Αξιολόγηση της σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα που υποβάλλονται σε χημειοθεραπευτικές μεθόδους στο Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας

Abstract

Εισαγωγή: Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι σε παγκόσμιο επίπεδο ένας από τους κυριότερους τύπους νεοπλασμάτων, με σημαντικά υψηλό δείκτη θνησιμότητας και νοσηρότητας. Η χημειοθεραπεία από την άλλη πλευρά αποτελεί την πλέον αποτελεσματική και διαδεδομένη μέθοδο για την θεραπευτική και παρηγορητική αντιμετώπιση του. Παρόλο όμως που επιτυγχάνει σε κάποιες περιπτώσεις την πλήρη ίαση και συχνά συμβάλλει καθοριστικά στην επιμήκυνση του προσδόκιμου επιβίωσης, σχετίζεται με την κλινική τοξικότητα η οποία προκαλεί σημαντικές παρενέργειες που έχουν με τη σειρά τους αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Τις τελευταίες δεκαετίες, η έννοια «Σχετιζόμενη με τη Υγεία Ποιότητα Ζωής», αποκτά όλο και περισσότερο επιστημονικό ενδιαφέρον, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι σχετικές με τον καρκίνο έρευνες που έχουν ως στόχο την αξιολόγηση των διαφορετικών διαστάσεων της. Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η αξιολόγηση της ποιότητας ζωής ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία και η σύγκριση του επιπέδου της ποιότητας ζωής των ασθενών με βάση τα στοιχεία που προκύπτουν από τη διεθνή βάση δεδομένων του EORTC. Ταυτόχρονα, πραγματοποιείται διερεύνηση των συσχετίσεων μεταξύ των διαστάσεων των τριών ερωτηματολογίων, καθώς επίσης καταγραφή των κοινωνικό-οικονομικών και δημογραφικών στοιχείων και διερεύνηση συσχετίσεων τους με τα ερευνητικά ευρήματα. Μεθοδολογία: Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο νέο Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας. Το δείγμα των 50 ατόμων αποτελούν άντρες και γυναίκες, με καρκίνο του πνεύμονα Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και IV σταδίου, που υποβλήθηκαν σε χημειοθεραπεία. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν το γενικό ερωτηματολόγιο μέτρησης ποιότητας ζωής SF-36, παράλληλα με τα ειδικά ερωτηματολόγια για τον καρκίνο QLQ-C30 και FACT-G. Η στατιστική ανάλυση δεδομένων πραγματοποιήθηκε με το στατιστικό πακέτο IBM SPSS Version 20.0. Αποτελέσματα: Σύμφωνα με τα ερευνητικά ευρήματα το φύλο, η οικογενειακή κατάσταση και ο τόπος διαμονής δεν επηρεάζουν σημαντικά τις διαστάσεις της ποιότητας ζωής των ασθενών σε αντίθεση με το υψηλότερο εκπαιδευτικό επίπεδο το οποίο συνδέεται με καλύτερη ποιότητα ζωής. Οι ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα που υποβλήθηκαν σε συνδυαστική χημειοθεραπεία/ακτινοθεραπεία παρουσίασαν υψηλότερες βαθμολογίες ενώ οι ασθενείς με προχωρημένο στάδιο της νόσου και συννοσηρότητα παρουσίασαν χαμηλότερη βαθμολογία σε σύγκριση με όσους ήταν σε πρώιμο στάδιο της νόσου και δεν έπασχαν από άλλη πάθηση. Παρατηρήθηκαν οριακά σημαντικές διαφορές μεταξύ του συνόλου του δείγματος της παρούσας έρευνας και του δείγματος του EORTC σε αρκετές διαστάσεις του ερωτηματολογίου QLQ-C30 και πολύ σημαντική διαφορά στην κλίμακα «Οικονομικές δυσκολίες». Τέλος, αν και υφίσταται αντιστοιχία στην ονοματολογία των βασικών διαστάσεων των ερωτηματολογίων QLQ-C30 και FACT-G, παρατηρήθηκε σχετική συσχέτιση των κλιμάκων σωματικής και συναισθηματικής λειτουργικότητας των δύο παραπάνω ερωτηματολογίων. Συμπεράσματα: Η παρούσα μελέτη αποτελεί μια προσπάθεια αξιολόγησης της ποιότητας ζωής ελλήνων ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα ενώ ταυτόχρονα επιχειρεί να διερευνήσει και την αξιοπιστία των τομέων των ερωτηματολογίων που χρησιμοποιούνται συχνά στους ασθενείς με καρκίνο. Αν και οι περιορισμοί της μελέτης δεν επιτρέπουν τη γενίκευση των αποτελεσμάτων στο σύνολο των ελλήνων ασθενών με καρκίνο πνεύμονα ωστόσο ενισχύεται η αναγκαιότητα διερεύνησης των παραγόντων που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής τους. Η χρήση των ερωτηματολογίων σε πιο ευρεία κλίμακα και σε διαφορετικά στάδια της νόσου και της θεραπείας αναμένεται ότι θα παράσχει πιο αξιόπιστα αποτελέσματα προς σύγκριση με άλλες αντίστοιχες μελέτες. Επιπρόσθετα, τα εργαλεία μέτρησης αποδείχτηκαν κατάλληλα για το συγκεκριμένο πληθυσμό αφού υπήρξαν ενδείξεις καλής συντρέχουσας εγκυρότητας (concurrent validity).