Πληροφοριακά και Επικοινωνιακά Συστήματα (ΔΙΔ)
http://hdl.handle.net/11128/47
2024-03-29T06:33:55ZA fully-fledged approach to the Winograd Schema Challenge: Tackling, utilizing and developing Winograd instances
http://hdl.handle.net/11128/5086
A fully-fledged approach to the Winograd Schema Challenge: Tackling, utilizing and developing Winograd instances
Isaak, Nicos X.
The Winograd Schema Challenge (WSC), a new novel litmus test for machine intelligence,
has been proposed to advance the field of Artificial Intelligence (AI). In the last decade,
the challenge has received considerable interest as a step towards building machines with
commonsense reasoning, humanity’s long-willed target since the late fifties.
The WSC refers to resolving pronouns in carefully structured sentences, where the
information needed to resolve them is not grammatically present. The challenge consists of
pairs of halves (schemas), where each half comprises a sentence, a question referring to an
unresolved pronoun, and two possible pronoun targets (answers). It is believed that tackling
the challenge will advance the field of AI, helping at the same time the research community
to understand human behavior, which relates to the unfolding of the human mechanisms used
when answering such questions. In this regard, each WSC instance should tell us something
about human behavior, which needs to be explained. Although humans have no difficulties
tackling it, such systems’ development seems challenging and troublesome.
This dissertation focuses on methods and tools covering multiple aspects of the WSC.
Given the AI’s tendency to focus on behavior in a purely statistical sense, which can lead to
the development of non-transparent systems (sub-symbolic AI), and that human language
is not based on word patterns, we start by presenting how we developed a commonsense
reasoning system to tackle the WSC. In terms of experimentation, we compare the developed
system with well-known coreference resolvers. The compelling advantage of this transparent
solution is presented through experiments performed on existing WSC schemas developed by
experts in the field. The findings indicate that systems based on classical/symbolic AI must
be a part of the solution toward the endowment of machines with commonsense reasoning.
Additional systems based on both classical AI and machine learning were developed to
answer research questions such as: a) How can we promote the WSC to various academic
disciplines so that they could work on the problem of actually trying to solve the WSC? b)
How can we design systems that automatically differentiate between Winograd instances
according to their perceived human hardness? c) How can we build systems that automatically
build or considerably help humans develop schemas from scratch?
In this regard, we show how we utilized the WSC as a novel form of a completely
automated public Turing test to tell computers and humans apart (CAPTCHA). We expect
that the adoption and use of a WSC-based CAPTCHA will bring forward the WSC to various
academic disciplines to work on the problem of actually trying to solve it, and perhaps, in
the process, help build machines able to reason with commonsense knowledge. Experiments
we undertook show that a WSC-based CAPTCHA is generally faster and easier to solve than,
and equally entertaining as, the most typical existing CAPTCHA tasks.
Based on the fact that this is a challenging task for machines and that future Winograd
challenges should be organized according to how humans tackle them, this dissertation also
shows how we designed multiple approaches that can automatically differentiate between
Winograd instances according to their perceived hardness for humans. According to our
results, the automated approaches’ performance correlates positively with the performance
of humans, suggesting that these kinds of systems could be used as a metric of hardness for
WSC instances.
Finally, given that the schema availability is limited and that the schema development
process is challenging and troublesome, this dissertation shows how we managed to provide
the research community with the necessary tools for designing Winograd schemas from
scratch. The undertaken experiments show the benefits of utilizing our developed systems,
which, among others, can considerably help humans in the schema development task.
The dissertation concludes with the thesis findings, discussing the implications of this
research, accompanied by our thoughts on the missing links required for future progress in
the field.
Includes bibliographical references and index.
2021-01-01T00:00:00ZStory Comprehension Using Crowdsourced Commonsense Knowledge
http://hdl.handle.net/11128/4878
Story Comprehension Using Crowdsourced Commonsense Knowledge
Ροδοσθένους, Χρίστος
This thesis examines the problem of commonsense knowledge acquisition and the application of this knowledge to automated story understanding. Lately, a number of researchers and institutions focused their efforts to gather commonsense knowledge as an essential component for developing "intelligent" machines. The approach taken is that knowledge appropriate for story understanding can be gathered by sourcing the task to the crowd, using both intrinsic and extrinsic methods for knowledge acquisition. The proposed methodology centers on breaking this task into a sequence of more specific tasks, so that human participants not only identify relevant knowledge, but also convert it into a machine-readable form and evaluate its applicability to story understanding tasks, such as question answering. We propose and investigate methods for the acquisition and application of commonsense knowledge, employing techniques for the representation, reasoning and retrieval of commonsense knowledge established by other researchers in the field.
The work in this thesis begins with the presentation of a literature review on the current state of affairs on automated story understanding, commonsense knowledge acquisition and appropriate representations of the acquired knowledge. A number of systems are presented, focusing on the ones that use human computation or crowdsourcing as a method for acquiring knowledge. The reader is also introduced to computational argumentation which is an appropriate substrate for representing knowledge. Argumentation semantics are used for representing knowledge and reasoning with it in the internal mechanisms of all the developed tools.
We present a tool for helping users to encode a story and to manually add knowledge rules in a way that machines can understand them. This tool is a Web-based Integrated Development Environment called "Web-STAR", that helps both expert and non-expert users in encoding stories in symbolic form and adding background knowledge. The tool also provides a number of embedded utilities for converting natural language stories to symbolic format, visually adding knowledge using a directed graph editor and promoting user collaboration. The output is presented both textually and graphically in a timeline format, where users can follow the comprehension model of a story and track changes in the story timeline. The IDE was evaluated for its ease of use both by expert and non-expert users, following user experience measurement methodologies and it received a high score in its evaluation.
Next we present a novel framework and platform we have developed for implementing crowdsourcing applications (e.g., Games with a Purpose or language learning applications) that can be used by human workers for gathering commonsense knowledge. We designed and executed two experiments that examine whether fully automated or hybrid crowdsourcing techniques, i.e., techniques that benefit from both manually, crowd-contributed and automatic acquisition of knowledge, can be used to gather commonsense knowledge. The first application, a Game With A Purpose (GWAP) called "Knowledge Coder" relied only on crowdsourcing approaches to acquire knowledge. The second application, again a GWAP called \enquote{Robot Trainer}, was designed using a hybrid methodology for gathering background knowledge, generalizing it and evaluating its appropriateness in answering questions on unseen stories. The acquired knowledge was tested on story comprehension tasks such as question answering and the results show that the gathered knowledge is useful in answering story questions on new unseen stories, since the gathered knowledge is applicable in different domains.
We also study the problem of inferring the geographic focus of a story at a country level, i.e., the geographic location that the story is related to. We developed an application for inferring the geographic focus of stories using crowdsourced knowledge bases, contributing in understanding the "Where" a story takes place type of question. This application, called "Geo-Mantis" retrieves knowledge from popular crowdsourced knowledge bases, such as ConceptNet and YAGO and returns a prediction of the country of focus. Furthermore, an expansion of this application was developed to apply a crowdsourced strategy for this task. Crowd-workers evaluated the usefulness of the arguments supporting a specific country on identifying the geographic focus of a document and the evaluated arguments were tested for identifying the geographic focus.
The thesis concludes with a discussion of the outcome of the conducted experiments on the Web-STAR IDE, the GWAPs for acquiring commonsense knowledge and the application of crowdsourced knowledge for geographic focus identification, highlighting the different contributions in the area of commonsense knowledge acquisition and its application in automated story understanding.
2021-03-10T00:00:00ZΗ καταλυτική επίδραση διαδικτυακών υπηρεσιών επικοινωνίας στη σχέση γονιών-εκπαιδευτικών-μαθητών στη ζώνη κινδύνου λειτουργικού αναλφαβητισμού
http://hdl.handle.net/11128/3441
Η καταλυτική επίδραση διαδικτυακών υπηρεσιών επικοινωνίας στη σχέση γονιών-εκπαιδευτικών-μαθητών στη ζώνη κινδύνου λειτουργικού αναλφαβητισμού
Κοφτερός, Αλέξανδρος
Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας της
αξιοποίησης διαδικτυακών εργαλείων στην ανάπτυξη και ενίσχυση της συνεργασίας σχολείου-
οικογένειας, στα πλαίσια παρεμβατικού εκπαιδευτικού προγράμματος με γονείς μαθητών που
βρίσκονται στη ζώνη κινδύνου λειτουργικού αναλφαβητισμού. Έμφαση του παρεμβατικού
προγράμματος ήταν η ενίσχυση του ρόλου του γονιού στο σπίτι, ώστε να καταστεί ικανός να
βοηθήσει το παιδί του κατά τη διάρκεια διαφοροποιημένης κατ’ οίκον εργασίας, και να
λειτουργήσει έτσι ως πολλαπλασιαστής του ρόλου του εκπαιδευτικού. Το αντικείμενο το οποίο
επιλέχθηκε ήταν το μάθημα της Γλώσσας, μιας και η κατανόηση κειμένων και οδηγιών, καθώς
και η ανάπτυξη του γραπτού και προφορικού λόγου, επηρεάζουν όλα σχεδόν τα μαθήματα.
Σημαντική παράμετρος της όλης εργασίας ήταν η δυνατότητα να καταστεί η μεθοδολογία που
εισηγούμαστε εφικτή στην εφαρμογή της σε μεγάλες κλίμακες (scalability), με το ελάχιστο
δυνατό κόστος. Έτσι, αποφασίστηκε η αποκλειστική αξιοποίηση λογισμικού
ανοικτού/ελεύθερου κώδικα καθώς και δωρεάν εργαλείων σύγχρονης επικοινωνίας, ενώ για
κάθε γονιό αποφασίστηκε να αφιερώνεται το πολύ 40 λεπτά κάθε εβδομάδα (όση η διάρκεια
μίας διδακτικής περιόδου στα δημόσια δημοτικά σχολεία της Κύπρου).
Μέσα από την έρευνα απαντώνται τρία κύρια ερευνητικά ερωτήματα. Ιδιαίτερα
σημαντικό είναι το πρώτο ερευνητικό ερώτημα το οποίο επιχείρησε να μελετήσει τα εμπόδια
και τους περιορισμούς στην αξιοποίηση διαδικτυακών εργαλείων επικοινωνίας, για σκοπούς
συνεργασίας μεταξύ εκπαιδευτικού και γονιών, με έμφαση σε γονείς μαθητών που βρίσκονται
στη ζώνη κινδύνου λειτουργικού αναλφαβητισμού. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, η
συνεργασία σχολείου-οικογένειας μέσω παρεμβατικών προγραμμάτων μπορεί να βοηθήσει
στη βελτίωση της ικανότητας των γονιών να στηρίξουν μαθησιακά τα παιδιά τους σε μη
διδακτικό χρόνο (Dishion et al, 2003; Connel et al, 2009), όμως, ειδικά οι γονείς που ανήκουν
στα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, εξαιτίας μη ευέλικτων ωραρίων εργασίας,
αδυνατούν να συμμετάσχουν σε τέτοια προγράμματα (Hague, Liddle, Becker, & Johnson-
Leckrone, 2002; Spoth, Reyes, Redmond, & Shin, 1997). Το δεύτερο ερευνητικό ερώτημα
επιχείρησε να διερευνήσει την πιθανή αλλαγή στη σχέση γονιού και εκπαιδευτικού, γονιού και
μαθητή, καθώς και μαθητή και εκπαιδευτικού, μέσα από την τακτική και διαπροσωπική
επικοινωνία μέσω διαδικτύου. Οι στάσεις και αντιλήψεις των γονιών για τους εκπαιδευτικούς
αλλά και των εκπαιδευτικών για τους γονείς είναι καθοριστικές για τη συνεργασία σχολείου-
οικογένειας, και επηρεάζουν και τη σχέση παιδιού-εκπαιδευτικού (Mapp, 2003; Bennett-
Conroy, 2012). Η θετική σχέση μεταξύ των δύο μερών (σχολείο- οικογένεια) βοηθά στην
ανάπτυξη δεξιοτήτων συνεργασίας, με άμεσο αντίκτυπο και στον ίδιο το μαθητή, γεγονός που
τον οδηγεί και σε βελτιωμένα μαθησιακά αποτελέσματα (Epstein et al, 2002; Walker et al,
2005). Το τρίτο ερευνητικό ερώτημα αφορούσε τις πιθανές αλλαγές στα μαθησιακά
αποτελέσματα, μέσα από την εκπαιδευτική παρέμβαση στο μάθημα της Γλώσσας. Για το
σκοπό αυτό, τα παιδιά έτυχαν γραπτής αξιολόγησης σε όλη τη διάρκεια της δεύτερης φάσης
της παρέμβασης, με συχνότητα ενός διαγωνίσματος κάθε δύο εβδομάδες. Αρχικά δόθηκε
αξιολόγηση με άγνωστο κείμενο (400-500 λέξεις) με ερωτήσεις ανοικτού και κλειστού τύπου.
Στη συνέχεια έγιναν άλλες τέσσερις ενδιάμεσες αξιολογήσεις με παρόμοια δομή, καθώς και
τελική αξιολόγηση πριν τη λήξη της σχολικής χρονιάς. Επιπρόσθετο ερώτημα αφορούσε τον
ελάχιστο εξοπλισμό και υποδομή που είναι απαραίτητος ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί η
παρούσα παρέμβαση σε μεγαλύτερη κλίμακα.
Στην έρευνα συμμετείχαν έξι γονείς, πέντε μητέρες και ένας πατέρας, οι οποίοι
αποτελούσαν και τις μελέτες περίπτωσης. Και οι έξι είχαν παιδιά στην ίδια τάξη (Ε΄
Δημοτικού), σχολείου πόλης που βρίσκεται σε υποβαθμισμένη περιοχή, με ένα σημαντικό
ποσοστό άνεργων (24%) και μονογονεϊκών οικογενειών (38%, σύμφωνα με τα επίσημα
στοιχεία του σχολείου) και με σημαντικό ποσοστό οικογενειών να προέρχεται τουλάχιστον ο
ένας από τους γονείς από χώρα της Ανατολικής Ευρώπης ή της Ασίας (40%, σύμφωνα με το
Μαθητικό Μητρώο). Για τη διερεύνηση των ερωτημάτων σχεδιάστηκε η έρευνα σε δύο
φάσεις. Στην πρώτη φάση (Σεπτέμβριος 2014-Μάρτιος 2015) έγινε αξιοποίηση της
διαδικτυακής πλατφόρμας η οποία παρείχε εργαλεία επικοινωνίας και συνεργασίας,
συμπεριλαμβανομένων δυνατοτήτων αποστολής και λήψης μηνυμάτων καθώς και
τηλεδιασκέψεων. Στη διαδικτυακή πλατφόρμα είχαν πρόσβαση όλοι οι γονείς της τάξης. Κατά
τη διάρκεια της πρώτης φάσης της έρευνας, λαμβάνονταν δεδομένα από τη χρήση της
διαδικτυακής πλατφόρμας (logs) που έδειχναν τη συνδεσιμότητα των γονιών. Ταυτόχρονα,
τόσο ο εκπαιδευτικός/ερευνητής, που ήταν και δάσκαλος της τάξης, όσο και άλλη
εκπαιδευτικός που δίδασκε το γλωσσικό μάθημα στο συγκεκριμένο τμήμα κρατούσαν
ημερολόγιο με την κατάσταση της κατ’ οίκον εργασίας όλων των μαθητών, κατάσταση
επικοινωνίας με το σπίτι, αξιολογήσεις μαθητών και άλλα στοιχεία που αφορούσαν την πρόοδο
αλλά και τη συμπεριφορά των μαθητών κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους.
Παρ’ όλα αυτά, μέχρι το Δεκέμβριο του 2014 είχε φανεί ότι γινόταν ελάχιστη μέχρι
καθόλου χρήση της πλατφόρμας, έτσι αποφασίστηκε να μετακινηθεί η έμφαση από τη χρήση
του εργαλείου τηλεδιασκέψεων της πλατφόρμας σε εργαλείο που χρησιμοποιούσαν ήδη οι
γονείς. Κατά τη δεύτερη φάση (Μάρτιος 2015-Ιούνιος 2015), οι γονείς αξιοποίησαν
διαδικτυακά εργαλεία τα οποία προτιμούσαν, και έγινε κατορθωτή η πραγματοποίηση μιας
τηλεδιάσκεψης ανά γονιό ανά εβδομάδα. Με την έναρξη της δεύτερης φάσης,
πραγματοποιήθηκαν συνεντεύξεις τόσο με τους συγκεκριμένους γονείς όσο και με τα παιδιά
τους –σε διαφορετικό χρόνο– ώστε να καταγραφούν οι απόψεις, αντιλήψεις αλλά και στάσεις
των γονιών για το σχολείο και τις δικές τους ικανότητες στήριξης των παιδιών τους. Με την
ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης (Ιούνιος 2015), πραγματοποιήθηκαν εκ νέου συνεντεύξεις
με τους ίδιους γονείς και παιδιά, ώστε να εντοπιστούν οι αλλαγές και διαφοροποιήσεις στις
στάσεις και απόψεις μετά από την παρέμβαση. Τα κύρια δεδομένα που συλλέχθηκαν κατά τη
διάρκεια της έρευνας ήταν ποιοτικά. Αρχικά έγινε κάθετη ανάλυση των δεδομένων σύμφωνα
με την κάθε μελέτη περίπτωσης (γονιό) ξεχωριστά, και στη συνέχεια έγινε οριζόντια ανάλυση
των δεδομένων με όλες τις περιπτώσεις.
Μέσα από την ανάλυση, παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφοροποιήσεις ως προς τις
στάσεις των γονιών προς το σχολείο, τις απόψεις τους για τις ικανότητές τους να στηρίζουν τα
παιδιά τους, αλλά και τη σχέση συνεργασίας με τα παιδιά τους. Η τακτική επικοινωνία (μία
φορά την εβδομάδα) με τον εκπαιδευτικό, μέσα σε θετικό κλίμα συνεργασίας, οδήγησε το
γονιό σε αλλαγή στάσης ως προς τη συνεργασία με το σχολείο, ειδικά σε δύο περιπτώσεις που
είχαν αρνητικές απόψεις μέχρι και πριν τη δεύτερη φάση της παρέμβασης. Επίσης,
βοηθήθηκαν οι γονείς να βελτιώσουν την που είχαν για τις δικές τους δυνατότητες στήριξης
των παιδιών τους σε θέματα κατ’ οίκον εργασίας, ενώ παράλληλα ενίσχυσαν τη διάθεση,
προθυμία και επιθυμία τους για συνέχιση της συνεργασίας με το σχολείο, με παρόμοια
μεθοδολογία, και την επόμενη σχολική χρονιά. Οι αλλαγές αυτές (θετική στάση ως προς το
σχολείο, βελτιωμένη για τις ικανότητές τους να ενισχύσουν το παιδί τους, επιθυμία για
συνεργασία με σχολείο) αποτελούν σημαντικές παραμέτρους οι οποίες ενισχύουν το ρόλο του
γονιού και με τη σειρά τους βοηθούν το μαθητή να παρουσιάσει βελτιωμένα μαθησιακά
αποτελέσματα (Hoover Dempsey, Bassler & Brissie 1992; Gonida & Cortina, 2014). Η
ενίσχυση της ικανότητας των γονιών να μπορούν να εστιάσουν τη βοήθειά τους προς τα παιδιά
τους οδήγησε –σύμφωνα με τις συνεντεύξεις τους– σε καλύτερη διαχείριση του χρόνου της
κατ’ οίκον εργασίας των παιδιών, ενώ πλέον, σύμφωνα με τους ίδιους, τα παιδιά ένιωθαν
μεγαλύτερη ικανοποίηση να εργάζονται με τους γονείς τους. Η ικανότητα διαχείρισης του
χρόνου ολοκλήρωσης εργασιών, αλλά και η ικανοποίηση από την εμπλοκή του μαθητή με την
εργασία, αποτελούν –σύμφωνα με έρευνες– παράγοντες που ενισχύουν τη μάθηση (Sheridan,
2009). Ως προς τα μαθησιακά αποτελέσματα, παρατηρήθηκε βελτίωση στις επιδόσεις στις
αξιολογήσεις της Γλώσσας και στα έξι παιδιά (αρχικά), οι οποίες πιθανόν να οφείλονται και
στην παρέμβαση. Δύο από τα παιδιά φάνηκαν, με τις τελευταίες αξιολογήσεις, να έχουν τα
ίδια χαμηλά αποτελέσματα με την αρχική αξιολόγηση. Αυτό πιθανόν να οφείλεται στο ότι στη
μία περίπτωση άλλαξε το ωράριο εργασίας της μητέρας και πλέον η ενίσχυση που έδινε στην
κόρη της ήταν περιορισμένη ή αργά το βράδυ, όταν το παιδί ήταν ήδη κουρασμένο, και στη
δεύτερη περίπτωση, στο μέσο της παρέμβασης, οι γονείς ήταν σε διάσταση, γεγονός που
πιθανότατα επηρέασε την ικανότητα της μητέρας να βοηθήσει το παιδί της.
Η συνεισφορά της έρευνας μπορεί να οριστεί τόσο σε θεωρητικό όσο και σε εμπειρικό
επίπεδο. Σε θεωρητικό επίπεδο, η έρευνα διερεύνησε τους περιορισμούς που έχει ο
εκπαιδευτικός ώστε να γίνει επιμορφωτής των γονιών της τάξης του μέσω διαδικτύου, με ένα
γονιό κάθε φορά. Επίσης, μελετήθηκε η αλλαγή στη στάση γονιών-εκπαιδευτικών, γονιών-
μαθητών και εκπαιδευτικών-μαθητών μέσα από την τηλεσυνεργασία. Σε εμπειρικό επίπεδο, η
έρευνα βοήθησε στην κατανόηση των ιδιαίτερων αναγκών που έχουν οι γονείς, ως προς τη
μαθησιακή στήριξη του παιδιού τους, και εντοπίστηκε η ανάγκη των γονιών να εισέλθει ο
εκπαιδευτικός πλήρως στη «ζώνη άνεσης» (comfort zone) του γονιού, ως προϋπόθεση για
συνεργασία των δύο μερών. Αυτό δείχνει πως ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να είναι σε θέση να
προσαρμόζεται στις ανάγκες αλλά και προτιμήσεις του γονιού, τόσο ως προς το διαθέσιμο
χρόνο όσο και ως προς τα μέσα που θα χρησιμοποιηθούν για τη μεταξύ τους επικοινωνία και
συνεργασία. Ακόμη, η χρήση εργαλείων που ήδη γνωρίζουν οι γονείς, και είναι διαθέσιμα
δωρεάν, επιτρέπει την εφαρμογή παρόμοιων παρεμβάσεων σε μεγαλύτερη κλίμακα, χωρίς να
απαιτείται (α) κόστος αγοράς αδειών χρήσης λογισμικού ή εγκατάσταση και διαχείριση
εξειδικευμένων εργαλείων και συστημάτων (π.χ. Moodle) και (β) δεν απαιτεί κόστος
επιμόρφωσης γονιών στη χρήση νέων εργαλείων ή/και συστημάτων.
Τα αποτελέσματα της έρευνας, σε συνδυασμό με τη δυνατότητα εφαρμογής τους με
τυπικά «off-the-shelf» εργαλεία χωρίς πρόσθετο κόστος ή ανάγκες επιμόρφωσης γονιών,
αναμένουμε ότι θα ενδιαφέρουν τα κέντρα λήψεως αποφάσεων για θέματα Παιδείας, ώστε να
διερευνηθεί σε ευρύτερο επίπεδο η εφαρμογή της προτεινόμενης μεθοδολογίας, ώστε να
μελετήσουμε σε μεγαλύτερη κλίμακα τα πιθανά θετικά αποτελέσματα στην καταπολέμηση του
λειτουργικού αναλφαβητισμού στη χώρα μας.
Περιέχει βιβλιογραφικές παραπομπές.
2018-01-01T00:00:00ZΈνα εργαλείο αξιολόγησης της καταλληλότητας κειμένου για τη γλωσσική διδασκαλία: η εφαρμογή διαΚειμένου
http://hdl.handle.net/11128/3216
Ένα εργαλείο αξιολόγησης της καταλληλότητας κειμένου για τη γλωσσική διδασκαλία: η εφαρμογή διαΚειμένου
Νεοφύτου, Χρυστάλλα
Η παρούσα διδακτορική διατριβή μελετά την καταλληλότητα των αποτελεσμάτων που επιστρέφονται ως απάντηση στο ερώτημα του εκπαιδευτικού προς μια μηχανή αναζήτησης, δεδομένου των επιδιωκόμενων μαθησιακών στόχων της γλωσσικής διδασκαλίας, και, προτείνει την ανάπτυξη ενός συστήματος, με την ονομασίαδιαΚειμένου, που επιτρέπει στον εκπαιδευτικό να αξιολογήσει την καταλληλότητα ενός κειμένου, σύμφωνα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Στη διατριβή αυτή παρουσιάζεται η σχεδίαση, η ανάπτυξη και τα αποτελέσματα αξιολόγησης της ευχρηστίας του συστήματος αυτού.
Με τη γενική παραδοχή ότι ο εκπαιδευτικός χρειάζεται κείμενα προκειμένου να επιτύχει τους στόχους του γλωσσικού μαθήματος, τα οποία αντλεί κυρίως από το διαδίκτυο, η παρούσα διατριβή θέτει ως στόχο, αφενός, να εντοπίσει τα χαρακτηριστικά που καθιστούν ένα κείμενο κατάλληλο για τη γλωσσική διδασκαλία και με βάση αυτά να ορίσει τα κριτήρια καταλληλότητας κειμένου, και αφετέρου, να διερευνήσει εάν τα εργαλεία αναζήτησης και ανάκτησης της πληροφορίας από το διαδίκτυο, δηλαδή οι μηχανές αναζήτησης, και τα εργαλεία που αξιοποιούν το διαδίκτυο ως σώμα κειμένων (webascorpus), επιτρέπουν στον εκπαιδευτικό να ψάξει για αυτά τα κατάλληλα κείμενα, ώστε να τα χρησιμοποιήσει στη διδασκαλία του.
Στην παρούσα διατριβή ορίζονταιτέσσερα κριτήρια καταλληλότητας κειμένου. Αυτά είναι η θεματολογία, το είδος, το γραμματικό φαινόμενο και η αναγνωσιμότητα. Ειδικότερα, μέσα από τη μελέτη των σχολικών βιβλίων για το μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας στη Δημοτική και τη Μέση Γενική εκπαίδευση της Κύπρου,διαπιστώθηκε ότι ένα κείμενο είναι κατάλληλο για τη διδασκαλία του γλωσσικού μαθήματος, όταν εξυπηρετεί τον γνωστικό και γραμματικό στόχο της διδασκαλίας, ανήκει σε συγκεκριμένο είδος και αρμόζει στην ηλικία των μαθητών, έχει δηλαδή συγκεκριμένο επίπεδο δυσκολίας. Για κάθε κριτήριο καταλληλότητας μελετήθηκε, αρχικά, εάν είναι δυνατή η αναζήτηση κατάλληλου κειμένου στο διαδίκτυο με τις μηχανές αναζήτησης, και, στη συνέχεια, η σχετική βιβλιογραφία, με σκοπό να εντοπιστούν εργαλεία που επιτρέπουν στον εκπαιδευτικό να περιορίσει την αναζήτησή του στο διαδίκτυο και να μετρήσει την καταλληλότητα του κειμένου με βάση το κάθε κριτήριο.
Από τη διερεύνηση που πραγματοποιήθηκε, διαπιστώθηκε ότι οι μηχανές αναζήτησης και τα εργαλεία που αξιοποιούν το διαδίκτυο ως σώμα κειμένων, δεν επιτρέπουν τον περιορισμό της αναζήτησης στο διαδίκτυο με βάση τατέσσερα κριτήρια καταλληλότητας. Ακόμη, διαπιστώθηκε ότι ο εκπαιδευτικός μπορεί να αποφασίσει για την καταλληλότητα των αποτελεσμάτων, ως προς τη θεματολογία και το είδος τους, χωρίς ιδιαίτερο κόπο και χρόνο, ενώ, ως προς το γραμματικό φαινόμενο και το επίπεδο δυσκολίας τους, χρειάζεται να αφιερώσει αρκετό χρόνο. Επίσης, η βιβλιογραφική ανασκόπηση ανέδειξε το κενό αναφορικά με το κριτήριο γραμματικό φαινόμενο, σε αντίθεση με την πληθώρα των ερευνών και των μοντέλων κατηγοριοποίησης κειμένων βάσει του είδους, και, των μεθόδων, των εξισώσεων και των εργαλείων αναγνωσιμότητας κειμένου που εντοπίστηκαν.
Στη διατριβή αυτή προτείνεται η ανάπτυξη του συστήματος διαΚειμένου, που έρχεται να καλύψει το κενό και να βοηθήσει τον εκπαιδευτικό στην επιλογή κατάλληλων κειμένων για τη διδασκαλία του. Το σύστημα αυτό, αναλύει συντακτικώς το κείμενο που εισάγει ο εκπαιδευτικός, εντοπίζει και μετρά τον αριθμό εμφανίσεων συγκεκριμένων μορφολογικών (μέρη του λόγου) και συντακτικών στοιχείων του κειμένου, χαρακτηρίζει υφολογικά το κείμενο με βάση τρεις δείκτες ύφους (ρηματικό πρόσωπο, επίθετα/επιρρήματα, σύνδεση προτάσεων), και, σύμφωνα με τα αποτελέσματα, ο εκπαιδευτικός αποφασίζει για την καταλληλότητα του υποψήφιου κειμένου δεδομένου των στόχων της διδασκαλίας του.
Περιέχει βιβλιογραφικές παραπομπές.
2017-11-01T00:00:00Z