Μελέτη των αντιλήψεων και της αποδοχής των γενόσημων φαρμάκων στην Κύπρο

Η προώθηση των γενόσημων (generics) φαρμάκων είναι μια πολιτική που εφαρμόζεται εδώ και χρόνια στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην Κύπρο τα προωθεί το κράτος μέσω του ΓεΣΥ με σκοπό την εξοικονόμηση πόρων.
Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η μελέτη των γνώσεων, των αντιλήψεων και της αποδοχής της χρήσης των γενόσημων στην Κύπρο σε σχέση με τα πρωτότυπα φάρμακα. Τέτοια έρευνα διεξάγεται για πρώτη φορά στην Κύπρο.
Η έρευνα διεξήχθη με ερωτηματολογίο και αποτελεί μια μελέτη αποτύπωσης γνώσεων, στάσεων και πρακτικών (KAP study). Δημιουργήθηκε μέσω της Google Forms 2023 και συμπληρώθηκε από 275 άτομα. Τα 2/3 των ερωτηματολογίων αποστάλθηκαν μέσω συνδέσμου (link), ενώ το 1/3 συμπληρώθηκε χειρόγραφα, από τους υπαλλήλους των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας. Αρχικά έγινε επικύρωση μέσω 9 ατόμων. Η ανάλυση δεδομένων και η περεταίρω επεξεργασία και συσχέτιση έγινε μέσω των προγραμμάτων Microsoft Excel 2019 και IBM SPSS Statistics Version 29.0.0.0 (241) 2022.
Από τα 275 άτομα (159 γυναίκες και 112 άνδρες), τα 88 είναι φαρμακοποιοί, 35 ιατροί διάφορων ειδικοτήτων, 11 οδοντίατροι, 7 νοσηλευτές, άλλοι επαγγελματίες υγείας/σχετικοί επιστήμονες, καθώς και άλλα επαγγέλματα. Οι πλείστοι (39.6%) είναι ηλικίας 36-45 και οι πλείστοι (54.5%) είναι δημόσιοι υπάλληλοι. Το 43.6% κατέχει μεταπτυχιακό. Το 72% γνωρίζει τι είναι τα γενόσημα φάρμακα και το 15.3% δε γνωρίζει. Το 50.5% θα χρησιμοποιούσε σήμερα γενόσημα και το 3.3% δε θα χρησιμοποιούσε. Το 16.7%, τα θεωρεί χαμηλότερης ποιότητας, το 13.5% χαμηλότερης αποτελεσματικότητας και το 8% χαμηλότερης ασφάλειας από τα πρωτότυπα. Στο 40.4% δεν προτάθηκε ποτέ αλλαγή από πρωτότυπο σε γενόσημο και αντίστροφα από τον ιατρό ή τον φαρμακοποιό τους. Το 73.8% επιλέγει φάρμακα που του έχει συστήσει ο ιατρός του. Το 36.4% θα αποδεχόταν την αλλαγή με τη σύσταση ιατρού. Το 74.5% γνωρίζει ότι είναι φθηνότερα από τα πρωτότυπα, αλλά μόνο το 3.6% επιλέγει φάρμακο ανάλογα με το ποσό που εξοικονομεί και μόνο το 4.4% επιλέγει το φθηνότερο. Δεν παρατηρήθηκε σημαντική διαφορά στις απαντήσεις μεταξύ ιατρών και φαρμακοποιών, αν και ιατροί πιο επιφυλακτικοί.