθήκες οικονομικής κρίσης μόνο οι εποπτικές και ρυθμιστικές οικονομικές αρχές μπορούν να εγγυηθούν την απρόσκοπτη λειτουργία του χρηματοοικονομικού συστήματος. Στόχος της παρούσας συγγραφικής προσπάθειας είναι η ανάδειξη της σημασίας του ρυθμιστικού και θεσμικού πλαισίου και των ρυθμιστικών παρεμβάσεων σε κοινοτικό επίπεδο για τη διασφάλιση της ομαλής και αξιόπιστης λειτουργίας των χρηματαγορών. Στην προσπάθειά μας ξεκινάμε με το πρώτο κεφάλαιο, στο οποίο γίνεται μια παρουσίαση της διαχρονικής προσπάθεια των οικονομολόγων να αναδείξουν την ανάγκη ύπαρξης ενός συγκεκριμένου ρυθμιστικού πλαισίου. Παρουσιάζεται η χρησιμότητα και η λειτουργία τόσο των οργανωμένων χρηματαγορών όσο και των κεφαλαιαγορών για την εύρυθμη λειτουργία ολόκληρου του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Αναπτύσσεται ο ρόλος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς ως ανεξάρτητη εποπτική αρχή με εξέχοντα ρόλο. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται αναλυτική παρουσίαση της Επιτροπής της Βασιλείας καθώς και των Συμφωνιών Βασιλείας Ι, ΙΙ και ΙΙΙ. Στα πλαίσια αυτής της παρουσίασης αναδύεται η σημαντικότητα του ρόλου που διαδραματίζουν οι Συμφωνίες αυτές παρέχοντας εκτεταμένες κατευθυντήριες γραμμές που οι εποπτικές αρχές κάθε χώρας μπορούν να χρησιμοποιήσουν ώστε να καθορίσουν τις ρυθμιστικές πολιτικές που εφαρμόζουν. Σκοπός είναι η προστασία των χαρτοφυλακίων τους στις μεταβλητότητες των αγορών, των χρηματοπιστωτικών προϊόντων και των λειτουργιών τους, με απώτερο στόχο τη συστημική προστασία. Επίσης δίνεται έμφαση στην οδηγία MIFID, προσπαθώντας να αναδειχθεί η σπουδαία ανακατάταξη που δημιουργείται στις Κεφαλαιαγορές, πώς επηρεάζονται τα εμπλεκόμενα μέρη και πόσο σημαντική είναι η διαφάνεια του συστήματος και η προστασία του επενδυτή , στα οποία στοχεύει η οδηγία αυτή. Τέλος στο κεφάλαιο αυτό γίνεται αναφορά στη σκιώδη τραπεζική, στο βαθμό που αυτή επηρεάζει όλο το ρυθμιστικό και θεσμικό πλαίσιο των χρηματαγορών, στα μέτρα αντιμετώπισής της και στα εκκρεμή ζητήματα που συνεχίζουν να υπάρχουν. Τέλος, στο τρίτο κεφάλαιο αναφέρονται πιθανές ρυθμιστικές αστοχίες και προβλήματα, τα οποία επηρέασαν και επηρεάστηκαν από την αστάθεια των Αγορών. Η κρίση που ξεκίνησε το 2008 και συνεχίζει σε έντονο βαθμό ακόμη και σήμερα, ανέδειξε την ανάγκη ορισμένων μεταρρυθμίσεων, οι οποίες, αν εφαρμοστούν, θα διασφαλίσουν τις χρηματαγορές, όσον αφορά τη σταθερότητα, τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητά τους. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές απαριθμούνται και αναδεικνύεται η ανάγκη της νέας αρχιτεκτονικής ρυθμιστικού πλαισίου, το οποίο ως στόχο έχει την εξυγίανση του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Απώτερος σκοπός είναι να καταστεί το πλαίσιο αυτό διεθνές προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα των χρηματαγορών και του χρηματοπιστωτικού συστήματος εν γένει.